ترامپ و احتمال شکل گیری مثلث افراطی ها علیه ایران

در انتخاب ترامپ به عنوان رئیس ایالات متحده آمریکا یک چیز تقریبا قطعی است و آن حضور تندروهای جمهوری خواه در وزارت خارجه و کاخ سفید است.

میتوان انتظار داشت برخلاف دولت فعلی آمریکا، دولت آینده به ویژه در بخش های وزارت خارجه، کاخ سفید، وزارت دفاع و مشاور امنیت ملی این کشور از 20 ژانویه اینده (اول بهمن ) به بعد شاهد در پیش گرفتن سیاست های تند و افراط گرایانه در برابر پرونده های مهم جهان به ویژه پرونده های مورد توجه ایران خواهد بود.

همزمان با بازگشت تندروها به کاخ سفید، هم اکنون در عربستان سعودی و اسرائیل هم تندروها بر سر کار هستند. نگاهی به نحوه برخورد و تعامل ریاض و تل آویو با پرونده ها و مسائل مختلف موید تندرو بودن آنهاست.

 

نقطه اشتراک دولت تندروی آینده آمریکا و تندروهایی که هم اکنون در راس هیات های حاکمه در عربستان سعودی و اسرائیل قرار دارند، مقابله با سیاست های ایران به ویژه برجام است.

در میان سیاست ها و موضوعات مختلف مربوط به ایران، برجام در راس اولویت ها قرار دارد. بعد از برجام، سیاست های منطقه ای ایران در برابر یمن و سوریه و کشورهای جنوب خلیج فارس خاصه عربستان سعودی نیز در اولویت های بعدی قرار دارد.

سرنوشت برجام، اولویت اصلی عربستان سعودی و اسرائیل و یکی از اولویت های سیاست خارجی دولت جدید آمریکاست.

عربستان سعودی و اسرائیل در نارضایتی از برجام و اعتراض و انتقاد به آن اشتراک نظر دارند. آنها معتقدند برجام برای دولت و حکومت ایران خیلی خوب است و مزیت های زیادی برای تهران دارد چرا که هم ایران را از انزوا و باتلاق پرونده مسئله هسته ای خارج کرد هم باعث بازگشت ایران به حیات عادی و طبیعی شد و به مانند شارژری، سیاست های ایران در خاورمیانه را تقویت می کند.

دونالد ترامپ هم قبلا به شدت از برجام انتقاد و آن را فاجعه بار توصیف کرده و وعده داده بود آن را لغو خواهد کرد. حالا اما ولید فارس مشاور سیاست خارجی ترامپ گفته ترامپ به دنبال تغییر محتوای برجام خواهد بود.

درباره برجام اشاره به این نکته لازم است که چیزی به نام تغییر برجام غیرممکن است. یعنی ترامپ یا باید برجام را بپذیرد یا از آن خارج شود. امکان تغییر در محتوای برجام، صفر است اما حد وسطی هم وجود دارد. اجرای بخشی از محتوای برجام بر پایه تصمیمات شخص رئیس جمهور آمریکا و ارائه مجوزها و تصمیماتی از سوی دولت آمریکا دارد که در غیراین صورت، به میزان زیادی برجام منتفی خواهد شد. 

در صورت عدم همراهی رئیس جمهور جدید آمریکا با اجرای برجام، اجرای برجام قطعا شبه غیرممکن خواهد شد.

علاوه بر این در صورت خروج آمریکا از برجام، این توافق خاصیت خود را از دست می دهد و عملا موضوعیت نخواهد داشت.

حداقل واکنش یا واکنش مورد پیش بینی ترامپ نسبت به برجام، عدم همراهی و ایجاد اختلال در روند اجرای آن است. 

رویداد۲۴-عربستان سعودی و اسراییل نیز خواستار آسیب زدن و نابودی برجام هستند اما توانایی آن را ندارند. حالا کسی در راس هرم حاکمیت در پرقدرترین کشور جهان قرار گرفته که قرار است رفتار متفاوتی نسبت به برجام داشته باشد و این یعنی شانس بزرگ برای ضربه زدن به برجام و در نتیجه آسیب زدن به ایران.

ایران باید مواظب شکل گیری این ائتلاف خطرناک میان عربستان سعودی، اسرائیل و دولت ترامپ باشد. حداقل کار ممکن برای جلوگیری از این ائتلاف یا تضعیف آن، کنترل و کاهش اختلافات با عربستان سعودی است.

اشاره به این نکته نیز اهمیت دارد که برخلاف نظر غالب در ایران، ترامپ و همراهانش روابط خوبی با سعودی ها دارند و در آینده هم بهتر خواهد شد و اقدام علیه ایران هم یکی از اشتراکات این دو طرف است.