پرکاری تیروئید چیست؟
رویداد۲۴ یاسر مختاری: تیروئید پرکار (هایپرتیروئیدیسم) یک بیماری تیروئید است که در آن تیروئید بیش از حد هورمون تیروئید تولید کرده و به بالارفتن سطح هورمون تیروئید در خون منجر میشود. این وضعیت میتواند به علت عدم تعادل در فعالیت غده تیروئید یا به علت وجود تومورهای تیروئیدی بروز کند.
علائم پرکاری تیروئید
علایم تیروئید پرکار میتواند شامل افزایش سرعت ضربان قلب، لرزش دستها، عصبانیت، عرقزدگی، لاغری، عدم تحمل به گرما، خستگی، اختلالات خواب و اضطراب باشد. علاوه بر این، تیروئید پرکار میتواند بر تمامی سیستمهای بدن تأثیر بگذارد و عوارضی مانند اختلالات قلبی، اختلالات گوارشی، لرزش عضلانی و ضعف عمومی را به همراه داشته باشد.
تشخیص تیروئید پرکار
تشخیص تیروئید پرکار بر اساس سندرم های بالینی، آزمایش خون جهت بررسی سطح هورمون های تیروئید و سایر آزمایشهای تشخیصی مانند سونوگرافی تیروئید صورت میگیرد.
تشخیص تیروئید پرکار، یا همان هیپرتیروئیدیسم، به معنای فعالیت بیش از حد غدد تیروئید است که منجر به تولید بیش از حد هورمون تیروئید میشود. این وضعیت میتواند منجر به عوارضی مانند تنگی نفس، تپش قلب، لاغری غیرمنتظره، عرقزایی، اضطراب، خستگی، لرزش دستان، عصبانیت و اختلالات خواب شود.
بیشتر بخوانید: روماتیسم پوستی چیست؟
برای تشخیص تیروئید پرکار، پزشک اغلب از روشهای زیر استفاده میکند:
آزمایش خون: اندازهگیری سطح هورمونهای تیروئید (T3 و T4) و هورمون محرک تیروئید (TSH) در خون میتواند نشان دهنده وضعیت تیروئید باشد. در تیروئید پرکار، سطح هورمونهای T3 و T4 بالا و سطح هورمون TSH پایین است.
سونوگرافی تیروئید: این تصویربرداری با فرکانس بالا برای مشاهده اندازه و ساختار غده تیروئید استفاده میشود. در تیروئید پرکار، تیروئید ممکن است بزرگتر از حد طبیعی باشد.
اسکن تیروئید: در این روش، موادی به بیمار تزریق میشود و سپس با استفاده از دستگاهی به نام گاما کمربندی، تصاویری از فعالیت تیروئید دریافت میشود. این روش معمولاً در مواردی که نتایج سونوگرافی مشخص نباشد، استفاده میشود.
بیوپسی تیروئید: در صورتی که نتایج سایر آزمایشها مشخص نباشد، پزشک ممکن است برای بررسی بیشتر نمونهای از بافت تیروئید را بردارد و آن را تحت میکروسکوپ بررسی کند.
به گزارش رویداد۲۴ در هر صورت، برای تشخیص صحیح و درمان مناسب، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید. او میتواند بر اساس علائم شما و نتایج آزمایشها، تشخیص دقیقی را برای شما قرار دهد.
درمان پرکاری تیروئید
درمان تیروئید پرکار شامل داروهای کنترل هورمون تیروئید، درمان تومورهای تیروئیدی (اگر وجود داشته باشد) و در برخی موارد، جراحی برای برداشتن بخشی از غده تیروئید است. همچنین، تغییرات در سبک زندگی مانند رژیم غذایی و مدیریت استرس نیز میتواند در بهبود وضعیت تیروئید پرکار کمک کند.
درمان تیروئید پرکار (hyperthyroidism) بستگی به علت و شدت بیماری و نیز وضعیت فرد دارد. برخی از روشهای درمانی عبارتند از:
داروهای ضد تیروئید
این داروها برای کاهش فعالیت تیروئید و تولید هورمونهای تیروئید استفاده میشوند. مثالهایی از این داروها شامل متیمازول (methimazole) و پروپیلتیئوراسیل (propylthiouracil) است.
رادیواکتیو (رادیوآبلاسیون)
این روش شامل تزریق یک ماده رادیواکتیو به تیروئید است که باعث از بین رفتن بخشی از بافت تیروئید میشود. این روش معمولاً برای درمان بیمارانی استفاده میشود که به داروهای ضد تیروئید پاسخ نمیدهند یا نمیتوانند از آنها استفاده کنند.
جراحی
در برخی موارد، جراحی ممکن است لازم باشد. در این روش، بخشی از تیروئید که زیاد فعال است، برداشته میشود. این روش معمولاً در مواردی که داروها و رادیواکتیو نتوانستهاند تیروئید را به حالت طبیعی برگردانند استفاده میشود.
در هر صورت، درمان تیروئید پرکار نیازمند مشاوره و تعامل با پزشک است. پزشک بر اساس علت، شدت و عوارض بیماری، بهترین روش درمانی را تعیین خواهد کرد. همچنین، پیگیری دورههای منظم با پزشک و انجام آزمایشات مربوطه نیز بسیار مهم است.
تفاوت تیروئید پرکار با سایر گونههای تیروئید
تیروئید پرکار یا هیپرتیروئیدیسم یکی از انواع اختلالات تیروئید است. در این حالت، غدد تیروئید بیش از حد فعال هستند و بیش از حد هورمونهای تیروئید تولید میکنند. این موضوع میتواند به عوارضی مانند تنگی نفس، تپش قلب، لاغری غیرمنتظره، عرقزایی، اضطراب و خستگی منجر شود.
در مقابل، تیروئید کمکار یا هیپوتیروئیدیسم، وضعیتی است که تولید هورمونهای تیروئید کمتر از حد نیاز است. این وضعیت میتواند به عوارضی مانند خستگی، کاهش انرژی، افزایش وزن، خشکی پوست و مشکلات روحی منجر شود.
بنابراین، تفاوت اصلی بین تیروئید پرکار و سایر گونههای اختلالات تیروئید در سطح فعالیت غدد تیروئید و تولید هورمونهای تیروئید است. در تیروئید پرکار، تولید هورمونهای تیروئید بیش از حد است و در هیپوتیروئیدیسم، تولید هورمونهای تیروئید کمتر از حد نیاز است.
در هر صورت، برای تشخیص دقیق و درمان مناسب، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید. او میتواند بر اساس علائم شما و نتایج آزمایشها، تشخیص و درمان مناسبی را برای شما تعیین کند.
تیروئید پرکار در بارداری
تیروئید پرکار در بارداری به عنوان هیپرتیروئیدیسم بارداری شناخته میشود. در این وضعیت، فعالیت غدد تیروئید بیش از حد زیاد میشود و سطح هورمونهای تیروئید در بدن بیش از حد طبیعی است. این ممکن است اثراتی بر روی بارداری و سلامت مادر و جنین داشته باشد.
هیپرتیروئیدیسم بارداری به طور معمول به دلیل تغییرات هورمونی در دوران بارداری رخ میدهد. در برخی موارد، این وضعیت ممکن است بدون علت مشخص باشد، اما ممکن است به عواملی مانند آنتیبادیهای تیروئیدی، عوامل ژنتیکی یا مشکلات تیروئید قبلی مرتبط باشد.
تیروئید پرکار در بارداری میتواند عوارضی برای مادر و جنین داشته باشد. برای مادر، ممکن است خطر افزایش فشار خون، پیشاکلامپسی (یا تشدید پیشاکلامپسی در صورت وجود آن)، آریتمی قلبی و سایر مشکلات قلبی را افزایش دهد. برای جنین، ممکن است خطر نقص خلقی، کاهش رشد جنین، زایمان زودرس و سایر عوارض را افزایش دهد.
به همین دلیل، در صورت مشاهده علایم مشکوک یا شک در وجود تیروئید پرکار در بارداری، باید به پزشک خود مراجعه کنید. او میتواند با استفاده از آزمایشات خون و سایر روشهای تشخیصی، وضعیت تیروئید شما را ارزیابی کند و در صورت لزوم درمان مناسب را تعیین کند.
تیروئید پرکار در کودکان
تیروئید پرکار یا هایپرتیروئیدیسم در کودکان نیز میتواند رخ دهد. این بیماری در کودکان معمولاً به دلیل بیماری گریوز (Graves' disease) اتفاق میافتد. در بیماری گریوز، سیستم ایمنی بدن به طور نادرست به غده تیروئید حمله کرده و باعث افزایش فعالیت آن میشود.
علائم هایپرتیروئیدیسم در کودکان ممکن است شامل افزایش فعالیت، اضطراب، عصبانیت، لرزش دستان، افزایش تعرق، کاهش وزن، افزایش سرعت ضربان قلب، تغییرات در رشد و توسعه جسمی و روحی، اختلال در خواب و تمرکز و دیگر علائم مرتبط با افزایش فعالیت تیروئید باشد.
برای تشخیص هایپرتیروئیدیسم در کودکان، روش هایی مشابه با بزرگسالان استفاده میشود. انجام آزمون های خون برای اندازهگیری سطح هورمون های تیروئید، آلتراسونوگرافی تیروئید و سایر آزمایشهای تکمیلی میتواند به تشخیص کمک کند.
درمان هایپرتیروئیدیسم در کودکان نیز ممکن است شامل استفاده از داروهای ضد تیروئید، درمان رادیواکتیو یود و در موارد شدیدتر، جراحی باشد. انتخاب روش درمانی بستگی به سن کودک، شدت بیماری و عوارض مرتبط دارد. در هر صورت، مهم است که تیروئید کودکان با هایپرتیروئیدیسم تحت نظر پزشک متخصص قرار گیرند و پیگیری منظم داشته باشند.
عوارض تیروئید پرکار
عوارض تیروئید پرکار یا هایپرتیروئیدیزم (Hyperthyroidism) میتواند متنوع و متفاوت باشد و به شدت بیماری و همچنین تأثیر آن بر سایر سیستمهای بدن بستگی دارد. برخی از علائم و عوارض شایع هایپرتیروئیدیزم عبارتند از:
1- افزایش فعالیت و سرعت ضربان قلب (تاکیکاردی)
2- افزایش تعداد و حجم مدفوع
3-لاغری بیدلیل یا کاهش وزن
4-عصبانیت، اضطراب و عدم تمرکز
5- خستگی و ضعف عمومی
6- عرقسوزی و حساسیت به گرما
7. لرزش دستها
8- خشکی و شکستگی ناخنها
9-افزایش حساسیت به نور
10- اختلالات در دوره قاعدگی و نارسایی جنسی
11- افزایش حرکت رودهای (اسهال)
12- تورم و قرمزی چشمها (اگزوفتالمی)
این تنها برخی از عوارضی هستند که در هایپرتیروئیدیزم ممکن است ظاهر شوند. با این حال، هر فرد ممکن است تجربههای متفاوتی داشته باشد و نیاز به ارزیابی و درمان توسط پزشک دارد. در صورت تشخیص هایپرتیروئیدیزم یا تشدید علائم مرتبط با آن، مراجعه به پزشک بسیار مهم است تا تشخیص و درمان مناسب انجام شود.