انفجار قیمت لبنیات در راه است؟

رویداد۲۴ از ابتدای تیر ماه بحث افزایش قیمت شیرخام مورد بحث قرار گرفت و دامداران به این موضوع اصرار داشتند که قیمــت قبلی سودی برای آنها ندارد و با گــران‌تر شدن تولید هزینه‌های آنهــا افزایش یافته اسـت. این موضوع با کشمکش‌های زیادی همــراه بود تا اینکه بالاخره قیمت شیرخام با مصوبه از ۴۵۰۰ تومان بــه ۶۴۰۰ تومان افزایش پیدا کرد. این افزایش قیمت درحالــی اتفاق افتاد که انجمن صنــایع فرآورده‌هــای لبنی با اعتراض نسبت به این قیمت، خـواستار این شد که تعداد محصولات دارای قیمـت مصوب کاسته شود و از ۱۰ قلم به ۳ قلــم کاهش یابد تا کارخانه‌های تولیدی متحمل ضرر کمتری شوند؛

 بر آن اساس منبع تنها شیر، پنیر و ماست ساده با قیمت مصوب عرضه می‌شوند! ضمن اینکه آنها معتقد بودند در صورتی که قیمت شیرخام نیز ۶۴۰۰ تومان تعیین شود با جایزه چربی و کرایه حمل آن ۶۶۰۰ تومان به دست صنایع می‌رسد و محصولات لبنی نیز بیش از ۷۰ درصد افزایش قیمت خواهند داشت که عملا از قدرت خرید بسیاری از مردم خارج است. براساس آخرین اتفاقات، حال وزارت جهاد این مبلغ را قیمت خرید تضمینی شیر قرار داده و از امروز هم کارخانجات و صنایع لبنی باید شیر را با همین قیمت خریداری کنند. قیمتی که به رشد ۶۰ تا ۷۰ درصدی محصولات لبنی منجر خواهد شد.

و البته صنایع لبنی نیز علاوه بر اجرای سیاست‌های خود برای به تعویق انداختن مصوبه افزایش قیمت شیر از پیش از ورود وزارت جهاد به مقوله خرید تضمینی به صورت چراغ خاموش نسب به افزایش قیمت برخی از محصولات با بهانه افزایش قیمت شیر اقدام کرده‌اند. ‎

براساس اطلاعاتی که به دست آمده است وزارت صمت که تا پیش از این مسئولیت تنظیم بازار محصولات لبنی و شیرخام را بر عهده داشته و قیمت اعلام می‌کرده این وزارتخانه به روایت رزم‌حسینی، وزیر صمت از اسفند ۹۹، به روایت خاوازی وزیر جهاد کشاورزی از دوم مرداد امسال و به روایت گیلانپور معاون توسعه صنایع تبدیلی و کسب‌و‌کارهای کشاورزی در برنامه گفتگوی ویژه خبری هفته گذشته مسئولیت قیمت‌گذاری محصولات کشاورزی براساس قانون انتزاع به وزارت جهاد عودت داده شده است یعنی مسئولیت قیمت‌گذاری برعهده آنها است، اما وزارت جهاد به دلیل اینکه هم زیرساخت‌ و تشکیلات و کارشناس لازم و همچنین ابزارهای قانونی لازم را برای ارزیابی قیمت‌ها در اختیار ندارد، از ابزار قانونی شورای قیمت‌گذاری محصولات استراتژیک که قیمت خرید تضمینی اعلام می‌کند؛ برای شیرخام استفاده کرده است. درحالی‌که قیمت ۶۴۰۰ تومان برای شیرخام اعلام کرده قیمت محصولات لبنی را اعلام نکرده است.

یعنی درحالی‌که شیرخام با قیمت ۴۵۰۰ تومان در بازار با قیمت ۵۵۰۰ تومان مبادله می‌شد از امروز کارخانه‌ها مجبورند ۶۴۰۰ تومان شیرخام را خریداری کنند به این دلیل وزارت جهاد کشاورزی کف قیمت خرید تضمینی را اعلام کرده ولی این وزارتخانه به‌عنوان متصدی هنوز قیمت محصولات لبنی را علام نکرده است! طبق برآوردهای سازمان حمایت از مصرف‌کننده اگر قیمت ۶۴۰۰ تومانی ملاک پرداخت قیمت شیرخام باشد محصولات لبنی نزدیک به ۶۰ درصد باید افزایش قیمت داشته باشند.

 ‎اشتباه وزارت جهاد و ناراحتی لبنیاتی‌ها!

‎اتفاق اشتباهی که در این باره رخ داده و برخی از فعالان حوزه لبنیات به آن اشاره دارند این است که سابق سازمان حمایت و ستاد تنظیم بازار زمانی‌که قیمت شیرخام و محصولات لبنی را اعلام می‌کردند سقف قیمت شیرخام را اعلام می‌کردند. یعنی بهترین کیفیت شیرخام مثلا باید ۶۴۰۰ تومان قیمت‌گذاری می‌شد به عبارت ساده‌تر این قیمت باید سقف خرید تضمینی شیرخام می‌بود. لبنیاتی‌ها معتقدند در این صورت قیمت خرید شیرخام برای آنها با همه هزینه‌ها به ۷ تا ۸ هزار تومان می‌رسد. این در شرایطی است که وزارت جهاد باید براساس قانون انتزاع قیمت محصولات لبنی را هم براساس قیمت شیرخام اصلاح کند که این کار را نکرده است.

در حقیقت از امروز صنایع لبنی براساس مصوبه وزارت جهاد کشاورزی مجبورند شیرخام را ۶۴۰۰ تومان از دامداران خریداری کنند درغیراینصورت خود وزارت جهاد خریدار شیرخام خواهد بود. صنایع لبنی پیشتر گفته بودند اگر قرار باشد شیر را با همین قیمت خریداری کنند باید به همین میزان قیمت محصولات هم افزایش قیمت داشته باشد ولی خودشان جرات اصلاح قیمت‌ها را نداشتند. زمانیکه شرکتی مواد اولیه‌اش که ۶۵ درصد ضریب تاثیر در محصولات دارد را با افزایش ۴۵۰۰ تومان به ۶۴۰۰ تومان و ۶۵۰۰ تومان درب کارخانه تحویل می‌گیرد؛ طبیعی است که برحسب همین میزان افزایش باید به قیمت محصولات خود اضافه کند. این صنایع لبنی معتقدند وقتی شیرخام ۴۵۰۰ تومانی را ۵۵۰۰ تومان می‌خرند باید هم قیمت محصولاتشان را افزایش بدهند.

بیشتر بخوانید: افزایش ۷۰ درصدی قیمت لبنیات از هفته آینده

 ‎هیچ نظارتی وجود ندارد

‎یکی از مشکلات اساسی و مهم در کشور نبود نظارت بر اجرای قیمت‌های مصوب در بازار کالاها است. محصولات لبنی و شیرخام هم از این قائده مستثنی نیستند. برخی از فعالان صنایع لبنی می‌گویند وقتی نظارتی روی قیمت شیرخام نیست و خود وزارت جهاد عامل تحریک قیمت شیرخام است و به جای اعلام سقف قیمت کف قیمت را اعلام می‌کند و زمینه افزایش قیمت شیرخام در آینده به ۸ هزار تومان را فراهم می‌کند؛ نمی‌توان توقع داشت کارخانه‌داری که شیرخام را ۶۴۰۰ تومان می‌خرد یک بطری شیر را پنج هزار تومان عرضه کند! اینطور از صحبت‌های فعالان لبنی برداشت می‌شود کارخانه‌ها می‌گویند شیرخام با هر قیمتی که به دست آنها برسد براساس همان محصولات لبنی را قیمت‌گذاری و عرضه خواهند کرد.

البته اگرچه اظهارات صنایع لبنی مبنی بر قیمت گذاری محصولات مطابق با قیمت تمام شده مواد اولیه فرمولی است که در تمام دنیا اجرا می شود اما باید توجه داشت که دلیل اینکه هم اکنون وزارت جهاد کشاورزی برای خرید تضمینی شیر با نرخ مصوب وارد میدان شده اقدامات و سیاست‌های صنایع لبنی است که بر اساس آن حتی نسبت به اجرای مصوبات دولت نیز تصمیم گیری می‌کنند به گونه‌ای‌که با گذشت پنج ماه از کشمکش دامداران و صنایع لبنی برای افزایش قیمت شیر خام که در ابتدا با دخالت و البته فشار رئیس دفتر رئیس جمهور به تعلیق درآمد حالی در شرایطی که وزارت جهاد مصوبه اصلاح قیمت ها را ابلاغ کرده عدم تبعیت صنایع لبنی از خرید شیرهایی که دامداران چاره‌ای جز فروش آن به این صنایع ندارند عملا مصوبه را کن‌لم یکن کرده‌اند.

در واقع صنایع لبنی به جای تمرکز بر اصلاح نرخ محصولات خود نه تنها سعی در عدم اجرای مصوبه وزارت جهاد داشته‌اند بلکه تا پیش از ورود وزارت جهاد به صورت چراغ خاموش نسبت به افزایش قیمت برخی از محصولات با بهانه گرانی شیر اقدام کرده‌اند.

از یک ماه پیش تا امروز هم همین اتفاق افتاده و بیش از پنج ماه است که کارخانه‌ها تحت فشار همین قیمت‌ها فعالیت خود را ادامه داده‌اند. بر همین اساس خواسته کارخانه‌ و صنایع لبنی این است که به دلیل افزایش قیمت شیرخام باید قیمت محصولات لبنی شامل ۱۰ قلم را اصلاح کنند ولی چون به صورت رسمی این اتفاق نیفتاده صنایع و کارخانجات خودشان دست به کار شدند تا برای جلوگیری از خاموش شدن خط‌های تولید قیمت‌ها را افزایش بدهند.

به وضوح می‌توان نبود هماهنگی در رده‌های مدیریتی بالای کشور را دید. همین اتفاقات است که هم بلای جان صنایع شده و هم بلای جان مردم؛ سوءمدیریت و نبود برنامه‌ریزی و عدم استفاده از نظر کارشناسان و فعالان اقتصادی و صنعتی همین آشفته بازاری است که نه مصرف‌کننده تکلیف کارش را می‌داند و نه تولیدکننده و در نهایت این وضعیت به نابودی صنایع و نارضایتی مردم منجر می‌شود.