گیاهان موثر در حفظ تعادل هورمونی بدن

رویداد۲۴ سیما صابری: گیاهان دارویی گروهی از گیاهان هستند که از برگ، گل، ریشه و دانه آن برای مصارف مختلفی استفاده می شود.

به طور سنتی، برخی از گیاهان برای متعادل کردن سطح هورمون استفاده می‌شوند. ما فهرستی از پنج گیاه دارویی را جمع آوری کرده‌ایم که همگی شواهدی مبنی بر کمک به تنظیم هورمون‌ها در بدن دارند.

استفاده از گیاهان یا هر نوع درمان دیگری برای تغییر سطح هورمون شما باید همیشه تحت راهنمایی یک پزشک یا سایر متخصصان انجام شود.

هورمون چیست؟

هورمون‌ها پیام‌رسان‌های شیمیایی هستند که به سلول‌های شما کمک می‌کنند تا با هم ارتباط برقرار کنند و اعمال مختلفی را آغاز کنند. آنها زیربنای سیستم غدد درون ریز بدن‌تان هستند که رشد، تولید مثل، متابولیسم، دما و حتی خلق و خوی شما را تنظیم می‌کنند.

هورمون‌ها و سیستم غدد درون ریز بدن شما را در وضعیت متعادلی از هموستاز نگه می‌دارند. بنابراین، داشتن یک عدم تعادل هورمونی - بسیار کم یا بیش از حد یک هورمون خاص - می‌تواند عوارض جانبی داشته باشد.

بیشتر بخوانید: درمان جوش‌های هورمونی

استرس اکسیداتیو، ناباروری و اختلالات غدد درون ریز مانند بیماری تیروئید تنها چند بیماری هستند که می‌توانند از عدم تعادل هورمونی ناشی شوند.

ضمنا زنان در زمان‌های خاصی در طول چرخه زندگی خود، به ویژه در دوران بلوغ، بارداری و یائسگی، تحت تغییرات طبیعی در سطح هورمون‌های خود قرار می‌گیرند. به طور مشابه، مردان ممکن است علائم عدم تعادل هورمونی را در دوران بلوغ یا با افزایش سن تجربه کنند، اگرچه اغلب با سرعت کمتری نسبت به زنان اتفاق می‌افتد. 

۱. دانه سیاهدانه

سیاهدانه به نام بلونجی یا گل رازیانه نیز شناخته می‌شود. گل‌های آن دانه‌های ریز سیاه رنگ غنی از آنتی اکسیدان تولید می‌کنند. این دانه‌ها دارای خواص دارویی هستند، زیرا حاوی تیموکینون - نوعی ماده مغذی گیاهی یا ترکیب گیاهی هستند.

محققان در حال بررسی اثرات درمانی دانه سیاهدانه در افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) هستند. سندرم تخمدان پلی کیستیک یک اختلال همراه با سطوح غیرطبیعی هورمون، در میان علائم دیگر، در زنان در سنین باروری است.

در مطالعات حیوانی، عصاره سیاهدانه به تنظیم سطح انسولین، تستوسترون، هورمون لوتئینیزه کننده و هورمون تیروئید کمک می‌کند. علاوه بر این، عصاره سیاه‌دانه فعالیت استروژنی را نشان می‌دهد، به این معنی که مشابه هورمون استروژن در بدن شما عمل می‌کند.

این روزها سیاه‌دانه به طور فزاینده‌ای محبوب شده‌اند و گاهی اوقات به عنوان "سیاه دانه" یا "دانه زیره سیاه" به بازار عرضه می‌شوند. دانه‌های کامل سیاه‌دانه عطر گیاهی دارند و به راحتی به نان، سالاد و سایر غذاها اضافه می‌شوند.

۲. جینسینگ هندی

آشواگاندا، جینسنگ هندی یا Withania somnifera درختچه‌ای همیشه سبز از خانواده شب بو است که در طب گیاهی بسیار مورد توجه است و با بسیاری از مکمل های آشواگاندا، چای و پودرهای ریشه به طور گسترده در دسترس است.به نظر می‌رسد که این گیاه با تعدیل محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-آدرنال (HPA) مغز به غلبه بر استرس کمک می‌کند. محور HPA چندین هورمون - از جمله کورتیزول - را تولید و آزاد می کند که پاسخ بدن شما به استرس را آغاز می ند. کورتیزول به شما کمک می کند روزهای پر استرس و پر از رویداد را پشت سر بگذارید. با این حال، بر اساس مطالعات، عدم تعادل مزمن هورمون ممکن است باعث اختلالات غدد درون ریز مانند بیماری آدیسون و سندرم کوشینگ شود.

آشواگاندا همچنین می‌تواند بر هورمون‌های دیگر تأثیر بگذارد. برای مثال، محققان در حال بررسی چگونگی تغییر سطح انسولین، هورمون‌های تولید مثل و موارد دیگر هستند. 

در بزرگسالان با سطوح بالای هورمون محرک تیروئید (TSH) که توسط غده هیپوفیز تولید می‌شود و برای ارزیابی شرایط تیروئید استفاده می‌شود، نشان داد که مصرف روزانه 600 میلی گرم عصاره غلیظ آشواگاندا باعث بهبود سطح TSH می‌شود.البته آشواگاندا ممکن است برای کسانی که باردار هستند و در دوران شیردهی هستند، و همچنین افراد مبتلا به بیماری‌های خودایمنی یا اختلالات تیروئید ناایمن باشد

۳. کوهوش سیاه

کوهوش سیاه از خانواده گیاهان است و ارزش دارویی خود را از ترکیباتی به نام تری ترپن گلیکوزیدها می‌گیرد. هم از نظر تاریخی و هم در حال حاضر، کوهوش سیاه موثر در حل مشکلات مربوط به سلامت زنان مانند بی‌نظمی‌های قاعدگی، سندرم پیش از قاعدگی (PMS) و علائم یائسگی بوده است.

کوهوش سیاه مانند سیاهدانه می‌تواند به عنوان یک فیتواستروژن عمل کند - یک ماده گیاهی که در مقادیر زیاد مانند هورمون استروژن عمل می‌کند. با این حال، اینکه کوهوش سیاه یک فیتواستروژن واقعی است یا با مکانیسم‌های دیگر کار می‌کند، ناشناخته باقی مانده است. 

۴. میوه شاه توت

میوه شاه توت یکی دیگر از مکمل های گیاهی رایج است که معمولاً به شکل عصاره موجود است که به عنوان دارویی برای درمان علائم یائسگی و حمایت از سلامت باروری زنان به بازار عرضه می شود. شاه توت میوه درخت Vitex agnus است که به آن درخت عفیف، فلفل راهب یا ویتکس نیز می‌گویند.

توت‌ها حاوی ترکیبات دی ترپنوئیدی هستند که می‌توانند مسئول اثرات بالقوه این مکمل بر روی هورمون‌هایی مانند پرولاکتین و انتقال دهنده عصبی دوپامین باشند. شاه توت سطح پرولاکتین را در خون کاهش می‌دهد. افزایش سطح این هورمون اغلب با PMS مرتبط است. این مکمل همچنین ممکن است علائم خاصی از PMS مانند درد سینه را درمان کند. مطالعات دیگری نیز به توانایی این گیاه در تسکین علائم یائسگی و کمک به درمان مشکلات ناباروری و PCOS پرداخته اند .

۵. مرزنجوش

مرزنجوش و انواع دیگر درختچه های گیاهی از جنس Origanum، مانند پونه کوهی، در طب سنتی برای بیماری‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. 

این گیاه حاوی ترکیبات فعال مانند فلاونوئیدها و اسیدهای فنولیک است که هر دو تا حدی مسئول خواص دارویی آن هستند.

تحقیقات اولیه در مورد مرزنجوش در انسان و حیوان ارزیابی کرده است که چگونه می‌تواند استرس را کاهش دهد و به افراد مبتلا به PCOS کمک کند.

در یک مطالعه افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک به مدت یک ماه دو بار در روز چای مرزنجوش نوشیدند. در مقایسه با درمان پلاسبو، چای مرزنجوش با کاهش قابل توجهی در سطح هورمون انسولین ناشتا مرتبط بود که می تواند نشان دهنده بهبود مدیریت قند خون باشد.

راهکارهای دیگر برای حفظ تعادل هورمونی بدن

بهترین گزینه‌ها در زمان عدم تعادل هورمونی، توجه به عوامل سبک زندگی و موارد دیگر است. اگرچه بهتر است قبل از مصرف گیاهان دارویی یا شروع هر نوع هورمون درمانی، گزینه ها را با پزشک در میان بگذارید. در زیر یک مرور کلی از نحوه تعادل هورمونی ارائه شده است:

رژیم غذایی سالم داشته باشید

 یک رژیم غذایی متعادل که سرشار از پروتئین بدون چربی، چربی‌های سالم و فیبر است، اما حاوی مقادیر محدودی قند فرآوری شده است، ممکن است به تعادل هورمون‌هایی که اشتها، متابولیسم و خلق و خوی شما را تنظیم می‌کنند کمک کند.

چای سبز بنوشید

 چای سبز می‌تواند بهبود پاسخ بدن به این هورمون به تعادل انسولین به برخی افراد کمک کند، اگرچه اثرات بالقوه عصاره چای سبز بر مقاومت به انسولین نیازمند بررسی بیشتر است.

ورزش منظم داشته باشید

درگیر شدن در فعالیت بدنی بر هورمون‌های اشتها تأثیر می‌گذارد و استفاده بدن از هورمون انسولین را بهبود می‌بخشد.

استرس خود را مدیریت کنید

استرس بیش از حد می تواند سطح هورمون‌هایی مانند کورتیزول و آدرنالین را به شدت تغییر دهد. فعالیت‌های آرام‌بخش مانند یوگا، گوش دادن به موسیقی، یا پیاده‌روی در طبیعت ممکن است استرس را کاهش داده و این هورمون‌ها را در تعادل نگه دارد.

به اندازه کافی خوابیدن

 کم خوابی یا قرار گرفتن در معرض نور مصنوعی در طول ساعات شب ممکن است منجر به اختلال در ملاتونین و کورتیزول شود. همچنین ممکن است بر مقاومت به انسولین تأثیر بگذارد‌

از مختل‌کننده‌های غدد درون ریز خودداری کنید

 مختل کننده‌های غدد درون ریز ترکیباتی در محیط هستند، که از جمله می‌توان به دود تنباکو، آفت کش‌ها، علف کش‌ها، پلاستیک‌ها، عطرهای موجود در لوسیون‌ها و لوازم آرایشی که ممکن است باعث عدم تعادل هورمونی شون اشاره کرد. سعی کنید از استنشاق آن خودداری کنید.