چرایی ناکامی «فراکسیون امید» در کسب ریاست کمیسیون‌ها

رویداد۲۴ - محمود صادقی، نماینده مردم تهران در مجلس دهم در مورد تماس های تلفنی لاریجانی با وی در مورد پیوستن به کمیسیون حقوقی و شائبه های موجود در مورد لابی گری لاریجانی، گفت: «در پیچیدگی فضای مجلس همه چیز ممکن است ولی باید این حدیث را در نظر داشته باشیم که «فعل برادرت را به وجه بهتر آن حمل کن». انشاالله که لاریجانی هم حسن نیت داشته است.»

نتایج انتخابات کمیسیون ها و روسای آنها به گونه ای رقم خورد که سهم فراکسیون امید در این میان بسیار کمتر از حد انتظارات بود تا جایی که حتی با وجود راه نیافتن بخش عمده ای از مجلس نهمی ها، این بار نیز روسای سه کمیسیون در مجلس قبل در این مجلس نیز به ریاست رسیدند.

در این میان، عملکرد ضعیف و ناکامی فراکسیون امید می تواند علل و عواملی داشته باشد و بدون درنظر گرفتن هیچ پیش فرضی باید این ناکامی را واکاوی کرد. عملکرد محمدرضا عارف به عنوان رئیس فراکسیون امید بیش از همه در این میان مورد توجه خواهد بود.

روندی که عارف پس از انتخابات رئیس مجلس پیش گرفت نیاز به بررسی بسیار دارد؛ عدم کاندیداتوری وی برای نایب رئیسی و حتی عدم تمایل برای ریاست بر کمیسیون مورد علاقه وی و مرکز پژوهش های مجلس، همگی می تواند نشان از نوعی انفعال و قهر سیاسی از سوی رئیس فراکسیون امید باشد.

از سوی دیگر، نمی توان از شائبه های موجود در مورد انتخابات کمیسیون های مجلس نیز چشم پوشی کرد؛ که در این میان تماس تلفنی شخص علی لاریجانی با برخی نمایندگان برای تغییر کمیسیون خود، چنین شائبه ای را ایجاد می کند.   

محمود صادقی، نماینده مردم تهران در مجلس دهم در گفت و گو با رویداد۲۴ در مورد تماس های تلفنی لاریجانی با وی در مورد پیوستن به کمیسیون حقوقی و شائبه های موجود در مورد لابی گری لاریجانی، گفت: «در پیچیدگی فضای مجلس همه چیز ممکن است ولی باید این حدیث را در نظر داشته باشیم که «فعل برادرت را به وجه بهتر آن حمل کن» انشاالله که لاریجانی هم حسن نیت داشته است.»

صادقی در مورد علل ناکامی های اخیر فراکسیون امید در مجلس دهم، گفت: «عوامل متعدد و پیچیده ای موجب این اتفاق شد که بخش اصلی آن به کم تجربگی مجموعه لیست امید برمی گردد و اینکه منتخبین لیست امید به خصوص با فضای خاص مجلس و مناسبات حاکم بر آن که بعضا اخلاقی هم نیستند، آشنایی عمیق نداشتند و البته فضای ویژه ای که وجود دارد و اشخاصی که حرف زبان و حرف دل آنها به راحتی متفاوت از یکدیگر است.»

نماینده مجلس دهم در مورد شائبه های موجود در مورد مسائل پشت پرده گفت: «لزوما آن را به پس پرده نسبت نمی دهم، اما در مجلس اخلاقیاتی حاکم است که با اخلاقیات متعارف تفاوت دارد به عنوان مثال دروغگویی در مجلس یک اصل و راستگویی یک استثنا است. اوصاف اخلاقی به شدت تنزل یافته و به دلیل سال های سال غلبه فضای سیاسی بر اخلاق، این گونه است که افراد در جلسه قولی می دهند اما در عمل رای آنها چیز دیگری است؛ فضای ویژه مجلس است که متاسفانه از هیات رئیسه مجلس وجود دارد تا همه زوایای مجلس. این موضوع در بحث شعب آغاز شد، سپس در هیات رئیسه مجلس خود را نشان داد و حتی در انتخاب اعضای کمیسیون ها و سپس تعیین سرریزها و جابجا کردن. آنچه که به وضوح دیده می شود حاکم بودن مناسبات غیراخلاقی است و این قضیه در بحث انتخاب کمیسیون ها بسیار تعیین کننده بود. دوستان لیست امید اکثرا با این فضای پیچیده و غیراخلاقی خیلی تماس نداشتند و عمده ترین عامل این نتایج، این موضوع بود که البته عوامل عدیده دیگری نیز وجود دارد.»

وی افزود: «در فراکسیون ولایت بیشتر نیروها قدیمی هستند و در فراکسیون امید، نیروهای تازه نفس، تازه وارد و کم تجربه تر حضور دارند  و در چنین مواردی اگر در راس فراکسیون، عارف را در نظر بگیریم، مناسبات اخلاقی بیشتر حاکم است و در مقابل در فراکسیون ولایت، این مناسبت اخلاقی کمرنگ تر است. علاوه بر این، آنها در لابی گری حرفه ای تر هستند و باید اعتراف کنیم که در بحث لابی متناسب با فضای مجلس، چندان حرفه ای نیستیم و این نتایج تجربه ای برای سال اول است و سه دوره انتخابات دیگر نیز پیش رو داریم.» 

عضو فراکسیون امید در مورد مواضع انفعالی در راس فراکسیون در قبال مسائل اخیر گفت: «هیات رئیسه فراکسیون کمتر از انتظار ظاهر شد. غیر از این ضعف در هیات رئیسه، در کمال تاسف برخی از اشخاص اهداف فردی خود را به اهداف گروهی ترجیح می دهند و این موضوع روی فعالیت هیات رئیسه و فعالیت سایر اعضای فراکسیون سایه انداخته است. به عنوان مثال، در انتخابات کمیسیون ها، برخی اعضای فراکسیون امید رویه خود را با برخی افراد همسو کردند، در حالی که از لحاظ سیاسی همسو نبودند اما متعلق به یک منطقه جغرافیایی بوده و مناسبات منطقه ای را بر مناسبات تشکیلاتی خود ترجیح دادند.»

وی در مورد ژنرال های فراکسیون امید که با وجود مواضع مشخص به سوی لاریجانی چرخش پیدا می کنند، گفت: «نمی توانم این موضوع را تایید یا از سوی دیگر تکذیب کنم ولی امیدوارم که این موضوع صحت نداشته باشد و خیلی بعید است که چنین اتفاقی افتاده باشد.» 

صادقی در مورد تماس لاریجانی برای خروج او از کمیسیون آموزش و پیوستن به کمیسیون حقوقی، گفت: «می توان از دو جنبه به آن نگریست؛ یک جهت مثبت آنکه تعداد اشخاص در کمیسیون حقوقی و قضایی کم بود و لاریجانی با همه حقوقدان ها تماس گرفت از جمله بنده که البته با من دو یا سه مرتبه تماس گرفت و گفت که در حال تماس گرفتن با همه حقوقدان هاست. وجه مثبت این موضوع این بود که لاریجانی قصد داشت کمک کند که کمیسیون حقوقی با اعضای قوی تر تشکیل شود. ظاهر قضیه این است و می توان همین را نیز واقع دانست. با وجود این، به لاریجانی گفتم که اولویت اول من کمیسیون آموزش و اولویت دوم من کمیسیون حقوقی است. علاوه بر این، اگر ما از کمیسیون آموزش خارج شویم، توازن از بین می رود، که لاریجانی گفت برای این موضوع فکری می کنیم و بنده پاسخ دادم که ابتدا فکر کنید و بنده پس از آن تصمیم می گیرم. به محمدجواد فتحی نیز گفته بود برای این موضوع فکری می کنیم و فتحی به همین موضوع قانع شده و به کمیسیون حقوقی رفته بود. منظور لاریجانی از "فکر" این بود که نیرویی که جابجا می شود و وارد کمیسیون آموزش می شود، سعی می شود که همسو با بنده باشد و بنده اعلام کردم که ابتدا این کار انجام شود و پس از آن من تصمیم می گیرم. اما لاریجانی مصر بود که اول ما به کمیسیون حقوقی برویم و به همین دلیل به توافق نرسیدیم. قصد ندارم از این موضوع برداشت سوءنیت شود، چون لاریجانی به عنوان رئیس مجلس تلاش داشت که همه کمیسیون ها با نصاب لازم از افراد متخصص شکل بگیرد.»

وی در مورد شائبه لابی گری لاریجانی از این طریق، گفت: «در این مورد خیلی برای بنده قطعیت ندارد. در پیچیدگی فضای مجلس همه چیز ممکن است ولی باید این حدیث را در نظر داشته باشیم که «فعل برادرت را به وجه بهتر آن حمل کن». انشاالله که لاریجانی هم حسن نیت داشته است.»

عضو فراکسیون امید در مجلس دهم در مورد انفعال عارف در روند امور اخیر فراکسیون نیز گفت: «به نظر من عارف به قهر سیاسی روی نیاورده و عملکرد عارف چنین چیزی را نشان نمی دهد. نپذیرفتن پیشنهادها به معنی انفعال نیست، گاهی شما مسئولیتی را نمی پذیرید ولی نقش فعال تری دارید. به عنوان مثال، شخص بنده در کمیسیون آموزش داوطلب هیچ سمتی نشدم ولی نقش فعالی در شکل گیری این مجموعه و به نتیجه رساندن آن داشتم چون بر این اعتقاد هستم که اگر مسئولیت نداشته باشم، راحت تر می توانم نقش خود را ایفا کنم. پذیرفتن سمت همیشه نشانگر فعال بودن نیست و از سوی دیگر نپذیرفتن سمت نیز نشانه انفعال نیست. خیر، عارف بسیار انسان اخلاقی و بسیار دوراندیش است و این دوراندیشی گاهی انسان را دچار احتیاط می کند و عملکرد وی نیز ناشی از دوراندیشی است.»

وی در مورد اینکه چرا این دوراندیشی های عارف نتیجه ای نداشت، افزود: «نباید مجموعه را در عارف خلاصه کرد، وی تلاش های خود را انجام می دهد ولی در وهله نخست فراکسیون فعلا یک هیات رئیسه است و از سوی دیگر، ضعفی که داریم آن است که دوستانی که عضو عادی فراکسیون هستند، این تلقی را دارند که وقتی فراکسیون رئیس و هیات رئیسه دارد، همه کارها را آنها باید انجام دهند و از خود سلب مسئولیت می کنند. این وجه هم وجود دارد که گاهی کار فردی بیشتر به نتیجه می رسد چرا که در کار گروهی، در بسیاری از مواقع، افراد به جای هم افزایی، از خود سلب مسدولیت می کنند و در فراکسیون شاهد چنین موضوعی بودیم. در واقع افرادی ابتکار عمل شخصی خود را کنار گذاشتند. به هر حال، عارف به عنوان رئیس فراکسیون با پیچیدگی های موجود، از جمله همان بحث ژنرال ها که بعضا علایق فردی دارند که گاهی این علایق بر اولویت های فراکسیونی غلبه پیدا می کند، روبرو بود.»