چوب «الف» بر سر ما/ قوانین درباره تنبیه دانش آموزان چه می‌گوید؟

رویداد۲۴ شکستن انگشت دست دانش آموز همدانی توسط معلم و حبس دانش آموز مبتلا به اوتیسم، آخرین اتفاق‌هایی بود که در جریان تنبیه دانش آموزان در ایران پیش آمده است؛ آخرین اتفاق‌هایی که البته رسانه‌ای شده است و خبر آن به دیگران رسیده است.

 

پیش از این نیز اخبار تنبیه دانش آموزان به گوش رسیده بود؛ ماجرای سیلی خوردن دانش آموزان قزوینی که شدت ضربه صورت کودک را زخمی کرده بود، ماجرای تنبیه دانش آموزان کوهرنگی با شلنگ توسط آقای مدیر؛ وادار کردن دانش آموزان به تنبیه همکلاسی‌های خود و شکستن جمجه آیناز دانش آموز مشکین‌شهری و ...

 

نگه داشتن دانش آموزان مدرسه‌ای در برف به دلیل ۱۰ دقیقه تاخیر از دیگر اتفاق‌های عجیب در مدارس ایران بوده است! یکی از ناگوارترین تنبیه‌ها، فرو کردن مداد در سر دانش آموز سوم دبستانی در مدرسه شهید سالمی رودبار باشد که معلم برای تنبیه دانش آموز او را کتک زده و در پی این اتفاق مداد به اندازه ۱۰ سانت در سر کودک فرو رفته است.

«تنبیه بدنی دانش آموزان» و «خشونت» علیه آن‌ها صرفا مربوط به دهه ۵۰ یا ۶۰ نیست؛ این روز‌ها مسئولان مدارس برای «تربیت» دانش آموزان سعی دارند تا از هر راهی که به نظرشان درست است استفاده کنند. تنبیه در مدارس ایران در حالی اتفاق می‌افتد که ایران جزو کشورهایی است که بر اساس قوانین، تنبیه دانش آموزان تخلف محسوب می‌شود و کاملا منع شده است.

قانون آیین‌نامه مدارس که به تصویب مجلس نیز رسیده است، صراحتا اعلام می‌کند که تنبیه دانش آموزان تخلف محسوب می‌شود، این قانون به همین مورد اکتفا نمی‌کند و سنگین را هم برای دانش‌آموزان ممنوع کرده است. ماده ۷۷ آیین‌نامه می‌گوید: «اعمال هرگونه تنبیه از قبیل: اهانت، تنبیه بدنی و تعیین تکالیف درسی جهت تنبیه ممنوع است و در اعمال تنبیهات نباید بین دانش‌آموزان تبعیض و استثنایی قائل شد.»

 

علیرضا سلیمی عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس به رویداد۲۴ می‌گوید: نمی‌توان خشونت‌ها علیه کودکان در مدرسه و خارج از مدرسه را نمی‌توان انکار کرد و از این بابت بسیار متاسف و ناراحت هستیم.

 

نماینده مجلس دهم گفته در کمیسیون آموزش موضوع تنبیه دانش آموزان بررسی شده و در حال پیگیری است و به خاطر حل آن وزیر آموزش و پرورش نیز چندین بار جلسه گذاشته‌ایم.

 

مجید قمی دیگر عضو کمیسیون آموزش گفته تنبیه بدنی باید جرم تلقی شود و قوه قضاییه نیز به شدت با خاطیان برخورد کند تا دیگر شاهد چنین اقدامات نامناسبی نباشیم زیرا با هیچ فردی تاکنون با تنبیه بدنی تربیت نشده است.

ماده ۷۶ آیین نامه مدارس خطاب به مسئولان آموزشی عنوان می‌کند که دانش آموزان متخلفی که راهنمایی‌ها و چاره‌جویی‌های تربیتی، در آن‌ها مفید و موثر نمی‌افتد، با رعایت تناسب به یکی از روش‌های زیر مورد تنبیه قرار می‌گیرند.

 

۱- تذکر و اخطار شفاهی به طور خصوصی
۲- تذکر و اخطار شفاهی در حضور دانش آموزان کلاس مربوط
۳- تغییر کلاس، در صورت وجود کلاس‌های متعدد در یک پایه با اطلاع، ولی دانش آموز
۴- اخطار کتبی و اطلاع به، ولی دانش آموز
۵- اخراج موقت از مدرسه با اطلاع قبلی، ولی دانش‌آموز، حداکثر برای مدت سه روز
۶- انتقال به مدرسه دیگر

هیچکدام از موارد آئین نامه ابلاغی شامل تنبیه دانش آموز نمی‌شود. حتی برای تذکر و اخطار به دانش آموز در ماده ۸۱ آیین‌نامه گفته شده «در اجرای تنبیه، آبروی دانش‌آموز حفظ شود و از تنبیه در حضور جمع جز در موارد ضروری اجتناب شود.» 

 

ماده ۷۷ همین آیین‌نامه البته صراحتا تنبیه را خلاف دانشته و تاکید کرده «اعمال هرگونه تنبیه از قبیل اهانت، تنبیه بدنی و تعیین تکالیف درسی جهت تنبیه ممنوع است و در اعمال تنبیهات نباید بین دانش آموزان تبعیض و استثنایی قائل شد.»

 

با وجود چنین راهکارهایی، اما برخی از معلمان همچنان سعی دارند از خشونت و تنبیه بدنی استفاده کنند تا به قول خودشان نقش تربیتی خود را ایفا کرده باشند و از این جهت تنبیه دانش آموز را حق خود می‌دانند و گویا هنوز به این جمله ارتجاعی «چوب معلم گله» پایبند هستند!

 

طبق نظر روانشناسان این دانش آموزان در بزرگسالی دچار بیماری‌های روحی و روانی شده و ممکن است به دلیل سرخوردگی و خشمی که دارند بخواهند اقدامات خشونت‌آمیزی را از خود نشان دهند.