مسیر روحانی برای پیروزی در دور دوم هموار است

رویداد۲۴- بیستم آوریل شورای نگهبان ایران فهرست یک هزار و 636 متقاضی برای شرکت در انتخابات ریاست جمهوری 19 می (29 اردیبهشت) را بررسی و در نهایت شش نامزد نهایی را معرفی کرد. 

به گزارش رویداد۲۴ به نقل از فارن افرز، نام حسن روحانی رئیس‌جمهور مستقر، ابراهیم رئیسی تولیت آستان قدس رضوی، محمدباقر قالیباف شهردار فعلی تهران، اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهور و مصطفی هاشمی طبا و مصطفی میرسلیم ، دو وزیر میانه‌رو و محافظه‌کار سابق در این فهرست به چشم می‌خورد. 

اگر انتخابات 92 را یک شاخص قرار دهیم، نامزدهای میانه‌رو حال روی روحانی ائتلاف خواهند کرد. در آن سال، محمدرضا عارف، رئیس فعلی لیست اصلاح‌طلبان در مجلس به نفع روحانی کناره‌گیری کرد. در انتخابات امسال، با توجه به اینکه جناح اصلاح‌طلب که به‌طورکلی حامی میانه‌روها بوده، اعلام کرده که از روحانی حمایت خواهد کرد، احتمالاً جهانگیری و هاشمی طبا همان رویه چهار سال پیش را در پیش خواهند گرفت. علی لاریجانی بدون اینکه صراحتاً اعلام کند نیز عملکرد مشابه داشته است. او سخنگوی محافظه‌کار مجلس ایران است که به‌تدریج در حال فاصله گرفتن از تندروها است.

به گفته برخی نیروهای اصلاح‌طلب، نامزدی جهانگیری درواقع پلان بی در صورت رد صلاحیت روحانی از سوی شورای نگهبان بود. ممکن است در مورد مصطفی هاشمی طبا هم که در انتخابات سال 2001 با پیروزی دوباره محمد خاتمی ناموفق بود، مسئله همین باشد.

طی هفته‌های آینده چنین مانورهایی مسیر روحانی برای رقابت با یک چالشگر محافظه‌کار را مشخص می‌کند. در ایران باوجودآنکه نامزدها از سوی شورای نگهبان تأیید یا رد صلاحیت می‌شوند، اما رقابت پس از اعلام لیست نانوشته است.

چالشگرها

اردوگاه میانه‌رو-اصلاح‌طلب با سه نامزد محافظه‌کار روبرو است: قالیباف، رئیسی و میرسلیم. هر سه نامزد با جبهه مردمی نیروهای انقلاب اسلامی موسوم به جمنا که اواخر سال 2016 با هدف رقابت با روحانی در انتخابات 2017 شکل گرفت، مرتبط هستند.

رئیسی 57 ساله که گفته می‌شد نامزد پیشروی محافظه‌کاران است، علیرغم حمایت مراکز قدرت روحانیون محافظه‌کار در جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و حتی جبهه پایداری، در میان مردم ایران چهره چندان شناخته شده‌ای نیست. 

از سوی دیگر قالیباف 56 ساله که 12 سال شهردار تهران بوده و سابق بر این فرماندهی نیرو هوایی سپاه پاسداران را بر عهده داشته نیز برای سومین بار در انتخابات ریاست جمهوری شرکت کرده است. قدرت او بیشتر در نام شناخته شده و تجربه اجرایی‌اش نهفته است. اما بلندپروازی او احتمالاً با دیوار رسوایی فساد املاک که در اوت سال گذشته برملا شد و از دخیل بودن شهرداری تهران در آن خبر می‌داد، برخورد کند. سقوط ساختمان پلاسکو در ژانویه که منجر به مرگ 20 تا 30 نفر و زخمی‌شدن تعداد دیگری از مردم شد و انتقادها در مورد سوء مدیریت وی نیز می‌تواند از عوامل کاهش‌دهنده شانس او باشد. از دید برخی، گذشته قالیباف به‌خصوص در طول اعتراضات دانشجویی سال 1999 نیز می‌تواند نقاط تاریکی برای او باشد. اگر این مسائل و دیگر اتهامات سد راه قالیباف نشود، وی می‌تواند مهم‌ترین تهدید برای روحانی باشد. (او در انتخابات سال 2013 با اختلاف پس از روحانی قرار گرفت .)

میرسلیم 69 ساله سومین نامزد محافظه‌کاران و تحصیل کرده فرانسه که در اوایل دهه 1980 میلادی پست‌های دولتی عالی داشته، است که در حال حاضر گرایش‌های سیاسی‌اش نسبت به دیگر کاندیداها نامشخص‌تر است؛ برخی می‌گویند احتمال دارد او در نهایت به سبک علی‌اکبر ولایتی در سال 2013، باعث تقویت روحانی شود. ولایتی در انتخابات چهار سال پیش سعید جلیلی، از دیگر کاندیداهای محافظه‌کار را به دلیل عملکرد و رویکردش در قبال مذاکرات هسته‌ای مورد انتقاد قرار داد.

محافظه‌کاران ایران انتخابات 2013 را با شرمندگی به یاد خواهند آورد. یکی از پنج نامزد آن‌ها (در میان هشت نامزد نهایی) از رقابت‌ها کناره‌گیری کرد، و دیگر نامزدهای آن‌ها نتوانستند در مورد یک نامزد واحد به اجماع برسند و همین امر منجر به پراکندگی آرای محافظه‌کاران شد. اگر آن‌ها از این مسئله درس گرفته باشند، این احتمال وجود دارد که دست‌کم یکی از دو نامزد فعلی‌شان از رقابت‌ها کناره‌گیری کند. با توجه به شرایط فعلی به نظر می‌رسد نه رئیسی و نه قالیباف تمایلی به کناره‌گیری ندارند اما ناظران معتقدند احتمال کناره‌گیری رئیسی برای تقویت آرای قالیباف بیشتر است.

هرکسی که به دور نهایی انتخابات برسد، مسئله اصلی‌اش اقتصاد خواهد بود. از زمان نهایی شدن توافق هسته‌ای توسط دولت روحانی در سال 2015، بخش نفت ایران تقریباً توانسته تولیدات خود را به سطوح پیش از تحریم‌ها و چهار میلیون بشکه در روز برساند. 

با فرض اینکه روحانی آرای میانه‌روها را از آن خود کند، او شانس اول پیروزی دوباره در انتخابات در مقابل رئیسی و قالیباف است. در بعد اقتصادی، تجربه یک ساله رئیسی در تولیت آستان قدس رضوی، مزیت چندانی را متوجه وی نمی‌کند. علاوه بر این، رئیسی بر خلاف روحانی، در حوزه سیاست بین‌المللی نیز تجربه‌ای ندارد. اگر رئیسی از رقابت‌ها کناره‌گیری نکند، آرای قالیباف در بهترین شرایط باز هم تضعیف خواهد شد، چه رسد به اینکه اتهامات مرتبط با وی نیز مطرح شود.