دبیر کل سازمان ملل به آمریکا هشدار دهد/ ایران می‌تواند به خروج از کنوانسیون‌های ژنو تهدید کند

رویداد۲۴ رضا نصری در پاسخ به این سوال که این اقدام اخیر دولت واشنگتن چه تبعات منطقه‌ای و بین المللی برای آمریکا به همراه خواهد داشت و واکنش‌های بین المللی در برابر این تصمیم را چگونه ارزیابی می‌کند، گفت: اگر بنا باشد جامعهٔ جهانی بر مبنای حقوق بین‌الملل نسبت به این اقدام آمریکا واکنش نشان دهد، باید قاعدتاً در اولین فرصت سازمان‌های بین‌المللی - مانند «کمیته بین‌االمللی صلیب سرخ» که ناظر بر اجرای کنوانسیون‌های ژنو است - این حرکت دولت ترامپ را محکوم کند و هشدار دهد که نامگذاری نیروی نظامی یک دولت عضو کنوانسیون‌های ژنو - که ناگزیر با اقدام متقابل مواجه خواهد شد - به تضعیف شأن و جایگاه حقوقی سربازان آن می‌انجامد و مستعد برهم زدن رژیم حقوق بشردوستانه خواهد بود.

این حقوقدان بین‌الملل اضافه کرد: دبیرکل سازمان ملل نیز باید قاعدتاً نسبت به این اقدام - که مغایر مفاد و اصول منشور است - هشدار دهد و دولت‌های عضو نیز سازوکار‌ها و اهرم‌های این نهاد را برای مقابله با این تصمیم به حرکت درآورند. دولت‌ها و پارلمان‌های کشور‌های منطقه نیز - که بسیاری از آن‌ها مدیونِ تلاش‌های سپاه در شکست نیرو‌های تروریستی مانند داعش هستند - باید قاعدتاً با صدور اعلامیه رسمی و تصویب قطعنامه، این اقدام دولت ترامپ را محکوم کنند و از عزم خود برای حفظ روابط حسنه با سپاه اطلاع دهند. در شرایط خاص کنونی نیز، جا دارد رسانه‌ها، سازمان‌های غیردولتی و سازمان‌های بین‌المللی تخصصی به خاطر تبعات منفی این تصمیم بر روند امدادرسانی به سیل‌زدگان ایران واکنش نشان دهند و از دولت آمریکا و کنگره بخواهند در این تصمیم نابخردانه تجدید نظر کنند. در هر حال، فعلاً زمان کوتاهی از اعلام این تصمیم گذشته و هنوز برای ارزیابی واکنش‌ها زود است. اما اگر بنا باشد واکنش‌های با معیار‌های «اصولی» صورت بگیرد، این واکنش‌ها باید مبتنی بر موارد ذکر شده فوق باشد.

نصری همچنین در پاسخ به این سوال که این اقدام چه منافعی برای ترامپ و نتانیاهو خواهد داشت؟ خاطرنشان کرد: تصور نتانیاهو این است که این اقدام - که یک روز پیش از برگزاری انتخابات اسرائیل اعلام شده - در پیروزی او تأثیر خواهد داشت، تصور ترامپ هم این است که با اتخاذ این تصمیم نامتعارف - که دولت بعدی آمریکا را نیز در مضیقه قرار می‌دهد - به دولتمردان ایران این پیام را می‌رساند که - با توجه به موانع ایجاد شده - «منتظر دولت بعدی ماندن» بی فایده است و ایران چاره‌ای جز مذاکره با او ندارد. تندرو‌های اطراف ترامپ هم بر این باورند که می‌توانند از طریق این قبیل اقدامات، دولت و دستگاه نظامی ایران را به اتخاذ واکنش‌های تند و نسنجیده ترغیب کنند و بالطبع احتمال برخورد نظامی را افزایش دهند.

 

این کارشناس مسائل سیاست خارجی در پاسخ به این سوال که واکنش صورت گرفته از سوی ایران را چگونه ارزیابی می‌کند و به نظرش چه اقدامات دیگری باید در این ارتباط صورت بگیرد، اظهار کرد: واکنش اولیه ایران در تروریست خواندن نیروی برون‌مرزی ارتش آمریکا واکنش مشروع و مناسبی بود که با حقوق بین‌الملل نیز سازگار است.

 

با توجه به اینکه کنگره آمریکا یک هفته فرصت دارد تا این تصمیم دولت ترامپ را بازبینی و احیاناً ملغی کند، لازم است ایران در این فرصت از اهرم‌های خود برای ترغیب بازیگران بین‌المللی به رایزنی با کنگره نیز استفاده کند. به عنوان مثال، دولت ایران می‌تواند با طرح این استدلال که این نامگذاری به چارچوب حقوقی و ضمانت‌هایی که سربازانش باید مطابق «کنوانسیون‌های ژنو» از آن برخوردار باشند لطمه می‌زند، تهدید به خروج از این کنوانسیون‌ها کند و از طریق این حرکت نمادین (اما مؤثر از نظر سیاسی) کمیته صلیب سرخ، سازمان ملل، اتحادیه اروپا و کشور‌های منطقه را به میانجیگری و فشار به کنگره برای تجدید نظر در این تصمیم وادار سازد. در کنار این‌ها، ایران می‌تواند از اهرم‌های سیاسی خود نیز برای تشویق پارلمان عراق به اخراج نظامیان آمریکایی از این کشور - به بهانه کاهش احتمال برخورد با سپاه - استفاده کند.

 

علاوه بر این لازم است دولت و رسانه ملی نیز در مدیریت فضای عمومی با درایت عمل کند و به افکار عمومی داخل کشور نیز یادآوری کند که این قرار دادن سپاه در لیست سازمان‌های تروریستی به هیچ عنوان به دولت و نظامیان آمریکا «مجوز» برخورد با نیرو‌های سپاه را نمی‌دهد و نباید افکار عمومی به کارگزاران جنگ روانی - که سعی دارند فضای کشور را ملتهب و متشنج کنند - توجه کند.