۱۸ حکم در ۷ روز؛ میراث قالیباف روی دست حناچی
با وجود آنکه چابک‌سازی و تخصصی‌سازی شهرداری تهران جزو شعارهای پیروز حناچی برای شهرداری تهران بود، اما به نظر می‌رسد همان گونه که شهردار کنونی بدهی کلان دوره قبل را به ارث برده، دیگر میراث مدیران گذشته که بدنه سنگین و فربه مدیریت شهری بود، همچنان ادامه دارد.
رویداد۲۴ مسأله پست‌های شهرداری به‌ویژه سمت‌های کلیدی آن همیشه مورد مناقشه اصول‌گرایان و اصلاح‌طلبان بوده است، اما هنوز اقدام درخوری صورت نگرفته است؛ اینکه شهرداری تهران سالانه هفت هزار میلیارد تومان هزینه حقوق و مزایای کارکنانش را می‌دهد و این چندین هزار پست چطور نفس این سازمان را بریده است. یعنی از بودجه ۱۷ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومانی شهرداری در سال ۹۷، به‌ط‌ور تقریبی نصف آن صرف پرداخت حقوق می‌شود. در هفته‌ای که گذشت، هجده حکم در شهرداری صادر شده است. البته بخشی از این انتصاب‌ها انتصاب جدید نیست و حکم عضویت در شورا یا هیئت مدیره‌ای به دلیل داشتن پست مرتبط است.
**١٣٠هزار حقوق‌بگیر، میراث قالیباف
هفتم آذر ماه سال جاری پس از جنجال‌ها و حرف‌وحدیث‌های زیاد، در نهایت پیروز حناچی در رقابت با عباس آخوندی، وزیر پیشین راه و شهرسازی، بعد از ۱۴ شهردار و سه سرپرست، بر کرسی شهرداری تهران تکیه زد. حالا حدود چهارماه از تغییر مدیریت شهری می‌گذرد و تنها تغیر محسوس در این مدت، فقط در جابه‌جایی عرصه‌های مدیریتی اتفاق افتاده است. با این توضیح که شهرداری تهران از جمله سازمان‌هایی است که پست‌های سازمانی زیادی دارد و بر اساس آخرین آمارها، محمدباقر قالیباف پس از ۱۲ سال سکانداری شهرداری، بیش از ١٣٠هزار حقوق‌بگیر بر جای گذاشت، آن هم در شرایطی که شهرداری تهران ١٢هزار پست سازمانی دارد. سازمانی که فربگی تعداد نیرو‌های انسانی‌اش هم بر مشکلات افزوده است. آنجا که محمدعلی نجفی، شهرداری پیشین تهران در همان اوایل روی کار آمدنش گفته بود «یکی از بزرگ‌ترین مشکلات شهرداری تهران که در گذشته به آن کم پرداخته شده است، مسأله ساختار تشکیلاتی شهرداری است، متأسفانه این ساختار از انسجام و هماهنگی لازم برخوردار نیست و بیش از حد گسترده شده است.»
**طرح کاهش حذف معاونت‌ها، قائم‌مقام و مشاور به کجا رسید؟
اوایل آبان‌ماه گذشته، شورای شهر پایتخت با هدف چابک‌سازی شهر و شهرداری تهران دو مأموریت جدید برای شهردار تعیین کرد. این شورا طرحی تحت عنوان «الزام شهرداری تهران به ادغام و کاهش حوزه‌های معاونت شهرداری از ۹ سطح به حداکثر شش سطح سازمانی و حذف پست‌های قائم‌مقام یا جانشین و مشاور» برای ایجاد ساختار جدید در شهر و شهرداری تهران به‌صورت کلی به تصویب رساند. این طرح در جریان بررسی جزئیات با حاشیه‌ها و مخالفت‌های قابل توجهی از سوی برخی اعضای شورا مواجه شد؛ به‌طوری که در نهایت با یک تغییر عمده، جریان تصویب نهایی و مجرای اجرای آن تغییر یافت. براساس چارچوب اولیه طرح، اصول اصلاح ساختار سازمانی شهرداری در قالب سه اصل کوتاه و روشن مدنظر شورای شهر بود، اما بر اساس تغییرات درج شده در طرح، بنا شد شهرداری تهران ظرف مدت سه ماه مطالعه و بررسی‌های لازم برای امکان‌سنجی ادغام مناطق ۲۲ گانه و کوچک‌سازی سازمان شهرداری را انجام دهد. اما حالا چهار ماه گذشته و هنوز تغییری در این زمینه دیده نمی‌شود. این در حالی است که امیر آریازند، قائم‌مقام وقت معاونت برنامه‌ریزی شهرداری تهران اوایل تیرماه گذشته گفته بود تا پایان سال ۹۷ عملیات چابک‌سازی شهرداری تمام می‌شود.
**تشکر از حناچی بابت حذف پست قائم‌مقامی
در واکنش به این موضوع هفته گذشته حسن رسولی، خزانه‌دار شورای شهر از حناچی بابت اجرای بند یک تبصره ۴ بودجه سال ۱۳۹۷ در راستای اصلاح ساختار سازمانی در مورد حذف پست قائم‌مقامی از شهردار تشکر کرد، این در حالی است که هنوز خبر رسمی از حذف این عناوین منتشر نشده است و گفته می‌شود تا آخر اسفند پست قائم‌مقام و بعد از آن هم پست مشاور حذف می‌شود.
**۱۶ مشاور برای یک شهردار
از دیگر سو، یکی از نقد‌های اساسی به شهرداری وجود سمت‌های موازی در این مجموعه است. شهرداری تهران ۹ معاونت اصلی و مهم دارد که هرکدام از آن‌ها به‌جز بخش مشاوران و دفاتر حوزه، بین ۲ تا ۱۲ اداره کل و سازمان وابسته دارد. آن‌طور که در وب‌سایت شهرداری تهران آمده است، ۲۲ شرکت به‌عنوان شرکت‌های وابسته و ۱۰ شرکت به‌عنوان شرکت‌های مرتبط با شهرداری عنوان شده است. علاوه بر این‌ها شهرداری تهران دارای ۱۶ اداره کل و ۲۳ سازمان است. این بخشی از ساختار شهرداری به‌جز مناطق ۲۲ گانه است که هر یک از مناطق هم برای خود معاونت و مشاور و چندین نیروی انسانی دارد.
برای مثال حناچی تا اینجا حدود ۱۶ مشاور دارد. ولی الله شجاع پوریان، مشاور شهردار تهران در امور اجتماعی و فرهنگی، میثم امرودی، مشاور شهردار در حوزه مناسبات فرهنگی با کلانشهر‌های جهان، امین عارف‌نیا، مشاور شهردار تهران در امور فرهنگی، علیرضا جاوید، مشاور شهردار تهران در امور زیرساختی و عمرانی، اصغر احمدی، مشاور شهردار تهران در امور جوانان، رسول رسولی‌پور، مشاور شهردار تهران و رئیس گروه اخلاق شهروندی شهر تهران، محمدصادق صالحی‌منش، مشاور شهردار تهران در حوزه تبیین و ترویج اندیشه‌های امام (ره)، سید نورالدین صفی‌نیا، مشاور و دستیار شهردار تهران در امور املاک و مستغلات و شرکت‌ها، حسین غریبی، مشاور شهردار تهران در امور برنامه‌ریزی راهبردی و نوسازی نظام مدیریت شهری، داریوش قنبری، مشاور شهردار تهران در امور مجلس، علی مرادخانی، مشاور شهردار تهران در امور هنری، غلامرضا آبرودی، مشاور شهردار تهران در امور ایثارگران، غلامعلی رجایی، مشاور شهردار تهران در امور رسانه‌ای، محمدکریم بیات، مشاور شهردار تهران در امور انتظامی، حفاظتی و مراقبتی، حسین لعل‌رحیمی، مشاور شهردار تهران در امور دولت و محمدجواد شیرازی، مشاور شهردار در امور بازرسی پروژه‌های ویژه از مشاوران حناچی هستند.
هرچند روشن است که برخی از این مشاوران تحت فشار و رودربایستی‌های مرسوم منصوب شده اند و از قبل از حناچی بوده اند یا مشاوره، جایگزین پست قبلی شان شده است.
**تضاد منافع، مانع کاهش پست‌ها؟
این طرح و این معماری به‌ویژه در ساختار شهرداری تهران، مخالفان و موافقانی در میان اعضای شورای شهر تهران دارد. یک سری از مخالفان، «جاماندگی مدیریت شهری از مأموریت‌های اصلی» و «ورود به پروسه زمان‌بر اصلاح ساختار بوروکراتیک شهرداری» را به‌عنوان دلایل مخالفت خود برای اجرای این طرح عنوان می‌کنند. البته گفته می‌شود بخشی از مخالفت‌ها با کاهش پست‌ها و سمت‌ها به‌واسطه تضاد منافعی است که وجود دارد. هر چند این طرح پیش از این نیز مورد توجه مدیریت شهری در دوره گذشته قرار داشته است. به‌طوری که یک‌بار کمیسیون عمران شورای شهر در سال ۹۵ طرحی را برای معماری جدید مناطق شهر تهران ارائه کرد که به دلیل نزدیک شدن به پایان دوره مدیریت شهری مسکوت ماند.
**مدیریت شهری، چالش شهردار پیشین
از سوی دیگر، در دوره محمدعلی نجفی تغییر مدیران شهرداری هم یکی از چالشهای پیش روی او بود و شورای شهر از انتصابهایش راضی نبودند و می‌گفتند: «به‌کارگیری نیرو‌های اصلاح‌طلب چه در قامت مدیران رسانه‌ای، چه مدیر و کارشناس در حوزه مدیریت شهری یک ضرورت غیرقابل انکار است و اگر جز این بود، مردم به دیگران رای می‌دادند، اما امروز میراث پیشینیان، چون غل و زنجیر بر دست و پای شهرداری کنونی زده شده و حرکت بسیار سخت و کند پیش می‌رود.» حسن رباطی، معاون امور مناطق شهرداری هم در پاسخ به این مطالبه و در مورد شاخصهای انتخاب شهرداران و مدیران گفته بود: «نگاه شهرداری تهران این است که افرادی که به‌عنوان شهردار فعالیت می‌کنند باید به امور شهری و مأموریت‌های شهرداری تهران آشنا باشند؛ چراکه در این دوره فرصت آموزش یا ورود افراد ناآشنا به این حوزه را نداریم. بنابراین، شهرداران از بدنه شهرداری مدیریت مناطق را برعهده گرفتهاند.»
**در بر همان پاشنه می‌چرخد؟
صدور این احکام در حالی است که در برنامه انتخاباتی ارائه شده از طرف پیروز حناچی برای شهرداری تهران، قبل از شهردار شدنش یکی از مواردی که در بخش اهداف و جهت‌گیری‌های راهبردی پیشنهادی (۱۳۹۷-۱۴۰۰) که به آن اشاره کرده، چابک‌سازی و تخصصی‌سازی شهرداری تهران بوده است. اما با گذشت چهار ماه شهرداری هنوز اقدام درخوری در این راستا انجام نداده است و مزیتی که کاهش معاونت‌ها و حذف پست قائم‌مقام و مشاور دارد، علاوه بر کاهش هزینه‌های شهرداری، به تصمیم‌گیری‌های جزیره‌ای و موازی‌کاری پایان می‌دهد، اما آنچه تا این لحظه رخ داده است، برخلاف وعده‌های او بوده است.
**١٣٠هزار حقوق‌بگیر، میراث قالیباف
هفتم آذر ماه سال جاری پس از جنجال‌ها و حرف‌وحدیث‌های زیاد، در نهایت پیروز حناچی در رقابت با عباس آخوندی، وزیر پیشین راه و شهرسازی، بعد از ۱۴ شهردار و سه سرپرست، بر کرسی شهرداری تهران تکیه زد. حالا حدود چهارماه از تغییر مدیریت شهری می‌گذرد و تنها تغیر محسوس در این مدت، فقط در جابه‌جایی عرصه‌های مدیریتی اتفاق افتاده است. با این توضیح که شهرداری تهران از جمله سازمان‌هایی است که پست‌های سازمانی زیادی دارد و بر اساس آخرین آمارها، محمدباقر قالیباف پس از ۱۲ سال سکانداری شهرداری، بیش از ١٣٠هزار حقوق‌بگیر بر جای گذاشت، آن هم در شرایطی که شهرداری تهران ١٢هزار پست سازمانی دارد. سازمانی که فربگی تعداد نیرو‌های انسانی‌اش هم بر مشکلات افزوده است. آنجا که محمدعلی نجفی، شهرداری پیشین تهران در همان اوایل روی کار آمدنش گفته بود «یکی از بزرگ‌ترین مشکلات شهرداری تهران که در گذشته به آن کم پرداخته شده است، مسأله ساختار تشکیلاتی شهرداری است، متأسفانه این ساختار از انسجام و هماهنگی لازم برخوردار نیست و بیش از حد گسترده شده است.»
**طرح کاهش حذف معاونت‌ها، قائم‌مقام و مشاور به کجا رسید؟
اوایل آبان‌ماه گذشته، شورای شهر پایتخت با هدف چابک‌سازی شهر و شهرداری تهران دو مأموریت جدید برای شهردار تعیین کرد. این شورا طرحی تحت عنوان «الزام شهرداری تهران به ادغام و کاهش حوزه‌های معاونت شهرداری از ۹ سطح به حداکثر شش سطح سازمانی و حذف پست‌های قائم‌مقام یا جانشین و مشاور» برای ایجاد ساختار جدید در شهر و شهرداری تهران به‌صورت کلی به تصویب رساند. این طرح در جریان بررسی جزئیات با حاشیه‌ها و مخالفت‌های قابل توجهی از سوی برخی اعضای شورا مواجه شد؛ به‌طوری که در نهایت با یک تغییر عمده، جریان تصویب نهایی و مجرای اجرای آن تغییر یافت. براساس چارچوب اولیه طرح، اصول اصلاح ساختار سازمانی شهرداری در قالب سه اصل کوتاه و روشن مدنظر شورای شهر بود، اما بر اساس تغییرات درج شده در طرح، بنا شد شهرداری تهران ظرف مدت سه ماه مطالعه و بررسی‌های لازم برای امکان‌سنجی ادغام مناطق ۲۲ گانه و کوچک‌سازی سازمان شهرداری را انجام دهد. اما حالا چهار ماه گذشته و هنوز تغییری در این زمینه دیده نمی‌شود. این در حالی است که امیر آریازند، قائم‌مقام وقت معاونت برنامه‌ریزی شهرداری تهران اوایل تیرماه گذشته گفته بود تا پایان سال ۹۷ عملیات چابک‌سازی شهرداری تمام می‌شود.
**تشکر از حناچی بابت حذف پست قائم‌مقامی
در واکنش به این موضوع هفته گذشته حسن رسولی، خزانه‌دار شورای شهر از حناچی بابت اجرای بند یک تبصره ۴ بودجه سال ۱۳۹۷ در راستای اصلاح ساختار سازمانی در مورد حذف پست قائم‌مقامی از شهردار تشکر کرد، این در حالی است که هنوز خبر رسمی از حذف این عناوین منتشر نشده است و گفته می‌شود تا آخر اسفند پست قائم‌مقام و بعد از آن هم پست مشاور حذف می‌شود.
**۱۶ مشاور برای یک شهردار
از دیگر سو، یکی از نقد‌های اساسی به شهرداری وجود سمت‌های موازی در این مجموعه است. شهرداری تهران ۹ معاونت اصلی و مهم دارد که هرکدام از آن‌ها به‌جز بخش مشاوران و دفاتر حوزه، بین ۲ تا ۱۲ اداره کل و سازمان وابسته دارد. آن‌طور که در وب‌سایت شهرداری تهران آمده است، ۲۲ شرکت به‌عنوان شرکت‌های وابسته و ۱۰ شرکت به‌عنوان شرکت‌های مرتبط با شهرداری عنوان شده است. علاوه بر این‌ها شهرداری تهران دارای ۱۶ اداره کل و ۲۳ سازمان است. این بخشی از ساختار شهرداری به‌جز مناطق ۲۲ گانه است که هر یک از مناطق هم برای خود معاونت و مشاور و چندین نیروی انسانی دارد.
برای مثال حناچی تا اینجا حدود ۱۶ مشاور دارد. ولی الله شجاع پوریان، مشاور شهردار تهران در امور اجتماعی و فرهنگی، میثم امرودی، مشاور شهردار در حوزه مناسبات فرهنگی با کلانشهر‌های جهان، امین عارف‌نیا، مشاور شهردار تهران در امور فرهنگی، علیرضا جاوید، مشاور شهردار تهران در امور زیرساختی و عمرانی، اصغر احمدی، مشاور شهردار تهران در امور جوانان، رسول رسولی‌پور، مشاور شهردار تهران و رئیس گروه اخلاق شهروندی شهر تهران، محمدصادق صالحی‌منش، مشاور شهردار تهران در حوزه تبیین و ترویج اندیشه‌های امام (ره)، سید نورالدین صفی‌نیا، مشاور و دستیار شهردار تهران در امور املاک و مستغلات و شرکت‌ها، حسین غریبی، مشاور شهردار تهران در امور برنامه‌ریزی راهبردی و نوسازی نظام مدیریت شهری، داریوش قنبری، مشاور شهردار تهران در امور مجلس، علی مرادخانی، مشاور شهردار تهران در امور هنری، غلامرضا آبرودی، مشاور شهردار تهران در امور ایثارگران، غلامعلی رجایی، مشاور شهردار تهران در امور رسانه‌ای، محمدکریم بیات، مشاور شهردار تهران در امور انتظامی، حفاظتی و مراقبتی، حسین لعل‌رحیمی، مشاور شهردار تهران در امور دولت و محمدجواد شیرازی، مشاور شهردار در امور بازرسی پروژه‌های ویژه از مشاوران حناچی هستند.
هرچند روشن است که برخی از این مشاوران تحت فشار و رودربایستی‌های مرسوم منصوب شده اند و از قبل از حناچی بوده اند یا مشاوره، جایگزین پست قبلی شان شده است.
**تضاد منافع، مانع کاهش پست‌ها؟
این طرح و این معماری به‌ویژه در ساختار شهرداری تهران، مخالفان و موافقانی در میان اعضای شورای شهر تهران دارد. یک سری از مخالفان، «جاماندگی مدیریت شهری از مأموریت‌های اصلی» و «ورود به پروسه زمان‌بر اصلاح ساختار بوروکراتیک شهرداری» را به‌عنوان دلایل مخالفت خود برای اجرای این طرح عنوان می‌کنند. البته گفته می‌شود بخشی از مخالفت‌ها با کاهش پست‌ها و سمت‌ها به‌واسطه تضاد منافعی است که وجود دارد. هر چند این طرح پیش از این نیز مورد توجه مدیریت شهری در دوره گذشته قرار داشته است. به‌طوری که یک‌بار کمیسیون عمران شورای شهر در سال ۹۵ طرحی را برای معماری جدید مناطق شهر تهران ارائه کرد که به دلیل نزدیک شدن به پایان دوره مدیریت شهری مسکوت ماند.
**مدیریت شهری، چالش شهردار پیشین
از سوی دیگر، در دوره محمدعلی نجفی تغییر مدیران شهرداری هم یکی از چالشهای پیش روی او بود و شورای شهر از انتصابهایش راضی نبودند و می‌گفتند: «به‌کارگیری نیرو‌های اصلاح‌طلب چه در قامت مدیران رسانه‌ای، چه مدیر و کارشناس در حوزه مدیریت شهری یک ضرورت غیرقابل انکار است و اگر جز این بود، مردم به دیگران رای می‌دادند، اما امروز میراث پیشینیان، چون غل و زنجیر بر دست و پای شهرداری کنونی زده شده و حرکت بسیار سخت و کند پیش می‌رود.» حسن رباطی، معاون امور مناطق شهرداری هم در پاسخ به این مطالبه و در مورد شاخصهای انتخاب شهرداران و مدیران گفته بود: «نگاه شهرداری تهران این است که افرادی که به‌عنوان شهردار فعالیت می‌کنند باید به امور شهری و مأموریت‌های شهرداری تهران آشنا باشند؛ چراکه در این دوره فرصت آموزش یا ورود افراد ناآشنا به این حوزه را نداریم. بنابراین، شهرداران از بدنه شهرداری مدیریت مناطق را برعهده گرفتهاند.»
**در بر همان پاشنه می‌چرخد؟
صدور این احکام در حالی است که در برنامه انتخاباتی ارائه شده از طرف پیروز حناچی برای شهرداری تهران، قبل از شهردار شدنش یکی از مواردی که در بخش اهداف و جهت‌گیری‌های راهبردی پیشنهادی (۱۳۹۷-۱۴۰۰) که به آن اشاره کرده، چابک‌سازی و تخصصی‌سازی شهرداری تهران بوده است. اما با گذشت چهار ماه شهرداری هنوز اقدام درخوری در این راستا انجام نداده است و مزیتی که کاهش معاونت‌ها و حذف پست قائم‌مقام و مشاور دارد، علاوه بر کاهش هزینه‌های شهرداری، به تصمیم‌گیری‌های جزیره‌ای و موازی‌کاری پایان می‌دهد، اما آنچه تا این لحظه رخ داده است، برخلاف وعده‌های او بوده است.
منبع: ایرنا
