خاموشی صنعت، به قیمت تأمین برق مال‌ها
رویداد۲۴ خاموشی‌ها امان بخش صنعت را بریده است. برای جلوگیری از خاموشی‌های تابستانه بخش خانگی، صنعت به تعطیلات اجباری تابستانه فرستاده می‌شود و زمستانها هم که سوخت نیروگاه‌ها تأمین نمی‌شود، باز‌هم بخش صنعت باید تاوان بدهد.
محمد بحرینیان، پژوهشگر توسعه بیان می‌کند که برق بخش صنعت به قیمت تأمین برق مال‌ها (برق مصرفی) قطع می‌شود؛ در‌حالی‌که این بخش مولد است که می‌تواند اقتصاد کشور را نجات دهد.
آرمان خالقی، قائم‌مقام دبیرکل خانه صنعت، معدن و تجارت نیز بیان می‌کند که طبق قانون بهبود مستمر فضای کسب‌وکار، قطع برق بخش صنعت باید راهکار آخر باشد و تصویب این قانون حق اعلام خسارت برای بخش صنعت ایجاد می‌کند. او می‌گوید: فعالان صنعت مازندران قصد دارند به خاطر خاموشی‌های اخیر اعلام خسارت کنند. با وجود تمام گله‌های بخش صنعت از بینظمیها در قطع برق، وزارت نیرو در بیانیه‌ای اعلام کرده که خاموشی‌های اخیر برنامه‌ریزی‌شده نبوده است.
گویا صنعت در ایران مرغ عزا و عروسی شده است. در هر فصلی که نیروگاه‌ها به کمبود بخورند، این بخش صنعت است که تاوان می‌دهد. تمرکز دولت بر تأمین نیاز‌های بخش خانگی، صدای صنعتگران را درآورده است.
محمد بحرینیان درباره اثر خاموشی‌ها بر صنعت می‌گوید: اردکانیان وزیر نیرو که هر هفته طرح «الف-ب» اجرا می‌کند، چند‌وقت پیش گفته بود تابستان را بدون مشکل مدیریت کردیم. امسال که گرما خیلی زیاد نبود، چه چیزی را مدیریت کردید؟ او ادامه می‌دهد: وزیر نفت دو، سه سال پیش که اصلا در زمستان برف نیامد، اعلام کرد که ما گاز کشور برای تأمین نیاز‌ها را مدیریت کردیم. وقتی سرما شدید نبود، چه مدیریتی انجام دادید؟
بحرینیان بیان می‌کند: مسئله این است که در ایران برخلاف کشور‌های پیشرفته که اولین وجه خود را به تولید می‌دهند، وقتی با کمبود‌ها روبه‌رو می‌شویم، برای اینکه محبوبیت بخرند، اولویت‌ها را تغییر می‌دهند. برای آن‌ها بخش خانگی نسبت به منافع ملی کشور اولویت دارد، به همین دلیل با اولین کمبود، برق واحد‌های تولیدی را قطع می‌کنند.
او ادامه می‌دهد: در تابستان برق واحد‌های تولیدی را قطع می‌کنند و در زمستان می‌گویند که مصرف در‌حال بالارفتن است پس ظرفیت تولید را کاهش دهید. این رفتار برای این است که در بین عوام محبوبیت بخرند. در‌حالی‌که چنین چیزی را در چین، کره و دیگر کشور‌های پیشرفته نمی‌بینید.
این پژوهشگر توسعه یادآور می‌شود: اولین چیزی که در این کشور‌ها مهم است، البته بهداشت و بیمارستان‌هاست که سیاست درست، منطقی و عقلانی هم می‌گوید بیمارستان باید اولویت باشد.
او ادامه می‌دهد:، اما در ایران، چون مدیریت شهری نداریم، در این زمینه ناتوان بودیم و کسانی را برای تصمیم‌گیری در این حوزه گذاشتیم که اهلیت حرفه‌ای نداشتند و بر اساس عوامل سیاسی آمدند، شاهد برج‌هایی هستیم که برای پارکینگشان هم فکری نکرده‌اند.
خاموشی واحد‌های نجات‌دهنده اقتصاد کشور
بحرینیان می‌گوید: برج ۲۵ طبقه باید روشن باشد، اما به واحد‌های تولیدی خاموشی می‌دهند در‌حالی‌که فقط تولید می‌تواند این کشور را نجات دهد. اگر برق برود و برق صنایع را قطع کنند، برای کسی مهم نیست. به عبارتی چیزی که دکتر سیف می‌گوید، درست است. گردن صنعت را در طول ۱۵۰ سال گذشته زده‌اند. به‌جز چند دوره که واقعا به صنعت فکر کردند. او ادامه می‌دهد: برق را با واژه‌های گاه بسیار بسیار تبسم‌آور مدیریت مصرف می‌کنند؛ یعنی قطع می‌کنند، مثل واژه مدیریت ارز شناور، در اینجا واژه‌ها دستاویز قرار می‌گیرد.
این پژوهشگر توسعه تأکید می‌کند: در ایران چه چیزی را مدیریت مصرف می‌کنیم؟ آیا برج باید برق داشته باشد. آیا مال باید برق داشته باشد و واحد تولیدی باید بسته شود؟ آن‌وقت مال را با کالای خارجی پر بکنید، ولی واحد تولیدی هر‌روز ظرفیتش کم شود و بسته شود. حاضر هم نیستند بگویند ما سوخت نداریم و فقط صورت قضیه را درست می‌کنند.
بیشتر بخوانید: تخفیف ۲۰ درصدی هزینه استخراج بیت کوین به چینی‌ها/ سهم ماینرهای ایرانی در صنعت رمزارز ایران چقدر است؟
او اضافه می‌کند: این چه مدیریت مصرفی است که برق بخش تولید را آن هم بدون اطلاع قطع می‌کنید. چون گردن صنعت در این کشور باید زده شود. کسی مسائل را بررسی نمی‌کند. بانک‌ها به بخش تولید هم پول ندادند، مهم نیست. صرفا منابع خودشان باید فراهم شود. حقوق خودشان فراهم می‌شود، اما حقوق کارگر واحد تولیدی معلوم نیست از کجا باید بیاید. بدهی شرکت‌های تولیدی از کجا باید پرداخت شود؟ از محل تولید؟
کاهش تدریجی تسهیلات بخش تولید
بحرینیان می‌گوید: اسناد و مدارک نشان می‌دهد که منابع تسهیلاتی بخش تولیدی، صنعتی و کشاورزی سال به سال در تحریم‌ها برخلاف چیزی که ادعا می‌کنند، کاهش یافته است.
او بیان می‌کند: روز دوشنبه گذشته سه بار بدون اطلاع قطعی برق داشتیم. اگر اطلاع بدهند، قابل تحمل است، چون دستگاه‌ها را خاموش می‌کنیم. در شرایط تحریمی که همه قطعات ماشین تحت تحریم است، بدون اطلاع برق واحد تولیدی ما را قطع می‌کنند و ضرر و زیان به همه ابزار تولید و ماشین‌آلات در‌حال تولید و ... و ذلک می‌زنند. بحرینیان درباره میزان خسارت‌ها عنوان می‌کند: باید میزان خسارات را برآورد کنیم. یک قلم ابزارهایمان که از بین رفت، ۱۰ میلیون تومان هزینه داشت.
خسارات ناشی از قطعاتی که به دلیل قطعی برق خراب شد و... را باید محاسبه کنیم. این پژوهشگر توسعه تأکید کرد: بدون اطلاع برق قطع می‌شود، محیط تاریک می‌شود، یک نیرو خدای نکرده سرش به یک قطعه آهنی و فولادی بخورد و دچار مشکل می‌شود، چه کسی مسئولیت می‌پذیرد؟ بابت هر چیزی در این کشور گردن صنعت زده می‌شود.
ایجاد حق اعلام خسارت برای بخش صنعت
اگرچه طبق صحبت‌های بحرینیان و واقعیت‌های موجود، بخش صنعت در اولویت تأمین برق برای وزارت نیرو نیست، اما آرمان خالقی قائم‌مقام دبیرکل خانه صنعت، معدن و تجارت در گفتگو با «شرق» اعلام می‌کند: طبق قانون خاموشی برای صنایع باید جزء آخرین گزینه‌ها باشد. او اضافه می‌کند: قبلا این‌گونه نبود. با تصویب قانون بهبود مستمر فضای کسب‌وکار، یکی از مواردی که تأکید می‌شد این بود که موقع قطعی گاز و برق، صنایع نباید در اولویت باشند.
قبلا اولویت تأمین انرژی بخش خانگی بود، با توضیحاتی که در جریان تصویب قانون بهبود مستمر فضای کسب‌وکار دادیم، گفتیم که قطعی برق صنایع خسارت دوگانه دارد. قائم‌مقام دبیرکل خانه صنعت، معدن و تجارت می‌گوید: تصویب این قانون در سال‌های گذشته، این حق را ایجاد کرده است که صنایع بعد از قطعی برق تقاضای خسارت کنند.
او با اشاره به اینکه هفته گذشته گزارشی از مازندران برای اعتراض به قطعی برق و اعلام خسارت دریافت کرده است، پیگیری چنین موضوعاتی را مرتبط به اراده ذی‌نفع و بنگاه اقتصادی اعلام می‌کند.
خالقی ادامه می‌دهد: با قطع برق علاوه بر ایجاد خسارت به دلیل عدم تولید، در برخی صنایع مثل ذوب بعضی از فلزات و صنایع پلاستیک که تزریق دارند، میزان خسارت بالا میرود، زیرا در این واحد‌ها بوته و کوره خنک می‌شود و صاحبان این صنایع باید ساعت‌ها و روز‌ها محتویات کوره را با هوا برش بدهند تا بتوانند مجددا خط تولید را راه بیندازند و کار آن‌ها بسیار سخت می‌شود.
خاموشی‌های برنامهریزینشده
بخش صنعت از بی‌نظمی در خاموشی‌ها کلافه شده است. واکنش وزارت نیرو در برابر این مطالبه به‌حق نیز چیزی جز سکوت نیست. تنها شماره ارتباط مستقیم با وزیر، پاسخ‌گوی تماس‌ها نیست. مصطفی رجبی‌مشهدی، سخنگوی صنعت برق به دلیل حضور در جلسه، پاسخ‌گوی تماس خبرنگار «شرق» نیست و روابط عمومی توانیر هم پرسش‌های «شرق» را به بیانیه‌ای که درباره خاموشی‌ها صادر کرده است، ارجاع می‌دهد.
در اطلاعیه توانیر به این نکته اشاره شده است که به دلیل افزایش مصرف برق و گاز در بخش خانگی و تجاری و محدودیت سوخت تحویلی به تعدادی از نیروگاه‌ها، خاموشی‌های پراکنده در برخی مناطق اعمال شده است. در این بیانیه از شهروندان خواسته شده تا با کاهش حداقل یک تا دو درجه‌ای دمای منازل و محل کار در مدیریت مصرف مشارکت کنند.
همچنین در این بیانیه تأکید شده که خاموشی‌های ایجادشده قابل برنامه‌ریزی از قبل نبوده و تنها با ۱۰ درصد کاهش مصرف گاز و برق، امکان استمرار تأمین مطمئن گاز و برق در کشور فراهم خواهد بود.
در‌حالی وزارت نیرو از محدودیت سوخت تحویلی به نیروگاه‌ها سخن می‌گوید که وزارت نفت در واکنش به گزارش «شرق» با تیتر «چه کسی مسئول تأمین سوخت نیروگاه‌ها است»، تأکید می‌کند: درخصوص تأمین سوخت نیروگاه‌های حرارتی با توجه به جهش زودهنگام مصرف گاز به دلیل بروز سرمای پیش‌رس و تداوم آن، گاز تحویلی به نیروگاه‌ها، کاهش یافته است که با توجه به پربودن ذخایر سوخت مایع و همچنین ارسال شبانه‌روزی سوخت مایع برای نیروگاه‌ها، هیچ کمبودی در این زمینه وجود ندارد و تاکنون با تلاش کارکنان خدوم صنعت نفت و نیرو، هیچ نیروگاهی به دلیل نبود یا کمبود سوخت از مدار تولید برق خارج نشده است.
