شکنجه‎گاهی به نام کمپ ترک اعتیاد

رویداد۲۴- یک روانپزشک حوزه اعتیاد معتقد است، کمپ‎های غیرقانونی ترک اعتیاد، تحت عنوان درمان، از عدم نظارت مسئولان و عدم آگاهی مردم سوءاستفاده می‎کنند. 

زهرا که زنی خانه‎دار است، می‎گوید: با معرفی یکی از به ظاهر دوستان، چند قلدر، با زور پسرم را دست و پای بسته از خانه خارج کردند و به کمپی در حوالی شهر ری بردند. کمپ غیرمجاز بود و از هیچگونه امکانات پزشکی و رفاهی برخوردار نبود و ماهیانه 600 هزار تومان هم از ما پول می‎گرفتند. اجازه دیدن پسرم را نمی‎دادند و توجیه‎شان این بود که ملاقات باعث شکستن ترک می‎شود. پس از سه ماه فرزندم را دیدم که به شدت به لحاظ روحی و جسمی مورد آسیب قرار گرفته بود و در آنجا بینی او را شکسته بودند، تازه متوجه شدم که علت اجازه ندادن برای ملاقات همین شکستگی بینی و اوضاع به هم ریخته روحی و جسمی‎اش بوده. فرزندم در این مدت آنقدر فحش رکیک شنیده و راه‎های خلاف آموخته و از نظر تغذیه دچار مشکل بوده که هزاران درد به دردهایش اضافه شده است.

در حال حاضر مراکز ترک اعتیاد رشدی قارچ‎گونه دارند درحالی که هیچ نظارتی بر عملکرد آنها وجود ندارند. هر روز خبرهای تازه‎ای از آزار و اذیت معتادان در این کمپ‎ها می‎شنویم و آمار نیز از افزایش مرگ و میر معتادان در کمپ‎های ترک اعتیاد خبر می‎دهد. 

  گفته می‎شود برخی از کمپ‎های ترک اعتیاد در خیابان‎های شهر به دنیال معتادان می‎گردند و این افراد را با زود به کمپ‎های خود می‎برند و در تماسی با خانوده‎شان آنها را تهدید می‎کنند که اگر هزینه را نپردازید فرد معتاد را به دادگاه معرفی می‎کنیم. 

آنها با استنداد به « قانون اقدام تامینی»  باج‎خواهی می‎کنند اما طبق این قانون که به تدابیر دادگاه برای جلوگیری از تکرار جرم درباره مجرمان خطرناک_معتادان را هم دربر می‎گیرد._ اشاره دارد، تنها مراجع قضایی می‎توانند معتادان را  زندانی کنند و یا به مراکزی که برای ترک آنها پیش بینی کرده‎اند بسپارند.

همچنین طبق ماده 621 قانون مجازات اسلامی اگر کمپ‎های ترک اعتیاد بدون رضایت خود فرد، او را به کمپ ببرند جرمشان آدم‎ربایی است و در صورت اثبات تمام مسئولان آن کمپ تحت تعقیب کیفری قرار می‎گیرند و حداقل مجازاتشان هم حبس، جریمه نقدی، شلاق و دیه است.

 

اما اینکه وجود این قوانین تاکنون چقدر ضمانت اجرایی داشته است در عمل مشخص است. هر روز به تعداد کمپ‎های ناکارآمد قانونی و شکنجه‎گاه‎های غیرقانونی به نام کمپ‎های غیرمجاز  افزوده می‎شود و هیچگونه نظارت موثری بر این کمپ‎ها صورت نمی‎گیرد. 

مسئول یک کمپ ترک اعتیاد در شهریار گفت: معتاد باید حضوری در کمپ اقامت داشته باشد و تعداد روزهای اقامتش هم بستگی به نظر معرفش و کارشناس ما دارد. اول یک هفته سم‎زدایی می‎شود و بعد کلاس‎های مددکاری شروع می‎شود. فرد از خانواده‎اش رضایت‎نامه نمی‎خواهد و اگر نمی‎خواهد آنها بفهمند می‎تواند بگوید این مدت به مسافرت می رود. 

او همچنین می‎گوید: اگر معتاد بخواهد درمان را نیمه کاره رها کند ما این اجازه را به او نمی‎دهیم و درمان را ادامه می‎دهیم. 

سعید صفاتیان، روانپزشک حوزه اعتیاد در گفت‎وگو با رویداد۲۴ گفت: کمپ‎های زیادی چه به صورت قانونی و چه به صورت غیرقانونی به وجود آمده است که مشکلات اصلی ما مربوط به کمپ‎های غیرقانونی است. این کمپ‎ها تحت عنوان درمان، از عدم نظارت مسئولان و عدم آگاهی مردم سوءاستفاده می‎کنند. 

او اظهار داشت: در مورد معضل اعتیاد خصوصا معتادان متجاهر و کارتن‎خواب‎ها، شهرداری تهران خوب ورود پیدا نکرده است، در حالی که در همه دنیا شهرداری‎ها وزن عمده این مشکل را به دوش می‎کشند. البته طرح‎هایی مثل«بهاران» وجود داشته که به هیچ عنوان کافی نبوده است. 

صفاتیان افزود: در این خصوص شورای شهر باید ورود پیدا کند و از شهرداری برای عدم نظارتش توضیح بخواهد. همچنین باید ارتباط ساختارمندی بین شهرداری، سازمان بهزیستی و دولت شکل بگیرد. سازمان بهزیستی به تنهایی نمی‎تواند برعملکرد کمپ‎ها نظارت کند. 

این روانپزشک حوزه اعتیاد در خصوص تاثیر اقدامات غیرعلمی کمپ‎ها گفت: خانواده‎ها برای درمان فرزندانشان را به این مراکز می‎فرستند. اما این کمپ‎ها مرکز نگهداری است، مرکز درمان نیست. اقدامات این کمپ‎ها باعث اختلال روانی شدید می‎شود و شرایطی را برای معتادان فراهم می‎کند که باعث سرخوردگی می‎شود و دیگر به هیچ عنوان نمی‎توانند درمان شوند. 

او همچنین در خصوص انتقال مسئولیت نظارت بر کمپ‎ها از بهزیستی به بخش خصوصی گفت: عملکرد ضعیف کمپ‎ها به خاطر عدم نظارت است بنابراین نظارت در هر صورتی خوب است. وقتی بهزیستی در این زمینه کارآمد نیست باید بخش خصوصی انجام بدهد. اما باید سیستم نظارتی قوی در این زمینه داشته باشیم، اگر شهرداری نظارت خوبی حداقل در مورد معتادان کارتن‎خواب  داشت مشکل اینقدر بزرگ نمی‎شد.