رشد اجتماعی کودکان در معرض تهدید/ بازگشایی مدارس یک ضرورت است

رویداد۲۴ با گذشت 18 ماه از بسته بودن درهای مدارس، حالا دیگر خانواده‌ها هم نگران ادامه این تعطیلی و تبعات ناشی از آن برای دانش‌آموزان هستند.

اگرچه در 1.5 سال گذشته، آموزش دانش‌آموزان از طریق فضای مجازی پیگیری شد اما به‌دلیل آماده نبودن زیرساخت‌ها و عدم آشنایی معلمان و خانواده‌ها با این سبک از آموزش، آسیب‌های بسیاری به دانش‌آموزان وارد شد و هم‌اکنون مسئولان وزارت آموزش و پرورش نسبت به افت تحصیلی پنهان دانش‌آموزان که در سال‌های آتی خود را به نمایش خواهد گذاشت، هشدار می‌دهند؛ اُفت تحصیلی به‌ویژه اُفت تحصیلی پنهان، موضوعی نیست که به‌سادگی و در جریان گزارش‌های مستمر ارائه شود و توجه مدیران و برنامه‌ریزان را به خود جلب کند؛ بنابراین تغییرات مدیریتی در سطوح مختلف، تمایل مدیران به دفاع از عملکرد خود، فراهم نشدن فرصت‌های مناسب برای اندیشیدن درباره افت تحصیلی، پیش‌آمدها و دغدغه‌های مختلف، ممکن است باعث غفلت و انکار موضوع شود.

ترک‌تحصیل‌های گسترده معضل دیگری است که به‌واسطه بسته بودن کامل درهای مدارس رخ داد و مشخص نیست پس از بازگشایی مدارس، چه‌تعداد از دانش‌آموزان به‌ویژه در مناطق محروم و حاشیه شهرها پشت نیمکت‌های مدارس بازنمی‌گردند؛ آن‌گونه که مسئولان آموزش و پرورش می‌گویند باید منتظر ترک‌تحصیل‌های گسترده بود.

علیرضا کاظمی سرپرست وزارت آموزش و پرورش گفته است: دانش‌آموزان به‌سبب دوری از مدرسه در دوران کرونا آسیب‌های جدی فراوانی دیده‌اند به‌طوری که شاهد افزایش ترک‌تحصیل و افت شدید آموزشی هستیم.

آموزش مجازی در ابتدای راه

تفاوت در کیفیت آموزش‌های مجازی ارائه‌شده به دانش‌آموزان مدارس دولتی با مدارس غیردولتی از مشکلات دیگری است که باید نسبت به تبعات آن و تعمیق شکاف آموزشی میان دانش‌آموزان حساس بود، از سوی دیگر برخی والدین، مهارت و امکانات لازم برای مشارکت در آموزش فرزندانشان را ندارند. طراحی و تولید محتوای آموزشی چندرسانه‌ای که نیازهای دانش‌آموزان را برطرف کند، نوپاست و راهی طولانی برای رسیدن به بلوغ و جایگزینی با آموزش حضوری در کلاس درس دارد و در فراهم نبودن چنین فضایی، شاهد ایجاد تنش و درگیری میان والدین و دانش‌آموزان در جریان آموزش‌ مجازی هستیم.

سلامت روان اصلی‌ترین دلیل بازگشایی مدارس

کنار تبعات آموزشی بسته بودن درهای مدارس  شاید بتوان اصلی‌ترین دلیل بازگشایی مدارس را بحث بهداشت روانی دانش‌آموزان دانست، هم‌اکنون روانشناسان در خصوص انزوا و خانه‌نشینی دانش‌آموزان و عوارض بلندمدت آن هشدار می‌دهند. محمد حاتمی رئیس سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره ایران دراین‌باره می‌گوید: دوران کودکی و نوجوانی دوران تحول رشدی است. تحول فکری، تحول شناختی، تحول اجتماعی و… در این سنین رخ می‌دهد در نوجوانی هویت افراد شکل می‌گیرد و آماده می‌شوند تا به‌سمت مستقل شدن بروند، این امر میسر نمی‌شود مگر در بستر فعالیت‌های اجتماعی و نقش‌پذیری‌های اجتماعی.

3.4درصد دانش‌آموزان جهان به مدرسه نمی‌روند

بیشتر کشورهای جهان نیز به‌سمت بازگشایی حضوری مدارس رفته‌اند و طبق اعلام یونسکو فقط 3.4 درصد دانش‌آموزان جهان در 14 کشور همچنان با تعطیلی سراسری مدارس مواجه هستند.

به‌گفته بهنام بهراد عضو پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش، در پیمایشی که سازمان همکاری و توسعه اقتصادی انجام داد، مشخص شد برخی کشورها مانند سوئد اصلاً پیش‌دبستانی و مدارس ابتدایی را تعطیل نکردند، برخی کشورهای اسکاندیناوی و آلمان حدود 20 روز و کاستاریکا 180 روز تعطیلی مدارس داشتند اما ایران از جمله کشورهایی است که بیشترین میزان تعطیلی را داشت، مدارس حدود 200 روز تعطیل بودند و جزو معدود کشورهایی بود که تعطیلی گسترده داشت.

با توجه به روند واکسیناسیون فرهنگیان و دانش‌‌آموزان و از سوی دیگر آسیب‌های حاصل از ادامه آموزش مجازی، بیشتر کارشناسان و حتی خانواده‌ها دیگر به این نتیجه رسیدند که آموزش حضوری نه‌تنها یک نیاز بلکه ضرورت است و بیشترین ضربه و آسیب ادامه تعطیلی مدارس متوجه دانش‌آموزان است.

طبق اعلام آموزش و پرورش، تکمیل چک‌لیست بهداشتی، قدم اول در ورود به فرآیند آموزش حضوری یا غیرحضوری است چون حتی اگر آموزش در مدرسه‌ای به‌صورت غیرحضوری انجام شود، تکمیل چک‌لیست بهداشتی می‌تواند در تشخیص زمان آموزش‌های حضوری و اولویت‌بندی مدارس در آموزش حضوری کمک کند.

مناطق آموزشـی برای مدارسی که بیش از 300 نفر دانش‌آموز دارند می‌توانند از نیمه دوم آبان ماه با رعایت کامل مفاد دستورالعمل و توجه به شـرایط و اقتضائات منطقه آموزشی، رسیدگی به درخواست بازگشایی این دسته از مدارس را بررسـی کنند منوط به آنکه مدرسه شرایط بازگشایی را داشته باشـد، مدارس لازم است در هر شرایطی حدنصاب تراکم کلاسی را رعایت کنند و تعداد روزهای آموزش حضوری این دسته از مدارس برای هر گروه در صورت اقتضـا حداقل 2 روز در هفته تعیین شود.