خداحافظی با ارزانترین خودروی دنیا
10 سال پیش یعنی در سال 2008 شرکت هندی تاتا خودرویی بنام نانو را معرفی کرد که ارزانترین خودروی دنیا لقب گرفت. این خودرو تنها دو هزار دلار قیمت داشت که یک شگفتی در زمینهٔ مهندسی و کاهش هزینهها محسوب میشد. به همین دلیل پیشبینی میشد نانو در کشورهایی مثل خود هند که عمدهٔ جامعه از اقشار ضعیف و کمدرآمد هستند بتواند به فروش فوقالعادهای دست پیدا کند. نانو خودرو مردم نامیده شد و برخی انتظار داشتند بتواند همانند فولکسواگن بیتل انقلابی در صنعت خودروسازی ایجاد کند؛ اما این اتفاق هیچگاه روی نداد و نانو نتوانست به فروشی در حد انتظارات دست پیدا کند.
رویداد۲۴حال روزنامهٔ اکونومیک تایمز هند گزارش داده است که ظاهراً تاتا موتورز به تولید نانو پایان داده است چراکه این شرکت در ماه ژوئن تنها یک دستگاه نانو تولید کرده درحالیکه سال گذشته در همین ماه تعداد 275 دستگاه از این خودرو تولید شده بود. در همین رابطه تاتا گفته است که تولید نانو با شکل فعلی نمیتواند تا سال 2019 ادامه پیدا کند؛ بنابراین به نظر میرسد نانو پس از یک دهه به آخر خط رسیده و پروندهٔ تولید ارزانترین خودروی دنیا بهطور کامل بسته شده باشد.
نانو یک خودرو چهاردر بسیار ساده بود که از یک پیشرانهٔ کوچک دو سیلندر 0.6 لیتری با 37 اسب بخار قدرت و 51 نیوتن متر گشتاور استفاده میکرد. این موتور در عقب خودرو نصب شده بود. در سال 2015 نیز تاتا اقدام به ارتقاء و بهروزرسانی نانو کرده و نسخهٔ جدید آنرا با نام GenX به بازار عرضه کرد. ارتقاءهای انجام گرفته در این مدل شامل تجهیز به ویژگیهایی مانند بلوتوث و پورت USB به همراه باک سوخت بزرگتر، نیروی کمکی فرمان و ارائهٔ گیربکس AMT سفارشی میشد. طی این بهروزرسانی به لطف بهبود شاسی خودرو، ایمنی نانو هم بهتر از قبل شد.
این تغییرات قیمت نانو را به 3500 دلار افزایش داد اما هنوز هم بهاندازهٔ کافی ارزان بود که عمدهٔ اقشار ضعیف جامعه توانایی خرید آنرا داشته باشند. همچنین هرچند این تغییرات برای خودروی فوقالعاده سادهای مثل نانو پیشرفت قابلتوجهی محسوب میشد اما بازهم کمکی به نجات آن از باتلاق کاهش فروش نکرد. حتی میزان صادرات نانو به کشورهای دیگر هم سالبهسال کاهش پیدا کرد بهگونهای که در ماه ژوئن 2017 تنها 25 دستگاه از آن صادر شد و این تعداد در ژوئن امسال به صفر رسید. همچنین نانو در حالی همواره کاهش فروش را تجربه میکرد که بازار خودروی هند با رشد مواجه بوده است بهگونهای که مثلاً فروش خودروهای سواری در ژوئن امسال در هند 38 درصد افزایش داشته است.
با همهٔ این موارد، هندیها هیچگاه به ارزانترین خودروی دنیا روی خوش نشان ندادند زیرا نانو همواره از ایمنی ضعیف رنج میبُرد. این نشان میدهد که حتی برای اقشار کمدرآمد هندی نیز ایمنی موضوع بسیار مهمی در خرید خودرو محسوب میشود. بنابراین پروژهٔ تاتا نانو برای هر خودروسازی که میخواهد در بازار هند موفق شود به یک درس تبدیل شده است. نانو نشان داد صِرف کاهش هزینهها و پایین آوردن قیمت به هر طریق ممکن مثل قربانی کردن ایمنی، ارزشی ندارد.