گزارش ناامیدکننده از بودجه دولت؛ فراموش شدن مستاجرها!
رویداد۲۴ صادق غفوریان در خراسان نوشت: آمارها میگوید، اجاره بها حتی در فصل سرد هم با افزایش، لگدش را به مستاجرها میزند و عجیبتر این که مرکز پژوهشهای مجلس در گزارش بررسی لایحه بودجه ۱۴۰۳ تصریح کرده که این لایحه مستاجرها را به طور کل فراموش کرده است. یک جامعه شناس به خراسان میگوید، مستاجرها در حال پرتاب شدن به حاشیه شهرها هستند.
وضعیت اجارهها همواره برای مستاجرها یک چالش و غصه بزرگ در سبد هزینهها بوده است. حالا، اما وضعیت بغرنج تر، غم انگیزتر و دردناکتر شده است که دو دلیل عمده را میتوان برای این غصه برشمرد:
۱-طبق برآورد بازار، برخلاف سایر بازارها همچون ارز و... که در ماههای اخیر نوسان کمتری داشته اند، اما اجاره بها مسیری متفاوت و شیب افزایشی را طی کرده است.
بیشتر بخوانید: دلار به جای تومان در اجاره خانههای لاکچری تهران!
۲- طبق اعلام مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی به عنوان بازوی فکری قوه مقننه، موضوع افزایش اجاره و معضل اساسی مستاجرها در لایحه بودجه ۱۴۰۳ مورد غفلت واقع شده است.
شرحی بر این دو غصه
شاید به یاد نداشته و کمتر تجربه کرده باشیم که مستاجری گفته باشد، صاحبخانه اش در تمدید اجاره، مبلغی به آن اضافه نکرده است. البته صاحبخانههای منصف و دلسوز هم هستند، اما به نظر میرسد تعدادشان بسیار کم است. اما در مقابل، فراوان شنیده ایم که برخی تمام تلاششان را به کار میگیرند تا در شرایط نبود نظارت و غیبت سازوکارهای قانونی تا جایی که میتوانند پوست مستاجر را بکنند.
غصه اول؛ این موضوع، صرفا یک بیان احساسی نیست و علاوه بر تجربه یکایک ما، مصداقش را در تازهترین بررسیها و تحلیلهای آماری حتی در فصل سرد سال که جابه جایی مستاجرها کمتر است، به وضوح میبینیم. بر اساس اعلام مرکز آمار ایران، اجاره بهای مسکن کشور در آذر امسال نسبت به آذر سال گذشته بیش از ۴۰درصد رشد کرد. تورم ماهانه شاخص اجاره کشوری نیز در ماه آذر، ۳.۶درصد اعلام شد که تورم بسیار بالایی در فصل سرد اجاره محسوب میشود.
علاوه بر آمار مرکز آمار ایران که احتمالا ذکر آن برای هر ادعایی کافی باشد، اما ما به بررسیهای میدانی «دنیای اقتصاد» هم مراجعه کردیم که این رسانه شنبه ۹ دی نوشت: «هزینه اجاره نشینی در شهرها طی همه ماههای گذشته از سالجاری، شیب افزایشی داشته است؛ در حالی که قیمت مسکن از تابستان تاکنون، در مسیر افت ماهانه بوده است.»
این موضوع نشاندهنده جهت متفاوت بازار اجاره از سایر بازارهاست و دربردارنده یک پیام هشدارآمیز از شرایط این بازار! مبنی بر این که در شرایطی که بازار مسکن با کاهش قیمت مواجه شده و متغیرها و مولفههای بیرونی مانند نوسانات قیمت سایر بازارها (ارز و...) در ماههای اخیر ثبات نسبی داشته اند، با این حال، شرایط در بازار اجاره همچنان به میزان بالا، ملتهب است. در چنین شرایطی مشخص نیست اگر این ثبات و آرامش بازارها در سال آینده ادامه دار نباشد، بازار اجاره با چه شرایطی روبهرو خواهد شد.
غصه دوم؛ اما مهمتر از غصه اول، غصه دیگری است که تا حدودی از «فراموش شدن مستاجرها» نزد مسئولان حکایت دارد. دولت ۲۷ آذر، اصلاحیه لایحه بودجه ۱۴۰۳ کشور را به مجلس تقدیم کرد.
مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی بر اساس تکالیفی که برعهده دارد، این لایحه را بررسی و تحلیل کرده است، اما بررسیهای این مرکز، درباره مستاجرها و تدابیر دولت برای بازار اجاره بها، گزارش ناامید کنندهای است.
سایت مرکز پژوهشها از این گزارش مینویسد: «رشد لجام گسیخته اجارهبها و افزایش لگاریتمی قیمت مسکن در سالهای اخیر، تامین مسکن را برای بسیاری از خانوارهای با درآمد متوسط به یک معضل اساسی و برای افراد کمبرخوردار و زوجهای جوان به یک رویای دستنیافتنی تبدیل کرده و ضرورت دارد تا بهعنوان یک «ابر چالش» مورد توجه ویژه قرار گیرد. این مسئله هیچ نمودی در میان احکام بودجه نداشته است. بهویژه آن که به برخی از موضوعات همچون نظام اجارهداری که چند سالی است در تمامی محافل علمی و نشستهای بررسی سیاست گذاری مسکن بهعنوان یکی از راهکارهای سامان دهی بازار اجاره مسکن مطرح است، ورود نداشته است.»
حتی غایب در برنامه هفتم توسعه
اگر این فراموشی غصه نیست، پس چیست؟ چون، مستاجرها نه تنها در لایحه یک ساله ۱۴۰۳ نادیده گرفته شده اند، بلکه در برنامه ۵ ساله هفتم توسعه که اکنون مراحل بررسی در شورای نگهبان را میگذراند، هم نادیده انگاشته شده اند. مرکز پژوهشها در این گزارش نوشته است: «البته این موضوع در برنامه هفتم توسعه هم مورد غفلت واقع شده و تنها ساخت مسکن حمایتی مورد توجه بوده است.»