خشونت خیابانی، آفت بهبود اقتصادی

رویداد۲۴-نخستین جرقه اعتراضات اخیر در روز 8 دی ماه در مشهد زده شد. تنها چند روزپس از اعتراضات اخیر، اقتصاد ایران و بازارهای آن تحت تأثیر قرار گرفتند. گرچه مسئولان ارشد دولتی همواره حق اعتراض را برای مردم محفوظ می‌دانند ولی زمانی که این اعتراضات به خشونت آغشته شد، همین اقتصادی که بخشی از دلایل اعتراضات را به خود اختصاص می‌دهد نیز با تبعات منفی روبه‌رو شد.نخستین آثار این اعتراضات و خشونت‌ها در بازارهایی مانند ارز، طلا و بازارسرمایه خود را نشان داد. بازار ارزی که با محدوده نوسانی کمی به پیش می‌رفت به یکباره با شوک قیمتی مواجه شد به طوری که دلار امریکا را به 4400تومان نزدیک کرد. دراین روزها یورو نیز با جهش کم سابقه‌ای مواجه شد و مرزهای 5500 تومان را درنوردید. پوند نیز با رسیدن به قیمت 6 هزار تومان بالاترین سقف قیمتی خود را تجربه کرد.

در سوی دیگر بازار طلا و سکه نیز تحت تأثیر این شرایط رکوردهای تازه‌ای در قیمت به ثبت رساند. سکه تمام بهار آزادی برای نخستین بار از مرز 1.5میلیون تومان عبور کرد. این درحالی است که تحت تأثیر شرایط روانی روزهای اخیر برخی از سرمایه‌گذاران به سمت بازارهایی که بیشترین نقدشوندگی و سود آنی را دارند هجوم بردند. گزارش‌ها نشان می‌دهد که تعدادی از سپرده‌گذاران بانک‌ها با خارج کردن سرمایه خود از شبکه بانکی به خرید سکه و دلار رو آوردند. هرچند از روزپنجشنبه قیمت‌ها در این بازارها به عقب بازگشت، اما آثاراین رشد جهشی همچنان بر فضای اقتصادی کشور حکمفرماست.

یکی دیگر از آثار وقایع اخیر در بازارسرمایه بخصوص بورس اوراق بهادار تهران قابل مشاهده است. بورس تهران که در ماه‌های اخیر رکوردهای پی در پی را به نام خود ثبت کرده بود، پس از آغاز و تشدید این اعتراضات از خود واکنش نشان داد و شاخص چند کانال به عقب بازگشت.
درحالی که در روزکاری قبل از آغاز اعتراضات یعنی ششم دی ماه جاری شاخص کل 97 هزار و 899 واحد بود، پس از گذشت چند روز از این اعتراضات در روز 13 دی ماه به 95 هزار و 929 واحد رسیده است. بدین ترتیب در فاصله 6تا 13 دی ماه شاخص کل بورس 1970 واحد به عقب بازگشته است و 2 درصد از بازدهی سهامداران را کاهش داده است. البته تمام علت این عقبگرد به‌اعتراضات اخیر بازنمی‌گردد ولی از آن می‌توان به‌عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل ریزش بورس اشاره کرد.
افزایش ریسک سرمایه گذاری
جدای از آثاری که اعتراضات به خشونت کشیده اخیر بر بازارهای مختلف داشته است و مقطعی است، بخش دیگری از اقتصاد نیز تحت تأثیر قرار گرفته است که با‌وجود امکان اندازه‌گیری دقیق آن به‌طور حتم تبعات زیانباری برای اقتصاد ایران به همراه خواهد داشت. سرمایه‌گذاری بخشی است که یکی از پایه‌های اصلی رشد پایدار اقتصادی و به تبع آن افزایش اشتغال و رفاه را به‌دنبال خواهد داشت.
اما با وجود بسترسازی‌هایی که برجام برای ورود سرمایه‌گذاران خارجی به اقتصاد ایران انجام داده است، تردید در سرمایه‌گذاران با اعتراضات روزهای اخیر بیشتر شده است. به طور معمول سرمایه‌گذاران خارجی درکنار نرخ بازدهی که برای محل سرمایه گذارای خود محاسبه می‌کنند به امنیت و فضای آرام کشور مورد نظر نیز توجه ویژه‌ای دارند تا مبادا نبود آرامش باعث از بین رفتن سرمایه آنها شود.
این درحالی است که پس از برجام با ارتقای رتبه اعتباری ایران و کاهش ریسک ایران بسترهای ورود و جذب سرمایه‌گذار خارجی بیش از پیش فراهم شد. البته تردید در سرمایه‌گذاری‌ها یا حداقل به تعویق انداختن آن تنها به سرمایه‌گذاران خارجی محدود نمی‌شود چراکه سرمایه‌گذاران داخلی نیز همین نگاه را به شرایط پیرامونی خود دارند و به طور قطع درشرایطی که احساس امنیت نکنند وارد عرصه تولید نمی‌شوند. برهمین اساس درچنین شرایطی بازارهای کاذبی مانند ارز و طلا داغ می‌شود و سرمایه‌هایی که باید درتولید و ایجاد اشتغال به‌کارگرفته شود صرف واسطه‌گری می‌شود.
درهمین زمینه نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران می‌گوید: در مقطع کنونی کشور بیش از هر زمان نیاز به آرامش دارد زیرا تعاملات ما با سایر کشورها در حال گسترش است و زمینه‌سازی برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی صورت گرفته است. اگر ما به‌دنبال اشتغال و خروج از رکود هستیم چاره‌ای جز جذب سرمایه‌گذار خارجی که آن هم در فضای امن به کشور می‌آید، نخواهیم داشت.
حسین سلاح‌ورزی، در گفت‌وگو با ایلنا، افزود: به نظر من عملکرد این دولت در کنترل تورم خیلی بهتر از دولت قبل بوده است همچنین در کنترل قیمت‌ها سیاستی اتخاذ کرده که آسیب کمتری به قشر آسیب پذیر جامعه فشار وارد شود.
وی تصریح کرد: مردم نسبت به برخی رویه‌ها، نابرابری‌ها و فساد در اجزای مختلف حاکمیت و تبعیض‌ها اعتراض دارند اما به طور حتم روش بیان این انتقاد در کف خیابان نیست و راه‌های منطقی‌تری وجود دارد زیرا افرادی با سوء نیت وجود دارند که می‌خواهند از این فضا به نفع خود و به ضرر مردم و کشور سوء‌استفاده کنند.