حق طلاق زنان، حق طبیعی یا لطف مردانه؟

رویداد۲۴ زینب غبیشاوی: بحث حق طلاق و سایر حقوق اولیه و طبیعی زنان چندسالی است که به صورت جدی‌تر دنبال می‌شود و فعالان حقوق زنان نه تنها راحت‌تر درباره آن حرف می‌زنند بلکه بسیاری از آقایان نیز از آن حمایت می‌کنند. به تازگی نیز بار دیگر این موضوع و لزوم جدی گرفتن این حق در جامعه و خصوصا فضای مجازی بلد شده و مخالفان و موافقان متفاوتی هم دارد. از زنانی که فکر می‌کنند قراردادن مهریه‌های چندصد سکه‌ای تضمین خوشبختی زندگی است تا مردانی که می‌گویند حقوق برابر زنان به عنوان یک حق طبیعی و انسانی.

این موضوع از آنجایی بار دیگر در شبکه‌های اجتماعی جنجالی‌تر شد که ریحانه پارسا بازیگر جوان سینما و تلویزیون در توییتی نوشت: «حق طلاق می‌دید به زن‌هاتون بعد هم اسم خودتون رو گذاشتید مرد؟» این توییت باعث شد تا بسیاری از زنان و مردان با هشتگ زنان علیه زنان نسبت به این سخنان واکنش نشان دهند.

اما جدای از این حواشی باید بپذیریم که حقوقی مانند حق طلاق، حق کار، تحصیل، خروج از کشور و ... برای زنان نه تنها یک لطف از سوی مردان به زنان نیست، بلکه حقوقی طبیعی و ذاتی هر انسانی فارغ از جنسیت آن‌ها است. حقوقی که در بسیاری از کشور‌های جهان به عنوان بدیهی‌ترین مسئله به آن نگاه می‌کنند. خوشبختانه از تابو بودن این موضوع عبور کرده‌ایم و بسیاری از دختران جامعه این حقوق را در شروط ضمن عقد خود مطرح می‌کنند و مردان نیز از آن به عنوان یک اصل و حق طبیعی دفاع می‌کنند. هرچند که مجلس، فعالین حقوق زنان و خود زنان و برخی از آقایان به دنبال تحقق چنین حقوقی به جای دریافت مهریه هستند، اما برخی از مردم جامعه همچنان این موضوع را به عنوان یک تابو می‌دانند و سعی می‌کنند به شیوه همان سنت قدیمی مبلغی را به عنوان مهریه تعیین کنند. حال باید دید با توجه به قوانین جدید درخصوص مهریه و پرداخت آن و نداشتن زندان برای آن، گرفتن حقوق برابر زنان تا چه میزان میان مردم رواج پیدا می‌کند.

نعمت احمدی وکیل و‌ حقوقدان به رویداد۲۴ می‌گوید: طلاق یک حق است که هم متعلق به زن است و هم مرد. در قانون ما قانونگذار این حق را به مرد برای طلاق داده است و زنان در این رابطه با محدودیت‌هایی مواجه هستند. باید بدانید وقتی که در ابتدای امر زن حق طلاق را می‌گیرد بازهم نمی‌تواند به راحتی از همسر خود جدا شود، بلکه باید آن شروطی که برپایه آن می‌تواند طلاق بگیرد را همسرش داشته باشد. اگر آن شرط مانند ضرب و جرح، اعتیاد، حبس بالای ۵ سال و ... محقق نشود زن نمی‌تواند از همسر خود جدا شود.

زنان به جای مهریه حقوق طبیعی خود را درخواست کنند

وی ادامه داد: دادن حق طلاق و سایر حقوق به زن به هیچ عنوان نافی سایر حقوق مرد نمی‌شود. من معتقدم که کیان خانواده را نمی‌توان با دستکاری کردن قوانین مستحکم کرد. بهتر است زنان به جای مهریه و بسیاری از این موارد شروط ضمن عقد بگذارند، از جمله تقسیم اموال، حق کار، خروج از کشور، طلاق و ... را داشته باشند که هیچ اشکالی هم ندارد و یک حق طبیعی است.

احمدی با بیان اینکه دختر و پسر قبل ازدواج آنقدر غرق در مرد و زن رویا‌های خودشان هستند که هرچه پیش رویشان می‌گذارند امضا می‌کنند، گفت: به نظرم طلاق توافقی بیهوده‌ترین کار ممکن است. اصلا مگر می‌شود؟ قرآن می‌گوید زندگی زوجین را ترمیم کنید و اگر نشد دو داور از سمت زن و مرد بیایند و میان آن‌ها را اصلاح کنند. در برخی از مواقع طلاق بهترین راه حل است. نقل است که روزی از امام جعفر صادق پرسیدند در نزد شما زشت‌ترین عمل چیست؟ گفتند طلاق طلاق طلاق! دوباره پرسیدند بهترین عمل چیست؟ ایشان گفتند طلاق طلاق طلاق! ببینید در زندان‌ها چه تعداد زن وجود دارند که همسران خود را به قتل رسانده‌اند؟! همه این افراد در ابتدا لیلی و مجنون و من بمیرم تو نمیری بودند. اما به جایی می‌رسند که دست به چنین کاری می‌زنند.

بیشتربخوانید: قوانینی برای مردان!/ زنان حق طلاق را به دست می‌آورند؟

این حقوقدان ادامه داد: برخی مواقع طلاق گرفتن مانند همان دندان پوسیده و خرابی است که به هیچ عنوان نمی‌توان آن را حفظ کرد و بهتر است که دور انداخته شود در برخی از مواقع هم نمی‌توانید دندان سالم را از دهانتان خارج کنید. بهتر است که افراد حقوق خود را به رسمیت بشناسند و به دنبال احقاق حقوق خود باشند.

احمدی با بیان اینکه برخی از این قوانین توهین به زنان است، گفت: ببینید غربی‌ها چقدر راحت و آسوده هستند و در این خصوص به راحتی زندگی می‌کنند. مثلا در ایران اجرت المثل را همه قبول ندارند و می‌گویند یک خانم مثلا ۲۰ ساله که ازدواج می‌کند ۳۰ سال بعد می‌خواهد جدا شود همسرش باید اجرت المثل یا همان هزینه استهلاک این ۳۰ سال را پرداخت کند! مخالفان اینگونه قانون‌ها معتقدند به جای این مسائل باید قانون را تعدیل کنید و تقسیم اموال به صورت مساوی را جایگزین کنید.

پروانه سلحشوری نماینده مجلس نیز به رویداد۲۴ می‌گوید: متاسفانه در کشور می‌بینیم این حقوقی که در دست مردان است، بعضا برای آزار زنان استفاده می‌شود. در دین اسلام ما برخی محکمات یا همان اصول را داریم و این اصول، چون بر عدالت خداوند است و بار‌ها در قران می‌بینیم که زنان و مردان در کنار همدیگر نام برده می‌شوند و تفاوتی میان آن‌ها وجود ندارد.

حقوق برابر می‌تواند جلوی آسیب‎ها را بگیرد

وی ادامه داد: بحث حقوق برابر زنان از جمله حق طلاق، در یک جا بحث فرهنگ دینی ما است و در یک جا بحث فرهنگ ایرانی و آداب و رسومی است که در سنت‌های ما حاکم شده است. برخی از خانواده‌ها و زنان ما معتقدند اگر حق طلاق را به زنان بدهیم ممکن است احساساتی شوند و با کوچکترین حرفی اقدام به جدایی کنند و جنبه داشتن این حق را ندارند. در هر جامعه‌ای افراد متفاوتی زندگی می‌کنند و چنین زنانی ممکن است در هر کجای دنیا وجود داشته باشند و ممکن است در ایران هم باشند، اما نمی‌توان به همه زنان تعمیم داد. دادن این حق و حقوق اتفاقا می‌تواند جلوی بسیاری از آسیب‌ها را بگیرد.

بیشتر بخوانید: چالشی به نام مهریه/ بخشنامه جدید مهریه چه تغییراتی در دادگاه‌ها ایجاد کرده است؟

حق طلاق خیانت مردان را کاهش می‌دهد 

این نماینده مجلس با بیان اینکه در جامعه آمار خیانت متاسفانه بسیار افزایش پیدا کرده، می‌گوید: اگر زنان از حق طلاق برخوردار باشند می‌تواند تا حدی برای مردان به عنوان یک عامل بازدارنده محسوب شود و می‌دانند اگر خیانت کنند ممکن است همسرشان آن‌ها را ترک کند. حتی در شروط ضمن عقد باز هم این مرد است که این وکالت را به زن برای حق طلاق می‌دهد! معتقدم در شروط ضمن عقد تمامی حقوق زنان به عنوان حقوق انسانی و ابتدایی زنان به رسمیت شناخته شود و از آن سو مهریه کاهش پیدا کند. در این صورت نه به مردان ظلم می‌شود و نه به مردان.

پروانه سلحشوری با بیان اینکه برخی از زنان ما استقلال ندارند، گفت: ما اگر واقعا به فکر بنیان خانواده هستیم باید تحولاتی که در خانواده‌ها رخ می‌دهد را بر اساس شرایط جدید احیا کنیم. از سوی دیگر متاسفانه آگاه کردن زنان برای اینکه این حقوق نه لطف به شما بلکه حق طبیعی و ابتدایی شما است، بسیار سخت است. اما امیدوارم به تدریج به این سمت و سو برویم. همانطور که من و شما به دنبال تحقق این امر هستیم برخی دیگر مانند همین بازیگر جوان که از نداشتن حق طلاق دفاع می‌کند، طرفدارانی را هم دارد. زنان باید حقوق خود را بشناسند و پیگیر تحقق آن باشند و معتقدم در این موضوع راه طولانی در پیش داریم.