آیا اروپایی‌ها ایران را بازی می‌دهند؟/ منافع اروپا در همکاری با ایران
رویداد۲۴حسن بهشتی پور تحلیلگر مسائل هسته‌ای عنوان کرد: «به عقیده من بعید است که کسی در ایران به اتحادیه اروپا اعتماد کرده باشد. زیرا اصلا در اینجا بحث سر این نیست که اعتماد کنیم یا نکنیم. اعتماد زمانی موضوعیت دارد که ما گزینه‌های زیادی داشته باشیم و باید از بین آن‌ها انتخاب کنیم. اما الان موضوع این است که ایران گزینه‌های متعددی برای انتخاب ندارد. البته اگر دولت بخواهد تمام کار‌ها و برنامه‌های خود را معطوف به اقدامات و پیشنهادات اروپا کند را من هم قبول ندارم و معتقدم اصلا ایده خوبی نیست و بعید هم می‌دانم که دولت هم همچین قصد و نیتی داشته باشد.»
او ادامه داد: «بنابراین در ماجرای ایران و اروپا اصلا مسئله اعتماد مطرح نیست و واقعیت این است که ما گزینه‌های خود را محدود کردیم و سعی داریم با همین گزینه موجود پیش برویم و اروپایی‌ها یک نوع همکاری را ایجاد کنند. اما اینکه الان این صرفا یک ژست از سمت اروپایی‌ها است یا خیر به نظر من هیچ مدرکی و سندی دال بر اینکه آن‌ها نقش بازی می‌کنند و قرار نیست اقدامی انجام دهند وجود ندارد و من معتقدم که تمام شواهد و قرائن حاکی از آن است که تلاش‌های اروپایی‌ها کاملا واقعی است.»
وی افزود: «این مسئله هم دو دلیل عمده دارد. یکی اینکه منافع اروپا ایجاب می‌کند که بازار ایران را حفظ کند و دلیل دوم این است که برجام را ضامن امنیت اروپا می‌داند و اصلا صرفا مسئله ایران مطرح نیست و نگران امنیت اروپا هستند و به همین دلیل تلاششان کاملا واقعی است و دیدگاه متفاوتی نسبت به آمریکا دارند؛ لذا اینکه بعضی‌ها می‌گویند این یک بازی از سوی آمریکا و اروپا است که یکی پلیس خوب باشد و دیگری پلیس بد، هیچکدام مبنا ندارد. البته در این میان یک دیدگاه دیگری هم وجود دارد که به عقیده من حکم از آن ور بوم افتادن را دارد. یعنی برخی بر این باورند که اگر اروپا سازوکار خود را اجرایی کند همه مشکلات ما حل می‌شود و شرکت‌ها می‌توانند دوباره به ایران برگردند.»
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل تاکید کرد: «این تصور هم اصلا صحیح نیست، زیرا شرکت‌ها بر اساس منافع خود تصمیم می‌گیرند و با توجه به ارتباطی که با ایالات متحده دارند در قبال ایران نیز تصمیم گیری کرده اند و بعضی‌ها یا از ایران خارج شده اند یا تمایلی به حضور در ایران ندارند و حالا باید دید چه تعداد شرکت حاضر به کار با ایران هستند. موضوع این است که اروپایی‌ها سعی دارند با توجه به مدلی که در کوبا پیاده شد، دنبال این هستند که بانکی را تاسیس کنند یا بانکی را موظف کنند که قید رابطه با آمریکا را بزند و با دلار مبادلاتی نداشته باشد و با مثلا یورو امکاناتی برای ایران فراهم کند تا بتوانیم پول صادرت خود را دریافت کنیم.»
او ادامه داد: «از طرف دیگر باید شرایطی را فراهم کنند که ایران در زمینه صادرات و واردات هم با مشکلات کمتری مواجه شوند و صادرکنندگان و واردکنندگان بتوانند کالا‌های خود را وارد یا صادر کنند. ضمن اینکه بیمه‌ها و بانک‌ها هم بسیار مهم هستند. به خصوص بیمه‌ها که در مورد کشتیرانی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این‌ها موضوعاتی است که اروپایی‌ها سعی دارند موانع موجود را برطرف کنند و واقعا می‌خواهند که این کار را انجام دهند، اما اصلا کار ساده‌ای نیست و به همین دلیل ما هم باید در این روند کمک کنیم. ایجاد ناامیدی در مردم و اینکه مداوم بگوییم که این‌ها ژست اروپایی‌ها است و آن‌ها واقعا قصد انجام کاری را ندارند اصلا به این ماجرا کمکی نمی‌کند.»
وی در پاسخ به این سوال که تنها یک ماه به شروع دور دوم تحریم‌ها زمان باقی مانده است و آیا ایران و اروپا می‌توانند در این مدت به نتیجه عملی دست پیدا کنند، اظهار کرد: «در بیانیه دوازده ماده‌ای که اروپا منتشر کرده است و به صراحت گفته‌اند که قبل از شروع تحریم‌ها، ترتیبات لازم که با ایران مبادلات انجام شود، را در دستور کار قرار می‌دهند، اما همانطور که عرض کردم در ایران همه مسائل را با توافقات ایران و اتحادیه اروپا پیوند نزده اند و تمام کار‌هایی که باید انجام شود را در دستور کار قرار داده اند. اما اگر اروپایی‌ها بتوانند این توافقات با ایران را انجام دهند هم به نفع خودشان است که می‌توانند درس بزرگی به آمریکا بدهند هم به نفع ما است که شرایطمان بعد از تحریم‌های آمریکا بهتر خواهد شد.»
بهشتی پور تصریح کرد: «ضمن اینکه نباید فراموش کنیم که این توافقات سود اقتصادی هم برای اروپا دارد و با توجه به اینکه چین و روسیه هم در این ماجرا در حال مذاکره هستند، خیلی به نفعشان است که با ایران به توافق دست پیدا کنند. به همین دلیل است که وزیر دارایی فرانسه علنا اعلام کرد که این فرصت بسیار خوب است که بتوانند نشان دهند می‌توانند مستقل از آمریکا تصمیماتی اتخاذ کنند و اروپا با این کار نشان می‌دهد که اینگونه نیست که آمریکا هر اقدامی انجام دهد و همه از آن‌ها تبعیت کنند و اروپا هم امکانات و ظرفیت‌های لازم برای اقدامات مستقل را دارد. این‌ها حرف‌هایی نیست که برای ردگم کنی زده شود و وقتی تا این حد علنی یک مقام مسئول به آن‌ها اشاره می‌کند یعنی واقعا دنبال این هستند که کاری انجام دهند.»
این تحلیلگر مسائل بین الملل در پاسخ به این سوال که اگر FATF در ایران به تصویب نرسد سازوکار اروپایی‌ها که تاسیس بانک هست، قابل اجرا خواهد بود یا خیر، عنوان کرد: «ببینید من این را بار‌ها گفتم که برجام هیچ ارتباطی به FATF ندارد و این‌ها دو مقوله جدا از هم هستند. اینکه برخی می‌گویند در برجام تعهداتی مبنی بر تصویب FATF داده شده، اصلا درست نیست. FATF قوانین بین‌المللی بانکداری است که باید همه کشور‌هایی که آن را قبول کنند. اگر اجرا شود می‌توانند در چارچوب مبادلات بین‌المللی فعالیت کنند و اگر انجام ندادند دیگر نمی‌توانند در این چارچوب مبادله‌ای انجام دهند. فرقی هم ندارد که ما تحریم باشیم یا نباشیم و برجام را پذیرفته باشیم یا نپذیرفته باشیم. این یک مقوله کاملا جدا از برجام است.»
بهشتی پور در پایان گفت: «اما اگر ما FATF را تصویب نکنیم دیگر این سازوکار اروپایی‌ها هم اجرایی نمی‌شود. زیرا ما به قوانین بانکی توجه نکرده ایم. مانند این است که ما برویم بانک و درخواست وام کنیم و انتظار داشته باشیم که بانک قوانین خود را با شرایط ما هماهنگ کند که خب این شدنی نیست. الان بانک‌های چین که دولتشان رابطه خوبی با ایران دارد هم خیلی تمایل به کار کردن با ما ندارند و اگر ما FATF را تصویب نکنیم نمی‌توانیم در عرصه بین‌المللی مباده کنیم. بعضی‌ها می‌گویند که اگر FATF تصویب شود دیگر نمی‌توانیم به گروه‌های مقاومت کمک کنیم، اما ما تا الان از طریق بانک‌ها اینکار را انجام دادیم؟ اینکه برخی هم می‌گویند که قید مبادلات بانکی بین المللی را میزنیم که این بازگشت به قرن هفدهم و هجدهم است که قطعا به صلاح کشور نخواهد بود.»
