کارنامه ۹۹ و چشم‌انداز ۱۴۰۰ بیمه ملت زیر ذره‌بین
رویداد۲۴ اکنون که فرآیند افزایش سرمایه این شرکت نهایی شده و بیمه ملت، توانگرترین شرکت بیمه خصوصی ایران، دارای بالاترین سرمایه ثبت شده است و راه برای افزایش سهم و عمق بازار بیمه ملت از همیشه تاریخ نزدیک به 18 ساله شرکت هموارتر به نظر می‌رسد.
راهی که می‌تواند مسیر حرکتی این شرکت از رقابت سنتی به سمت رقابت در بازارهای جدید، پوشش ریسک‌های با معرفی خدمات نوآورانه و متفاوت چه در داخل و چه بیرون از مرزهای ایران تغییر دهد. برگ برنده بیمه ملتی‌ها در آینده البته در دستان خودشان است و نه تنها می‌توانند در بازار بیمه اتکایی داخلی و خارجی، متفاوت و موثر ظاهر شوند، بلکه دست شبکه فروش شرکت برای در اختیار گرفتن سهم بیشتر و اطمینان از توانگری مالی و ایفای تعهدات مورد مطالبه بیمه‌گزاران بازتر خواهد بود. بیمه ملت، تواناترین از حیث توانگری مالی، داراترین از حیث میزان سرمایه در بین شرکت‌های بیمه غیردولتی و خصوصی، به عنوان یک خانواده بزرگ از مدیران، کارشناسان، کارکنان، شبکه نمایندگان، بیمه‌گزاران و سهامداران اکنون متفاوت‌ترین و منسجم‌ترین خانواده صنعت بیمه برای رقم‌زدن فصل تازه از تاریخ شرکت می‌شوند چرا که قرن آینده، قرن ملت‌های آینده‌نگر و دارای گرایش سیستمی و هوشمندانه مدیریت ریسک و دوراندیشی مبتنی بر واقعیت‌ها و برنامه‌ریزی بر اساس توانمندی‌ها و شایستگی‌هاست. پازل بیمه ملت در سال 1400 به گونه‌ای چیده خواهد شد که می‌توان در یک نمای کلی، آینده و افق چشم‌انداز آن را روشن‌تر از گذشته تصور کرد و برای تحقق این تصور، تنها یک باور و ایمان نیاز دارد تا در رقابت اراده‌ها، برنده‌ها خود را آماده نگه دارند.
خواستگار سهم با کیفیت از بازار
بیمه ملت دستکم به نظر خواستگار سهم با کیفیت از بازار بیمه است و نمی‌خواهد به بهانه فروش بیشتر، اعتبار خود را مخدوش کند. از این منظر، تلاش نخست این شرکت با وجود سخت‌تر شدن رقابت، صیانت از جایگاه فعلی و برنامه‌ریزی برای بالارفتن منطقی از پله رقابت با در اختیار گرفتن سهم با کیفیت و کم‌ریسک بوده و هست. البته افق دید بیمه ملتی‌ها بیشتر بر صنعت نفت، گاز، پتروشیمی، پوشش ریسک‌های بزرگ و زیر چتر قرار دادن ابرپروژه‌هاست و بدیهی است که با افت شاخص رشد اقتصادی در نتیجه تحریم‌ها و آسیب‌دیدن بسیاری از کسب‌و کارها، در کوتاه‌مدت رسیدن به اهداف سخت و پردست‌انداز خواهد بود، اما مهم این‌جاست که هدف هرگز در نزد بیمه ملتی‌ها وسیله را توجیه نمی‌کند. در سال 98 سهم بیمه ملت با کیفیت پایین‌تر از حیث شاخص مدیریت ریسک و تمرکز بر رشته‌ها و مشتریان خاص از کل بازار بیمه 2.37 درصد بود و در سال 99 با اینکه تغییرات جدی در رویکرد بیمه‌گری شرکت رخ داد و نمایان شد، با این حال نگرانی‌ها از اینکه این تغییر جهت ممکن است، بخشی از بازار را از دست بیمه ملت خارج کند، چندان موضوعیت نداشت چرا که سهم شرکت از کل کیک صنعت بیمه در سال گذشته با رشد مواجه و به 2.53 درصد رسید.
بیمه ملت در اوج توانگری مالی
یکی از پایه‌های مستحکم بیمه ملت در میدان رقابت بر سر پذیرش ریسک و توانایی ایفای تعهدات و پرداخت به موقع، دقیق و منصفانه خسارت‌ها با رویکرد صیانت حداکثری از حقوق بیمه‌گزاران، رتبه نخست این شرکت در شاخص توانگری مالی در بین شرکت‌های بیمه‌گر فعال در سرزمین اصلی است. بر اساس برآورد رسمی بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران به عنوان نهاد ناظر صنعت بیمه به استناد صورت‌های مالی حسابرسی شده شرکت‌های بیمه، نسبت توانگری بیمه ملت در سال 1399 در سطح یک با نسبت 279 درصد بوده که بالاترین رتبه توانگری را به خود اختصاص داده و در بین کل شرکت‌های بیمه‌گر پس از بیمه‌زندگی خاورمیانه، بیمه اتکایی ایرانیان، بیمه اتکایی امین و بیمه ایران معین که در مناطق آزاد فعالیت دارد، این نام بیمه ملت است که به عنوان صدرنشین جدول توانگری مالی در صنعت بیمه می‌درخشد.
حفظ توانگری مالی یکی از راهبردهای فنی و بیمه‌گری در بیمه ملت است، چرا که از شاخص‌های کلیدی و اطمینان‌بخش بیمه‌گذاران در اعتماد به بیمه‌گران به شمار می‌رود و بر اساس آیین‌نامه شماره 69 مصوب شورای عالی بیمه، شرکت‌های بیمه موظف هستند تا توانگری مالی خود را پس از حسابرسی صورت‌های مالی سالانه، محاسبه و همراه با اظهارنظر حسابرس رسمی و بازرس قانونی شرکت به بیمه مرکزی ارسال کنند و پس از آن است که اداره کل نظارت مالی بیمه مرکزی به عنوان یکی از بازوهای نهاد ناظر با کنترل دقیق محاسبات فنی و مالی، آخرین وضعیت نسبت و سطح توانگری مالی تک‌تک شرکت‌ها را در هر سال افشا می‌سازد.
بر اساس شاخص‌های محاسبه سطح و نسبت توانگری مالی، هر شرکتی که بتواند نسبت توانگری خود را برابر با 100 درصد یا بالاتر نگه‌دارد در سطح یک قرار می‌گیرد به این معنا که از توانایی مالی لازم و کافی برای ایفای تعهدات و پرداخت خسارت‌ها به بیمه‌گزاران و صاحبان حقوق آنها برخوردار است و در ارتباط با بیمه ملت این یک مزیت بزرگ به شمار می‌رود که نسبت توانگری مالی‌اش 279 درصد اعلام و تایید شده است.
از جمله مزیت‌های شاخص در ارتباط با کیفیت توانگری مالی بیمه ملت می‌توان به کسب بالاترین نسبت توانگری مالی نه قفط در در طی دهه 90 خورشیدی بلکه از بدو تولد شرکت تا کنون اشاره کرد که نشان می‌دهد در ارتقای بنیان‌های مالی و کفایت‌های لازم جهت ایفای تعهدات حتی از خودش هم سبقت گرفته و بالاترین نسبت توانگری مالی این شرکت با 279 درصد در سال 1399 به ثبت رسیده است. پیام روشن این است که بیمه ملت در سرزمین اصلی تواناترین بیمه‌گر است و این تنها پایان یک اتفاق نیست که آغاز یک فرآیند مستمر و قابل تامل می‌تواند قلمداد شود که به استناد ضوابط اجرایی ماده 20 آیین‌نامه شماره 40/5 بیمه مرکزی باردیگر نام بیمه ملت به عنوان نخستین و تنها شرکت بیمه خصوصی دارای مجوز قبولی اتکایی خارج از کشور در تاریخ صنعت بیمه کشور به ثبت رسید.
یک رکورد کم‌نظیر و شاید بی‌نظیر که انتظار می‌رود با برداشته شدن تحریم‌ها، راه را برای حضور بیمه ملت در فراتر از مرزهای ایران هموار سازد و بتواند از این مسیر به رقابت بپردازد و ریسک شرکت‌های بیمه‌ای خارج از ایران را زیر چتر خود بگیرد. آن هم در شرایطی که پیش از این، تنها شرکت بیمه دولتی کشور اجازه داشت تا ریسک اتکایی را از بیمه‌گران خارجی قبول کند. از این منظر بیمه ملت می‌تواند پیشرو دیگر بیمه‌گران داخلی در بازارهای هدف بیمه اتکایی به عنوان یک شرکت بیمه جنرال و نه اتکایی، حضور موثر و سرنوشت‌ساز را تجربه کند و برداشته شدن دیوار تحریم‌ها، راهی است برای سنجش اعتبار و رتبه بیمه ملت از سوی موسسات بین‌المللی نظیر S&P. البته که مدیران آینده‌نگر بیمه ملت از قبل برنامه‌ریزی‌های لازم جهت ارتقای نسبت‌های مالی و شاخص‌های تعیین‌کننده وضعیت اعتباری از حیث ریسک‌های مختلف متناسب با استانداردهای بین‌المللی برداشته‌اند که از جمله می‌توان به افزایش سرمایه این شرکت و اجرای الزامات حاکمیت شرکتی و تجهیز نرم‌افزاری برای محاسبات دقیق ریسک از داخل و خارج کشور اشاره کرد.
ورود مستحکم به باشگاه 2000 میلیاردی‌ها!
در اختیار گرفتن سهم بیشتر از بازار بیمه البته با سبد پرتفوی متنوع، کم‌ریسک و متوازن یکی از واقعیت‌های مسلم و شفاف بیمه ملت در سال 1399 به شمار می‌آید به ویژه اینکه شرکت توانسته حدود 133 درصد تحقق بودجه را عملیاتی کند و کل حق‌بیمه تولیدی خود را در سال گذشته به 20 هزار و 685 میلیارد و 635 میلیون ریال برآورد شده که بسیار بالاتر از حق بیمه‌ای است که در بودجه سالانه از سوی هیات‌مدیره به میزان 15 هزار و 600 میلیارد ريال تعیین شده بود. نکته دیگر، اینکه حق‌بیمه تولیدی شرکت در سال 99 نسبت به سال 99 رشدی 45 درصدی را تجربه کرده و به این ترتیب بیمه ملت بدون ریسک جدی وارد باشگاه 20 هزار میلیاردی بیمه‌گران از حیث میزان فروش شده است.
در ارزیابی کارنامه شرکت‌های بیمه در عملیات بیمه‌گری و میزان حق‌بیمه تولیدی باید توجه شود که ملاک فروش بیشتر با ریسک بالا نیست، بلکه ریسک‌زدایی از سبد پرتفوی و حفظ توازن بین رشته‌ها یکی از ملاک‌های تعیین‌کننده و دماسنج واقعی است که دمای ریسک در درون سبد شرکت‌ها را نمایش می‌دهد
نگاهی به کارنامه بیمه ملت هم نمایانگر این حقیقت است که دمای ریسک در وضعیت مطلوب قرار دارد. معنای تغییر ایجاد شده در ترکیب پرتفوی بیمه ملت در سال گذشته نسبت به سال قبل این است که دستکم 3 هدف شرکت محقق شده است.
نخست رشد حق‌بیمه تولیدی فراتر از بودجه پیش‌بینی شده با رعایت الزامات مدیریت ریسک و تاکید هیات‌مدیره شرکت مبنی بر حفظ توانگری مالی در سطح یک با نسبت بالای 200 درصد که اطمینان خاطر سهامداران را به همراه داشته و اعتماد به ادامه سودآوری پایدار و منطقی شرکت را تقویت می‌سازد.
هدف دوم تلاش برای انتخاب و جذب پرتفوی سودآور متناسب با سرمایه و توانگری مالی بیمه ملت با رصد دقیق وضعیت بازار و تاکید بر اصول اخلاق حرفه‌ای در رقابت با دیگر شرکت‌هاست که کاهش معنادار سهم 2 رشته دارای ریسک بالا یعنی بیمه شخص ثالث و درمان در سال 99 از جمله نشانه‌های تحقق اهداف بیمه‌گری شرکت است.
هدف سوم هم بهبود کیفیت بیمه‌گری به جای رشد کمی آن با هدف تامین رضایت و تقویت وفاداری بیمه‌گزاران بوده که پرتفوی بیمه ملت خود گویای این واقعیت است که تغییر جهت از پیش اعلام شده مبنی بر تکیه بر افزایش سهم شبکه فروش به جای فروش مستقیم یک استراتژی موفق و ضامن رشد مستمر و حضور موثرتر است.
این تغییر محسوس، معنادار و مثبت در سبد پرتفوی بیمه ملت طی سال 1399 بر پایه اصول مدیریت ریسک فروش صورت گرفته چرا که متمرکز نگه‌داشتن فروش و تکیه بر فروش مستقیم با مشتریان محدود زنگ خطری جدی برای بیمه‌گران است. به همین دلیل شرکت بیمه ملت با درس گرفتن از تجربه گذشته با اتخاذ تصمیم‌های راهبردی با انسجام مدیران و کارشناسان ارشد خود در تعامل و مشارکت سازنده با هیات‌مدیره موفق شده تا پرتفوی خود را متنوع‌تر سازد و از تمرکزگرایی بر رشته‌های خاص و مشتریان محدود فاصله بگیرد. راهبردی که نتیجه آن افزایش سهم نمایندگان از کیک بیمه ملت، اضافه شدن نمایندگان خرد در سراسر کشور و ورود بیمه ملت به عمق جامعه و درون خانواده‌ها برای پوشش ریسک و فراهم آوردن ارامش و آسایش آنهاست چرا که باور بیمه ملت، همراه خانواده‌ها بودن است
البته مدیریت ریسک به عنوان راز بقا و حیات شرکت‌های بیمه‌ای در بیمه ملت تنها محدود به متوازن نگه‌داشتن سبد پرتفوی و کنترل ریسک فروش نمی‌شود و تیم مدیریتی شرکت با تکیه بر دانش روز و توان فنی داخلی تلاش می‌کند که اصول حاکمیت شرکتی را به صورت هوشمندانه اجرا کند و با شناسایی متغیرهای اثرگذار بر ریسک بازار، ریسک صنعت، ریسک تجاری، ریسک فروش، ریسک مالی، ریسک تورم، ریسک نیروی انسانی، ریسک ملاحظات قانونی، ریسک اعتباری در مسیر استحکام و تقویت جایگاه خود گام بردارد.
برای قضاوت صحیح و شناخت وضعیت صنعت بیمه، ملاک قرار دادن گزارش عملکرد کل صنعت در سال گذشته و ارزیابی و کالبدشکافی کارنامه بیمه ملت می‌تواند راهنمای خوبی برای تحلیل واقع‌بینانه باشد.
آمارهای مقدماتی که بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران منتشر کرده، نشان می‌دهد که جمع کل حق‌بیمه صادره در سال گذشته بالغ بر 817 هزار و 367 میلیارد و 92 میلیون ریال بوده که نسبت به سال 1398 حق‌بیمه تولیدشده کل صنعت شامل همه شرکت‌های بیمه در سرزمین اصلی، مناطق ازاد و بیمه‌گران اتکایی رشدی 37.8 درصدی را تجربه کرده و رشد حق‌بیمه تولیدی بیمه ملت حتی از میانگین رصد کل صنعت بالاتر برآورد شده است.
گزارش اولیه بیمه مرکزی همچنین نشان می‌دهد که سهم 3 رشته بیمه شخص ثالث و مازاد، درمان و زندگی را به ترتیب 33.5، 19.2 و 15.5 درصد از پرتفوی حق‌بیمه تولیدی بازار بوده که مقایسه کارنامه بیمه ملت در سال گذشته با میانگین صنعت بیمه، مُهر تاییدی است بر این واقعیت که سبد بیمه ملت از استحکام و توازن بالایی برخوردار است.
راز یک معما!
مجموع سهم 2 رشته با ریسک خسارت بالا یعنی بیمه شخص ثالث با ملحقات آن شامل مازاد دیه و حوادث راننده به اضافه بیمه درمان در سال 98 از کل حق‌بیمه تولیدی صنعت بیمه 57 درصد بوده که در سال 99 این میزان به 52.7 درصد رسیده یعنی 4.3 واحد درصد بهبود در کل صنعت بیمه. اما سهم 2 رشته ثالث و درمان در بیمه ملت از 49 درصد در پایان سال 98 با بهبود 6.6 واحد درصدی به 42.4 درصد در پایان سال 99 تغییر کرده است آیا این به معنای کاهش سهم بیمه ملت از 2 رشته بیمه شخص ثالث و درمان و فروش کمتر و یا درجا زدن در فروش بیمه‌های زندگی است؟
آمارها به ما می‌گوید: نه تنها چنین اتفاقی در سال 99 برای بیمه ملت رخ نداده بلکه هم نسبت به بودجه مصوب هیات‌مدیره و هم کارنامه سال 99 رشد در رشته‌های مختلف از حیث فروش اتفاق افتاده است. راز این معما در یک کلمه مهم نهفته است: مدیریت ریسک در سبد فروش و ایجاد تعادل و توازن بین رشته‌های مختلف. به زبان آمار و ارقام، واقعیت این است که طی سال گذشته رشد حق‌بیمه شخص ثالث بیمه ملت نسبت به سال 98 بالغ بر 41.6 درصد و میزان تحقق بودجه در رشته یادشده 160 درصد بوده و این تغییر در رشته بیمه درمان البته ملموس‌تر و عیان‌تر است به گونه‌ای که رشد حق‌بیمه درمان در سال گذشته نسبت به سال قبل آن تنها 14.5 درصد بوده و میزان تحقق بودجه رشته درمان هم 157 درصد برآورد شده است. این در حالی است که در رشته بیمه زندگی شرکت توانسته بودجه پیش‌بینی شده را به صورت 100 درصدی محقق کند و رشد 45 درصدی را نسبت به سال 98 به ثبت برساند.
تکیه بر پایه‌های مستحکم
توانگرترین بودن بیمه ملت در بین شرکت‌های رقیب اما وقتی معنا می‌دهد که دقت شود سهم بیمه اتکایی در کل پرتفوی شرکت در سال 98 تنها 8.6 درصد بوده که در سال 99 با رشدی خیره‌کننده به 12 درصد رسیده است. افزون بر اینکه سهم بیمه کشتی از 7.8 درصد به بالای 12.2 درصد جهش کرده است. به ویژه اینکه میزان حق‌بیمه اتکایی پذیرفته شده توسط بیمه ملت در سال گذشته رشدی 104 درصدی و میزان فروش بیمه کشتی هم رشدی 127 درصدی نسبت به سال 98 را به ثبت رسانده است.
مقایسه سبد پرتفوی بیمه ملت در سال 98 و 99
جهش‌های معنادار و رویاهای دست‌یافتنی
جدول زیر عملکرد سال‌های 98 و 99 بیمه ملت و مقایسه تغییرات رخ داده با در نظر گرفتن بودجه پیش‌بینی شده و مصوب به تصویر می‌کشد، اما همه شرکت‌های بیمه کشور در نتیجه شیوع کرونا و ضربه سنگین به بخش‌های مختلف اقتصادی با دگرگونی محسوس در سبد فروش خود مواجه شدند. افزون بر اینکه وقتی اندازه اقتصاد یک کشور کوچک‌تر و شاخص رشد اقتصاد منفی می‌شود، آن هم با نرخ تورم بالا و مواجه شدن کشور با پدیده رکود تورمی، انتظار می‌رود که بخشی از مردم و فعالان اقتصادی و صاحبان کسب و کار اقدام به کاهش و یا تغییر در سبد هزینه‌های خود کنند که از جمله می‌توان در کاهش هزینه‌های برای پوشش بیمه‌ای اشاره کرد.
از این منظر به همان میزان که کاهش سهم بیمه‌های باربری یا بیمه‌های آتش‌سوزی ممکن است رخ دهد، برخی تغییرات در سهم رشته‌های مختلف هر شرکت بستگی به اراده مدیران دارد تا جایی که بیمه ملت در بودجه سال 99 خود پیش‌بینی کرده بود که حتی حق‌بیمه کمتری نسبت به سال 98 بفروشد. یک سیاستی که البته در عمل با رشد حق بیمه شخص ثالث به نظر محقق نشده، اما با در نظر گرفتن شاخص نرخ رشد حق‌بیمه، رشد 41.6 درصدی فروش بیمه ثالث نسبت به سال 98 بازهم شاهد کاهش سهم ثالث از کل پرتفوی بیمه ملت هستیم. البته به نظر همچنان تاکید تیم مدیریتی بیمه ثالث پرهیز از وابستگی و اعتیاد شبکه فروش به پدیده ثالث‌فروشی است، همچنان که در بودجه سال 99 میزان فروش بیمه درمان نسبت به عملکرد سال 98 کاهشی 27 درصدی داشت و رشد 14.5 درصدی عملکرد سال 99 بیشتر منعکس‌کننده رشد حق‌بیمه است تا تکیه شرکت به 2 رشته ثالث و درمان.
جهش‌های معنادار و مثبت در کارنامه بیمه‌گری تواناترین بیمه‌گر کشور، نشان از دست‌یافتنی بودن رویاها و تحقق برنامه‌ها دارد و از جمله اینکه سال 1400 سنگ بنای تحولات آینده بیمه ملت گذاشته خواهد شد و یکی از سنگ‌های زیربنایی شرکت، هدایت شبکه فروش به معرفی و فروش بیمه‌های زندگی خواهد بود. چرا که نبض بیمه ملت با زندگی سالم برای شهروندان می‌زند.
