بیماری دریچه قلب؛ دلایل و عوامل خطرآفرین

رویداد۲۴  بروز مشکل در قلب می‌تواند هر فردی را دچار نگرانی کند. قلب یکی از اندام‌های کلیدی بدن انسان است و به نظر می‌رسد در مرکز تندرستی و کارایی ما قرار دارد. متاسفانه، قلب اندامی بسیار آسیب‌پذیر و شکننده نیز است.


به گزارش "اکتیوبیت"، افراد اغلب با مشکلات قلبی به دنیا می‌آیند، اما احتمال بروز آن‌ها در طول زندگی نیز وجود دارد یا در موارد نادر، بدون دلیلی مشخص و ناگهانی ظاهر می‌شوند. بیماری دریچه قلب یکی از مشکلات نسبتا شایع قلبی و اغلب قابل درمان است. در ادامه با این بیماری بیشتر آشنا می‌شویم.


بیماری دریچه قلب چیست؟

بیماری دریچه قلب زمانی شکل می‌گیرد که یک یا تعداد بیشتری از دریچه‌های قلب عملکرد درست خود را ارائه نمی‌کنند. قلب انسان دارای چهار دریچه است که جریان خون در مسیر درست را حفظ می‌کنند. در برخی موارد، یک یا تعداد بیشتری از این دریچه‌ها به درستی باز و بسته نمی‌شوند و این می‌تواند در جریان خون از قلب به بدن اختلال ایجاد کند.

در شرایطی که جدی به نظر می‌رسد، افراد بسیاری مبتلا به بیماری دریچه قلب حتی متوجه ابتلا به این شرایط نمی‌شوند. این که به درمان نیاز داشته باشند یا خیر به شدت مشکل، نوع بیماری دریچه، این که کدام دریچه‌ها تحت تاثیر قرار گرفته اند، و علائم آن‌ها بستگی دارد. درمان می‌تواند شامل تجویز دارو یا حتی عمل جراحی برای ترمیم یا جایگزینی دریچه باشد.


دلایل
بیماری دریچه قلب مادرزادی

یک بیماری مادرزادی به معنای آن است که مشکل پیش از تولد شکل گرفته است. در مورد بیماری دریچه قلب مادرزادی، مشکل معمولا با دریچه آئورتی یا دریچه ریوی مرتبط است. بیماری دریچه قلب مادرزادی اغلب به واسطه اندازه نادرست دریچه ها، لت‌های (Leaflet) بدشکل یا لت‌هایی که به درستی متصل نشده اند، شکل می‌گیرد.


بیماری دریچه آئورتی دو لتی

بیماری دریچه آئورتی دو لتی یک بیماری دریچه قلب مادرزادی است که تنها دریچه آئورتی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. افراد مبتلا به این بیماری در دریچه آئورتی خود به جای سه لت دارای دو لت هستند. نبود حتی یکی از این لت‌ها می‌تواند نقص در عملکرد دریچه و سفتی و ناتواتی در باز و بسته شدن درست یا ناتوانی در بسته شدن به میزان کافی را موجب شود که به نشت منجر می‌شود.


تب روماتیسمی

بیماری دریچه قلب اکتسابی متفاوت از بیماری دریچه قلب مادرزادی است، زیرا بیماران در زمان تولد دارای مشکلی نبوده و به واسطه شرایط دیگر به بیماری دریچه قلب مبتلا می‌شوند. تب روماتیسمی یکی از این شرایط است. این نوع تب یک عفونت باکتریایی (اغلب گلودرد استرپتوکوکی) است که درمان نشده است. خوشبختانه، این عفونت به لطف آنتی بیوتیک‌ها همانند گذشته شایع نیست و افراد مبتلا به آن نیز اغلب پیش از شکل گیری تب روماتیسمی درمان می‌شوند.

عفونت اولیه معمولا در کودکان رخ داده و موجب التهاب دریچه‌های قلب می‌شود. با این وجود، علائم مرتبط با التهاب ممکن است طی ۲۰ تا ۴۰ سال بعد بروز کنند.

به گفته موسسه ملی قلب، ریه و خون آمریکا، بیماری دریچه قلب ناشی از تب روماتیسمی شرایطی شایع نیست و اغلب در افراد پیر که پیش از در دسترس بودن آنتی بیوتیک به عفونت استرپتوکوکی مبتلا شده اند، دیده می‌شود. همچنین، این بیماری در کشور‌های در حال توسعه به واسطه شیوع بیشتر تب روماتیسمی رایج‌تر است.


اندوکاردیت

بیماری اندوکاردیت یا التهاب درون‌شامه قلب به واسطه میکروب‌هایی که وارد جریان خون شده و به قلب راه می‌یابند، رخ می‌دهد. میکروب‌های ورودی به قلب می‌توانند سطح درونی قلب، از جمله دریچه‌ها را عفونی سازند. این شرایط بسیار نادر است، اما در صورت ابتلا به عنوان اندوکاردیت عفونی شناخته می‌شود.

ورود میکروب‌ها به جریان خون می‌تواند به واسطه استفاده از سوزن، سرنگ، یا دیگر وسایل پزشکی که پوست و لثه‌ها را سوراخ می‌کنند، رخ دهد. سیستم‌های دفاعی بدن با میکروب‌ها مبارزه کرده و اغلب عفونتی شکل نمی‌گیرد. اما گاهی اوقات دیوار‌های دفاعی بدن فرو ریخته که می‌تواند به اندوکاردیت عفونی منجر شود.

ابتلا به اندوکاردیت در افراد مبتلا به بیماری دریچه قلب اغلب می‌تواند به تشدید بیماری آن‌ها منجر شود. اندوکاردیت عفونی می‌تواند در افرادی که به واسطه بیماری دریچه قلب مادرزادی یا اکتسابی به جریان خون غیرعادی در یک دریچه قلب مبتلا هستند، شکل بگیرد. جریان خون غیرعادی موجب شکل گیری لخته‌های خون روی سطح دریچه می‌شود. بر همین اساس، شرایط برای اتصال میکروب‌ها به دریچه عفونی تسهیل می‌شود.


تغییراتی که می‌توانند رخ دهند

برخی تغییرات می‌توانند در قلب رخ دهند. طناب‌های وتری (Chordae Tendineae) یا ماهیچه‌های پرزی (Papillary Muscles) می‌توانند دچار کشیدگی یا پارگی شوند؛ حلقه‌های دریچه قلب می‌توانند گشاد شوند؛ یا لت‌های دریچه قلب می‌توانند فیبروتیک و کلسیفید شوند.


افتادگی دریچه میترال

افتادگی دریچه میترال شرایطی شایع است و زمانی رخ می‌دهد که لت‌های دریچه میترال طی انقباض قلب به سمت عقب در دهلیز چپ بر می‌گردند. این شرایط به بروز بافتی کشسان منجر می‌شود که شکل گیری یک دریچه نشت پذیر را به همراه دارد. از آنجایی که افتادگی دریچه میترال موجب هیچ علامتی نمی‌شود به ندرت نیازمند درمان است.


دلایل دیگر

افزون بر دلایلی که پیشتر به آن‌ها اشاره شد، شرایطی دیگر مرتبط با بیماری دریچه قلب وجود دارند. به گفته موسسه ملی قلب، ریه و خون آمریکا، بیماری دریچه قلب می‌تواند به واسطه اختلالات خودایمنی، مانند لوپوس رخ دهد که می‌تواند دریچه‌های آئورتی و میترال را تحت تاثیر قرار دهد. همچنین، سندرم کارسینوئید که موجب شکل گیری تومور‌هایی در دستگاه گوارش می‌شود می‌تواند با بیماری دریچه قلب پیوند خورده باشد. این تومور‌ها می‌توانند به کبد یا گره‌های لنفاوی گسترش یافته و دریچه‌های سه لتی و ریوی را تحت تاثیر قرار دهند.

سندرم مارفان می‌تواند موجب اختلالات بافت همبند شود و اختلالات متابولیک، مانند بیماری فابری یا کلسترول خون بالا نیز می‌توانند همگی بر دریچه‌های قلب تاثیرگذار باشند. برخی دارو‌های رژیمی نیز با بیماری دریچه قلب پیوند خورده اند، اما قطع مصرف می‌تواند به بهبود شرایط منتج شود. در نهایت، پرتو درمانی روی سینه برای درمان سرطان می‌تواند به بیماری دریچه قلب منجر شود، اما علائم ممکن است چندین سال بعد ظاهر شوند.


عوامل خطرآفرین
سن

سن انسان بزرگ‌ترین عامل خطرآفرین برای بیماری دریچه قلب است. این بیماری بین افراد پیر شایع‌تر است. در شرایطی که بهبود شرایط سلامت و مراقبت پزشکی چیز خوبی است و به افراد اجازه می‌دهد عمر طولانی‌تر و زندگی سالم‌تری داشته باشند، اما می‌تواند به موارد بیشتر ابتلا به بیماری دریچه قلب نیز منجر شود. با افزایش سن، دریچه‌های قلب انسان با رسوبات کلسیم پوشیده می‌شوند که موجب ضخیم و سفت‌تر شدن لت‌های دریچه می‌شود.


افراد مبتلا به بیماری های...

افرادی که در معرض ابتلا به بیماری‌های قلبی، مانند سوفل قلبی، بیماری دریچه آئورتی دو لتی، افتادگی دریچه میترال، یا هر گونه شکل خفیف از بیماری دریچه قلب قرار دارند یا به آن‌ها مبتلا هستند، در معرض خطر بیشتری قرار دارند. هر فرد مبتلا به هر یک از این شرایط باید به طور منظم توسط پزشک معاینه شود تا از وخیم‌تر نشدن شرایط بیماری اطمینان حاصل شود. همچنین، این افراد باید توجه ویژه‌ای به تشدید هر علامتی داشته باشند.


تولد با دریچه آئورتی دو لتی

برخی افراد با مشکلات قلبی متولد می‌شوند. یکی از مشکلات شایع دو لتی بدون دریچه آئورت به جای سه لتی بودن آن است. گاهی اوقات یک دریچه آئورتی ممکن است سه لت داشته باشد، اما دو لت به هم پیوسته بوده و به عنوان یک لت عمل کنند. افراد مبتلا به این شرایط احتمال بیشتری دارد به بیماری دریچه قلب آئورتی مبتلا شوند.


آگاهی از این تغییرات...

با افزایش سن معمولا برخی ناراحتی‌های فزاینده که اغلب با پیری در ارتباط هستند را تجربه می‌کنیم و از آن جمله می‌توان به خستگی، کاهش انرژی و درد‌های رایج اشاره کرد. در شرایطی که شرایطی عادی هستند و به طور کلی مساله‌ای نگران کننده محسوب نمی‌شوند، اما گاهی اوقات آن‌ها می‌توانند با یک مشکل سلامت زمینه‌ای در ارتباط باشند. با افزایش سن، آگاهی از هر گونه تغییر که غیرعادی به نظر می‌رسد، اهمیت دارد. ما باید توجه دقیقی به بدن خود داشته باشیم. زمانی که قلب نمی‌تواند خون سرشار از اکسیژن کافی را در بدن پمپاژ کند، علائم ممکن است پدیدار شوند. مشکلاتی مانند خستگی، تنگی نفس، سینه درد، یا ناراحتی و سبکی سر می‌توانند به مشکلات قابل درمان مرتبط با قلب اشاره داشته باشند.