سایه سرد سوءگیری‌های آموزشی بر کتب درسی

رویداد۲۴ ابراهیم محمدی با بیان اینکه کتاب درسی جزو مهمترین کالای فرهنگی هر کشور است اظهار کرد: این محصول که حساس‌ترین و موثرترین رسانه عمومی و مردمی است باید ضمن جامعیت؛ نیاز‌های مختلف سنی و جنسیتی را پوشش دهد.

وی افزود: کتاب‌های درسی بویژه پس از دوره نوسازی که صد البته با شتاب و هیجان و متاثر از مطالبه حاکمیتی صورت پذیرفت باید ضمن ویراست و اصلاحات، ترمیم‌های لازم را در خود پدید آورد. نکته مهم در کتاب‌های درسی بویژه در دوره درهم تنیدگی برنامه و فعالیت‌ها؛ باید معطوف به راهبرد‌های تربیتی و فرهنگی و نیز مهارت‌های محیطی و میدانی باشد.

مشاور رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی با بیان اینکه زمان آن گذشت که کتاب‌های درسی و فعالیت‌های تربیتی و… جدا و بیگانه و بعضاً در تعارض با هم قرار بگیرند، با اشاره به عدم تغییر کتب درسی تا سال ۱۴۰۰ گفت: در دوره توقف و ویراست؛ باید کتاب‌های درسی با فعالیت‌های تربیتی در آمیخته و برای آن ریل گذاری شود. بیگانه شدن کتاب‌های درسی در هر موضوع و زمینه‌ای با فعالیت‌های تربیتی، جفا بر آموزش و تربیت است.

محمدی افزود: امروز بیش از هر زمان دیگر مرز‌های بین آموزش و پرورش برچیده شده و این خود فرصتی است تا کتاب‌های درسی با خط دهی و رهنمود درست از این هم آمیختگی به نفع تعمیق، استواری و کاربستی شدن آموزش سود برد. آموزش مبتنی برتجربه، مشاهده، دیدن واحساس کردن از مهم‌ترین خط دهی‌های کتاب‌های درسی در دوره تثبیت و اصلاح است.

وی با بیان اینکه تجربه تلخ کتاب‌های درسی که برخلاف انتظار، مجموعه محتوای آموزشی و آموزه‌های انتزاعی صرف است باید در فرصت بازنگری چتری فراخ یافته و دامنه‌ای به وسعت نیاز‌های آموزشی و تربیتی بخود بگیرد اظهار کرد: سو ءگیری‌های آموزشی که هنوز هم سایه سخت و سرد خویش را بر کتاب‌های درسی انداخته است باید در فرصت بازنگری پایان یافته و نگاهی توامان و فرهنگی بخود بگیرد. هرچند بازگشت به محتوای درسی کار‌های نکرده زیادی را در اذهان تداعی می‌کند، اما اینهمه نباید دلالت‌های تربیتی را به حاشیه براند.

مشاور رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی تاکید کرد: نگاه تربیتی در محتوای آموزشی لزوماً دینی سازی کتاب‌ها نیست و نیز رنگ ایدئولوژی دادن به تمام آن نمی‌تواند باشد؛ نگاه تربیتی یعنی مدیریت فعالیت‌های تربیتی که به همپوشی و هم افزایی می‌انجامد و فعالیت‌های آموزشی و تربیتی را ذیل یک مهندسی واحد تعریف می‌کند؛ است. این اتفاق که با وجود گذشت سال‌های زیاد از تالیف کتاب‌های درسی در دولت‌ها و وزارت‌ها رخ نداده؛ درجای خود تحولی شگرف را در نوسازی برنامه‌ها و فعالیت‌های پرورشی پدید آورده و به محدودیت‌ها و روزمرگی‌ها پایان خواهد داد.

محمدی با اشاره به اینکه دراین نگاه مربی تربیتی فعال‌تر و کارآمدتر است گفت: معلمان و دبیران در خارج گود تربیتی نظاره گر نیستند، مدرسه دیگر عنوان آموزش را یدک نمی‌کشد و مولفه‌ها و ارکان موثر در فضای آموزشگاهی هر کدام به سهم خویش در بهبود فعالیت‌های تربیتی تلاش می‌کنند. این نگاه نه تنها آموزش را کم سو نمی‌کند بلکه عمق بیشتر به آن بخشیده و ماندگارتر می‌کند.

وی ادامه داد: این نگاه به کارکرد کتاب‌های درسی؛ ارزشیابی‌های آموزشی را فراتر از برون‌داد‌های حافظه‌ای و ذهنی شکلی مشاهده‌ای، شهودی، مکاشفه‌ای، دریافتی داده و ارزشیابی‌ها را با واقعیت‌های زندگی فردی و اجتماعی در می‌آمیزد.

مشاور رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی با بیان اینکه در نقشه راه تربیتی، بسته آموزشی، راهنمای تجربه، تمرین و ورزیدگی است اظهار کرد: این نسخه نه تنها به باورمندی بیشتر دینی می‌انجامد که وجدان و حس مسئولیت‌مندی و جامعه‌پذیری را تقویت می‌کند. این طرح فراتر از توسعه تربیت دینی و اجتماعی و ترویج خلاقیت و کارورزی؛ نشاط و شادابی سرشاری در فضای آموزش و آموزشگاه پدید خواهد آورد.