چرا ترامپ فرمان حمله به سوریه را صادر کرد؟

رویداد۲۴- تصمیم رئیس‌جمهور آمریکا برای پرتاب حدود 60 موشک کروز به پایگاه هوایی شعیرات –همان پایگاهی که نیروی هوایی سوریه از آن به انبار تسلیحات شیمیایی مخالفان حمله کرد-  سریع و هدفمند بود. بی‌تردید ماهیت وحشتناک این حمله او را تکان داد اما واکنش ایالات‌متحده به‌وضوح اقدامی بود در جهت ارسال پیام‌هایی به بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه و متحدانش و همچنین به جامعه بین‌المللی: تسلیحات شیمیایی با مصونیت از مجازات استفاده نمی‌شوند.

به گزارش رویداد۲۴، دنیس راس مشاور ارشد سابق باراک اوباما در امور خاورمیانه طی یادداشتی برای نیویورک‌تایمز نوشت: مطمئناً این حمله آمریکا که باهدف وارد آوردن ضربه‌ای سهمگین به یک پایگاه هوایی در سوریه طراحی شده بود، می‌خواهد به ایران و کره شمالی هم بگوید که بهتر است حرف‌های این دولت را جدی بگیرند. بی‌اهمیت نیست که این حمله زمانی انجام شد که شی جین پینگ، رهبر چین به‌عنوان مهم‌ترین حامی کره شمالی برای دیدار با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در فلوریدا به سر می‌برد.

درحالی‌که این حمله باعث می‌شود دشمنان ما دریابند که واکنش‌های آمریکا محدود به لفاظی یا هشدارهای توخالی نیست، به دوستان ما در خاورمیانه –اعراب و اسرائیلی‌ها- قوت قلب می‌دهد. آن‌ها در دوره ریاست جمهوری اوباما متقاعد شده بودند که ایالات‌متحده در حال خروج از منطقه و پایان دادن به مسئولیت‌هایش است. آن‌ها هراسان بودند که این رئیس‌جمهور ایران را بخشی از راه‌حل مشکلات در منطقه و نه منبع آن می‌دانست. آن متحدان منطقه‌ای نیز حال صحبت‌های این دولت را بیشتر جدی می‌گیرند و احتمالاً نسبت به درخواست‌های آمریکا بیش از گذشته پاسخگو خواند بود.

اگر این اقدام موفقیت‌آمیز باشد و بر رفتار سوریه، روسیه و ایران اثر بگذارد، بر دوستان و دشمنان آمریکا به یک میزان تأثیر خواهد گذاشت. به‌زودی مشخص خواهد شد که آیا اسد با حمله دیگری آمریکا را آزمایش خواهد کرد و اگر این‌طور شود، وی خطر از دست دادن نیروهای هوایی بیشتر و مزیت عمده‌ای که علیه مخالفان نصیبش می‌کند را از دست خواهد داد.

در میان نیروهای زمینی این سؤال مطرح می‌شود که آیا ایران آماده مخاطرات در سوریه در واکنش به این اقدام آمریکا است؟ آن‌ها سرمایه‌گذاری هنگفتی روی حفظ اسد در قدرت کرده‌اند اما آیا آماده تعهدات بیشتر هستند؟ اگر ایران بخواهد آمریکا را مجبور به پس دادن تاوان انجام این حمله کند، گزینه‌های دیگری دارد. این کشور می‌تواند از نیروهای نیابتی شیعه برای حمله با نیروهای آمریکایی در سوریه یا عراق استفاده کند. اما پیش از انجام چنین اقدامی، مقامات ایران احتمالاً به این موضوع خواهند اندیشید که آیا واقعاً خواهان تضعیف تلاش آمریکا علیه داعش که تهدید مستقیمی برای ایران و عراقی‌های شیعه محسوب می‌شود، هستند یا خیر.

در مورد روسیه چطور؟ آیا آن‌ها می‌توانند نیروهای بیشتری را راهی سوریه کنند تا هزینه هرگونه تشدید اقدامات از سوی آمریکا را افزایش دهند یا آیا زمان آن رسیده که به اسد اعلام کنند بیش از این از او حمایت نخواهند کرد؟ واکنش اولیه روسیه با محکوم کردن این حمله همراه بود و آن‌ها تأکید کردند که تسلیحات شیمیایی متعلق به تروریست‌ها بوده نه دولت سوریه. اما این بیشتر به ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه مربوط می‌شود که استفاده آمریکا از نیروی نظامی قطعیت یابد.

روسیه به بخش عمده خواسته‌های خود در سوریه دست یافته است: تضمین این رژیم، دستیابی به یک پایگاه هوایی، گسترش تأسیسات دریایی و محوریت داشتن در هر نتیجه نهایی. حال زمان آن است که پوتین این دستاوردها را گردهم بیاورد نه اینکه هزینه‌های مشارکت روسیه را افزایش دهد.

این امکان وجود دارد که حمله آمریکا تحرکات در سوریه را تغییر دهد و یک امکان جدید فراهم آورد. متأسفانه در جنگی که یک فاجعه انسانی را به بار آورده، شاید فقط یک گام دیگر به سمت جنگ باشد که پایان هم نخواهد یافت مگر اینکه تمامی طرف‌ها خسته شوند.