پناهنده ایرانی که صنعت پسته استرالیا را تکان داد کیست؟
رویداد۲۴ | لیلا فرهادی: هزاران درخت پسته در ردیف‌های منظمی در منطقه «رابین ویل» در شمال ویکتوریا استرالیا کنار هم کاشته شده اند. این باغ تقریباً ۳۰۰ هکتار وسعت دارد و یکی از قدیمی‌ترین مزارع تجاری مقیاس بزرگ استرالیا است. نشریه گاردین گزارش مفصلی از سرنوشت یک پناهنده عقیدتی-سیاسی تهیه کرده که ورودش به استرالیا مساوی رشد قابل توجه صنعت پسته در این کشور بوده است. محصولی که یک زمان در انحصار ایران بود و در هر کجای دنیا با نام ایران شناخته می‌شد، امروز به لطف ایرانی‌هایی که کشور را ترک کرده اند و به لطف پیشرفت قابل توجه کشاورزی در جهان توسعه یافته، به محصول کشور‌های دیگر تبدیل شده و کم کم نام ایران از شناسنامه اش پاک خواهد شد.
گزارش زیر مشروح گزارش گاردین درباره مهرمان مهدوی، پسته کار ایرانی در استرالیاست.
این زمین‌ها فرسنگ‌ها دور از کوه‌های جنوب غربی ایران است. جایی که مهران مهدوی سال ۱۹۸۰ مجبور به فرار از آن شده است. اما شباهت‌هایی بین این دو مکان جغرافیایی وجود دارد. هر دو تابستان‌های سخت و خشک و زمستان‌های سرد دارند. مهدوی با یک دهه تجربه کشاورزی در ایران این ارتباط را به خوبی درک می‌کرده.
به محض ورود مهدوی به استرالیا، یکی از بادام‌کاران برجسته استرالیا که به دنبال تخصص او در زمینه کشت پسته بوه، سراغ او رفته است. مهدوی به گاردین می‌گوید: «من تجربه کار با پسته‌کاران ایران را داشتم. به آن‌ها گفتم پسته یک سرمایه‌گذاری بلندمدت است و از کاشت تا برداشت هفت سال طول می‌کشد و پیشنهاد کردم بهتر است به آمریکا برویم تا ببینیم چه کار می‌کنند و از بسیاری از مزارع بازدید کردیم.»
پس از سفر به کالیفرنیا و تهیه نهال درخت پسته با کیفیت، خیلی زود اولین محصول خود را در محیط گلخانه‌ای به عمل آوردند. این نویدبخش بود؛ یک قطعه زمین اختصاصی به سرعت در رابین ویل در شمال غربی ویکتوریا توسط آن‌ها خریداری شد.
مهدوی می‌گوید: «استرالیا مانند ایران کوه ندارد. آب و هوا تحت تأثیر دمای مناطق استوایی و قطب جنوب است و به همین دلیل با نیمکره شمالی متفاوت است. اما پسته به تابستان‌های خشک، پاییز بدون باران و زمستان‌های خفته نیاز دارد. به همین منظور یک مدل تهیه کردم و مناطق مناسبی را برای رشد آن‌ها انتخاب کردم.»
او می‌گوید: «آن روزها، وقتی به نهالستان می‌رفتم و گیاهان را لمس کردم، مثل دست زدن به نوزادانم بود. هزاران گیاه در بهترین شرایط رشد می‌کردند.»
مهدوی از سال ۱۹۸۳ تا ۱۹۸۴ در رابین ویل کار کرد. امروز رابین ویل به یکی از بزرگترین باغ‌های پسته استرالیا تبدیل شده است.
دیوید کرافورد، مدیر مزارع پسته جوب استرالیا و ویکتوریا به نام گروه مزارع CMV، می‌گوید کمک مهدوی به توسعه نهالستان‌های پایه پسته در آدلاید و رابین‌ویل، و سفر اکتشافی به کالیفرنیا، پایه‌های کار را بنا گذاشت.
کرافورد می‌گوید: «این آموخته‌ها پایه و اساس توسعه باغ رابین‌ویل به‌ویژه در مورد طراحی باغ شد. مهران با من به مناطق ریورلند و سانریسیا سفر کرد تا در مورد پسته با پرورش دهندگان و محققان موجود گفتگو کند. تجربه و دانش او در زمینه توسعه یک نهالستان بسیار تحسین برانگیز بود.».
اما شراکت آن‌ها شکست خورد. کرافورد می‌گوید: «مذاکره اولیه با مهران در خصوص مشارکت برای توسعه پسته‌کاری انجام شده بود، اما توافق نهایی حاصل نشد».
مهران مهدوی در منزلش در بریزبن استرالیا
مهدوی از زمان ترک رابین‌وال در بخش کنترل آفات، رانندگی تاکسی و کافه مشغول به کار بوده است. او که از خانه اش در روستای بازنشستگان در بریزبن با گاردین صحبت کرده، می‌گوید که به نقش خود در توسعه صنعت پسته استرالیا افتخار می‌کند.
مهدوی می‌گوید: «وقتی برای خرید پسته به سوپرمارکت می‌روم، پسته‌هایی را که خودم آن‌ها را کاشتم می‌بینم و خوشحالم. فکر می‌کنم کار مثبتی برای استرالیا انجام دادم و واقعاً به آن افتخار می‌کنم.»
بیشتر بخوانید:
آمارها درباره مهاجرت چه می‌گویند؟/ «هرکس اعتقاد ندارد جمع کند از ایران برود» سیاست رسمی کشور است؟
کشاورزان پناهنده و مهاجر در خط مقدم توسعه کشاورزی استرالیا
دانش و مهارت‌های مهاجران و پناهندگان، صنعت باغبانی استرالیا را در دهه‌های گذشته متحول کرده است. کریس جویس، مالک پسته کیالیت، در نیو ساوت ولز مزرعه پسته خود را در سال ۱۹۸۴ راه اندازی کرده است. او می‌گوید که مهاجران برای صنعت پسته "اهمیت حیاتی" دارند.
جویس می‌گوید بدون کمک افغان‌ها و مالزیایی‌ها و همچنین کمک اولیه یک مهاجر کالیفرنیایی که در سال‌های اولیه در مدیریت باغ کمک می‌کردند، «پسته‌های استرالیایی من با مشکلات زیادی مواجه می‌شدند».
استوارت کینگ، شهردار شورای شهر روستای سوان هیل استرالیا، می‌گوید که تأثیر مهاجران بر کشاورزی را باید پس از جنگ جهانی دوم ردیابی کرد.
او می‌گوید: «ایتالیایی‌ها و یونانی‌ها در خط مقدم توسعه باغبانی در منطقه ما بودند. آن‌ها عمدتاً کار را با انگور و سبزیجات آغاز کردند، اما در طول سال‌ها کشاورزی توسعه پیدا کرد و ما انواع میوه و سبزیجاتی را داریم که از این منطقه به سراسر استرالیا می‌فرستیم.
استوارت کینگ می‌گوید «مهاجران تکنیک‌های کشاورزی جدیدی را معرفی کردند و با خود تخصص آوردند و رژیم غذایی انگلیسی ما را متنوع کردند. نقش آن‌ها بی اهمیت نیست.»
رابین ویل در منطقه سانریسیا ویکتوریا، یکی از پربارترین مناطق استرالیا است. این منطقه ۷۵ درصد انگور استرالیا، ۶۸ درصد بادام، ۴۸ درصد پسته، ۴۵ درصد روغن زیتون و ۲۴ درصد از مرکبات آن را تولید می‌کند. تحقیقات دانشگاه ولونگونگ استرالیا نشان می‌دهد که این موهبت هنوز به شدت مدیون کارگران مهاجر است. در این مطالعه که در سال ۲۰۲۰ منتشر شده، با مهاجران دائمی، پناهندگان سابق و کارگران فصلی از منطقه سانریسیا از جمله اطراف میلدورا و رابین ویل مصاحبه شده است. تحقیقات نشان می‌دهد که کارگران مهاجر و پناهنده، بهره‌وری، کیفیت محصول و در نهایت سود را افزایش داده اند.
لزلی هد، یکی از نویسندگان این مقاله، که اکنون استاد جغرافیا و تحقیقات در دانشگاه ملبورن است، می‌گوید که وقتی از کشاورز کشاورز استرالیایی حرف می‌زنیم، یک سفیدپوست در نظر تصویر می‌شود، و بنابراین مهارت‌ها و دانش مهاجران همواره در صنعت باغبانی کم‌ارزش و دست کم گرفته می‌شوند.
او می‌گوید: «چالش‌های امنیت غذایی ما تحت تغییرات آب‌وهوایی افزایش می‌یابد و ما به ایده‌های زیادی بر روی میز نیاز داریم و مهاجران به یک صندلی پشت این میز نیاز دارند. آن‌ها دانش و ظرفیت‌های مهمی را از کشور خود به ارمغان می‌آورند و در سازگاری با شرایط متغیر تجربه دارند.»
به گفته این استاد دانشگاه، تمایل کشاورزان مهاجر برای پرورش محصولات مهم فرهنگی خود پس از مهاجرت، در کنار تجربه آن‌ها با شرایط محیطی متنوع، منبعی مهمی برای سازگاری با تغییرات آب و هوایی است.
فقط انتقام سخت 
