تهدیدات بنیادی در بازار سهام

رویداد24- از هم اکنون سرمایه‌گذاران چه در سطح کلان و چه در سطح خرد به دنبال پیش‌بینی بازده بازارهای مختلف از جمله بورس، در سال 95 می‌باشند. اگر شما نیز اخبار و مقالات منتشر شده در این زمینه را بررسی کرده باشید، می‌بینید که عمده پیش‌بینی‌ها از این قرار است که سال بعد بورس، بهترین گزینه برای سرمایه‌گذاری است. دلایل مختلفی نیز در این خصوص ارائه می‌شود. از شرایط پس از برجام و کاهش سود بانکی و سرمایه‌گذاری خارجی گرفته تا احتمال افزایش قیمت کالاهای پایه و بهبود عملکرد شرکت‌ها. در این نوشته قصد تکرار مطالب فوق را نداریم، قصد مخالفت با پتانسیل‌های قابل توجه‌این بازار برای کسب سود را نیز نداریم؛ صرفا قصد داریم اشاره کنیم که بازار بورس برای آن دسته از سهامداران جزء که راسا اقدام به سرمایه‌گذاری می‌کنند، پرخطر بوده و به راحتی می‌تواند ضررهای قابل توجهی برای آنان به همراه داشته باشد. این نکته نیز در ادامه قابل ذکر است که ضررهای این‌چنینی افراد خرد، در نهایت برای کلیت بازار خطرناک است.

در دفاع از این فرضیه، می‌توان به نکات زیر اشاره کرد:

در شرایط فعلی عمده سود بازار متعلق به افرادی است که از رانت‌های خبری برخوردار بوده‌اند یا با استفاده از ابزارهای تحلیل تکنیکال توانسته‌اند در ادامه مسیر افراد مطلع حرکت کنند. در مقابل افرادی که با استفاده از روش‌های ارزش‌گذاری مطلق و بر اساس پیش‌بینی عملکرد آتی شرکت‌ها به ارزش‌گذاری سهام آنها اقدام کرده‌اند، عمدتا از بازار جا مانده‌اند. در این شرایط احتمال رشد غیر منطقی سهم‌ها بسیار بالا خواهد بود. دقت کنید که روش‌های ارزش‌گذاری مطلق باعث اجتناب از ورود به بازار در قیمت‌های حبابی می‌شوند اما سایر روش‌ها چنین ویژگی‌ ندارند. در بسیاری از روش‌های رایج ارزش‌گذاری فرض می‌شود که بازار در قیمت‌گذاری اشتباه نمی کند. این فرض در‌ بازارهای رو به حبابی شدن بسیار خطرناک است. رشد بسیار زیاد قیمت برخی از سهم‌ها کوچک‌ترین تناسبی با عملکرد آنها ندارد. به بیان دیگر شما به هیچ روش منطقی امکان درک قیمت برخی از سهم‌ها را ندارید. افزایش قیمت سهام بسیاری از شرکت‌ها عمدتا ناشی از افزایش سرمایه یا اصلاحات ظاهری در ساختار سرمایه، فروش زمین، مصاحبه مدیران شرکت در خصوص قراردادهای آتی و مواردی از این دست است که لزوما به خلق ارزش در بلندمدت منجر نخواهد شد و می‌تواند سهامدار غیرمطلعی که در این قیمت‌ها وارد بازار می‌شود را دچار ضرر و زیان کند.

متاسفانه اخیرا مصداق‌های زیادی از دستکاری بازار مشاهده شده که عکس‌العمل مسوولان را در پی نداشته است. مدیران از طریق مصاحبه یا با انتشار اعلامیه‌ای، خبری مثبت به بازار مخابره می‌کنند، قیمت سهم چندین روز رشد بالایی را تجریه می‌کند، در مصاحبه یا خبر منتشره بعدی، تکذیبیه‌ای منتشر می‌شود، قیمت سهم افت شدید می‌کند، دوباره افرادی جدید وارد سهم می‌شوند و ‌این مسیر دوباره تکرار می‌شود. این اتفاقات در بلندمدت به ضرر کلیت بازار بوده و در کوتاه مدت هزینه زیادی را به  سهامداران جزء تحمیل می‌کند که نه ابزار تحلیل دارند و نه منبع اطلاعاتی مطمئن. سکوت عجیب مسوولان نیز بر شائبه ادامه‌این رفتارهای پر خطر دامن می‌زند. گسترش نفوذ اینترنت و ابزارهای مبتنی بر آن در زندگی فردی و حرفه‌ای افراد نیز می‌تواند تشدید کنده خطرات بازار باشد. در حال حاضر منبع تحلیلی بسیاری از افراد، پیام‌های منتشر شده در کانال‌های تلگرامی است. افراد بدون اطلاع از پارامترهای فاندامنتال و صرفا بر اساس اخبار و تحلیل‌های رایگان یک کانال ممکن است به خرید و فروش بپردازند.

این که شخصی تحلیل‌های مالی ارزشمند خود را که با زحمت و صرف وقت و هزینه به دست آمده است را به رایگان در اختیار بقیه قرار دهد محل شک و تردید است. در چنین شرایطی می‌توان به ارزشمند بودن تحلیل مورد نظر یا به رایگان بودن آن شک کرد. چه بسیارند افرادی که بعد از خرید سهمی، خرید آ نرا به شما نیز توصیه می‌کنند و خود در قیمت‌های مناسب اقدام به فروش آن سهم می‌کنند. اگر کانال‌های تلگرامی را مرور کنید، پیشنهاد خرید سهام‌ را بسیار بیشتر از پیشنهاد فروش آنها مشاهده می‌کنید.کانال‌های تلگرامی به رفتارهای توده‌وار (Herd Movements) نیز دامن می‌زنند. به‌این معنا که افراد زیادی به یک‌باره وارد یک سهم شده یا از آن خارج می‌شوند. رفتارهای توده وار نیز می‌توانند منجر به بروز حباب‌های قیمتی شده و در نهایت ضرر زیادی را به افراد درگیر وارد کنند.  خطراتی که سهامدار خرد بی‌تجربه را در شرایط فعلی بازار تهدید می‌کند، به موارد فوق محدود نمی‌شود، هدف  این نوشته نیز نه ارائه یک تحلیل جامع که بیان یک هشدار جدی به تازه واردان این بازار بود. متن را با جمله‌ای از سرمایه‌گذار بزرگ، وارن بافت به پایان می‌بریم:«در کوتاه‌مدت، بازار محلی است برای رقابت بر سر میزان محبوبیت، اما در بلندمدت بازار به وزن‌کشی رقبا روی خواهد آورد.»  در کوتاه مدت، مصاحبه‌ها و اعلامیه‌ها و اخبار مثبت، رشد شدید قیمت را به دنبال می‌آورند اما در بلندمدت عیار واقعی سهام‌، با عملکرد آنها سنجیده می‌شود.

*مشاور و مدرس سرمایه‌گذاری

منبع: دنیای اقتصاد