چه کشور‌هایی به ائتلاف نظامی آمریکا در خلیج فارس پیوسته‌اند؟

رویداد۲۴ در یک ماه گذشته آمریکا تلاش گسترده‌ای برای ایجاد ائتلاف دریایی در خلیج فارس به خرج داده و در همین راستا، رایزنی‌های سیاسی و نظامی متعددی با متحدان خود در سراسر جهان و به ویژه اروپا و آسیا انجام داد.

چنین طرحی از سوی برخی از جناح‌های نظامی، امنیتی و سیاسی دولت ترامپ مطرح شده که تاکنون نتیجه مشخصی در برنداشته است. نکته مهم اینکه حتی دوستان و متحدان امریکا چه در ناتو و چه در شرق اسیا به صراحت با مشارکت در ائتلاف دریایی مورد نظر امریکا مخالفت کردند و بدین ترتیب بی اعتمادی و بدبینی خود را به اهداف اعلام نشده راستگرایان و تجدیدنظرطلبان امریکایی نشان دادند.

همراهی انگلیس، اسرائیل و کره جنوبی

تاکنون تنها انگلیس و اسرائیل و کره جنوبی اعلام کرده اند که به ائتلاف آمریکا در خلیج فارس خواهند پیوست.

«اسرائیل کاتص» وزیر خارجه اسرائیل در نشست کمیته دفاعی و امور خارجی کنست گفت که تل آویو در ائتلاف دریایی آمریکا در خلیج فارس مشارکت خواهد کرد.

این مقام اسرائیلی گفته است که این تصمیم در راستای منافع اسرائیل در چارچوب «راهبرد مهار ایران» و تقویت روابط بین تل آویو و کشور‌های خلیج فارس صورت می‌گیرد.

از سوی دیگر، دولت انگلستان ۱۴ مرداد/۵ آگوست از پیوستن به ائتلاف نظامی آمریکا در خلیج فارس خبرداد و اعلام کرد، دو کشتی جنگی نیروی دریایی بریتانیا به همراه دو فروند کشتی ناوشکن آمریکا وظایف خود را انجام خواهند داد.

پیوستن انگلستان به این ائتلاف عجیب نیست، در یک ماه گذشته، انگلستان و ایران نفتکش یکدیگر را توقیف کردند، تا به امروز دو کشور هنوز از بن بست خارج نشده اند.

اما با این حال، لندن فاصله خود را با واشنگتن حفظ کرده است. وزارت امور خارجه انگلستان بیان کرد، موضع کلی انگلستان در قبال ایران و برجام تغییر نکرده است، کشتی‌های انگلیسی نیازی به نظارت بر تحریم‌های آمریکا علیه ایران نخواهند داشت.

در مورد اسرائیل نیز باید گفت که این رژیم ظرفیت نظامی کافی برای کنشگری اثرگذار در خلیج فارس را ندارد و به همین جهت به نظر می‌رسد پشتیبانی تل آویو از طرح آمریکا، صرفا یک پشتیبانی رسانه‌ای و سیاسی است.

مخالفت متحدان آمریکا و ناتو

کشور‌های ژاپن و آلمان به روشنی این خواست را رد کردند، بلژیک و نروژ روش نظاره گر را در پیش گرفته و استرالیا عنوان کرده که هنوز هیچ تصمیمی نگرفته است.

روزنامه ژاپن تایمز نیز در این زمینه نوشت: اشتیاق متحدان آمریکا برای پیوستن به این طرح بسیار درهم و برهم است. بریتانیا اعلام کرده است در این ائتلاف شرکت می‌کند، اما کشوری مثل آلمان تمایلی برای پیوستن ندارد.

اسپر که به تازگی به سمت وزارت دفاع آمریکا منصوب شده است، طی سفیر اخیر خود به آسیا از جمله استرالیا و کره جنوبی در حال مطرح کردن این طرح برای متحدان خود و ترغیب کردن آن‌ها برای مشارکت در این ائتلاف دریایی است.

به گفته منابع ژاپنی، اسپر این موضوع را در دیدارش با وزیر دفاع ژاپن نیز مطرح کرده است، اما «یوشیهیده سوگا» دبیر کابینه ژاپن در این باره گفت این موضوع در دیدار با نخست وزیر مطرح نشده است.

آبه شینزو روز سه شنبه گفته بود که براساس ملاحظاتی که هم با ایران و هم با آمریکا دارد در حال تصمیم گیری در این زمینه است که ژاپن چه نقشی می‌تواند در این ائتلاف ایفا کند.

ایوایا بعد از دیدار با اسپر به خبرنگاران گفت: «وی به طرف آمریکایی توضیح داده است که توکیو با دقت درباره نقشی که می‌تواند در تضمین کشتیرانی در خاورمیانه ایفا کند فکر خواهد کرد؛ براساس ملاحظاتش برای تامین نفت مورد نیاز و همچنین روابطش با تهران و واشنگتن.»

دبیرکل ناتو نیز امروز (چهارشنبه) در سیدنی گفت: این سازمان همزمان با افزایش فشار‌ها برای پیوستن استرالیا به نیرو‌های ویژه تحت رهبری واشنگتن در خلیج فارس، تحولات مرتبط با این منطقه را دنبال می‌کند.

لیندا رینولدز وزیر دفاع استرالیا نیز در کنفرانس مشترک مطبوعاتی با دبیرکل ناتو گفت: استرالیا درمورد پیوستن به ائتلاف جهانی به رهبری ایالات متحده با هدف حمایت از حمل و نقل در خلیج فارس برمنافع ملی خود تاکید دارد.

وی افزود: ما به وضوح براساس منافع ملی خود دراین زمینه اقدام خواهیم کرد چرا که بین ۱۵ تا ۲۰ درصد از نفت مورد نیاز ما پس از عبور از تنگه هرمز به استرالیا می‌رسد و بنابراین در مورد پیوستن به این ائتلاف در خلیج فارس تصمیمی با عجله نخواهیم گرفت.

مقام‌های آلمانی و فرانسوی طی روز‌های آینده برای بحث در خصوص پیوستن به ائتلاف دریایی خلیج‌فارس با یکدیگر دیدار می‌کنند.

به گزارش رویترز، وزارت خارجه آلمان در بیانیه‌ای اعلام کرد که مقام‌های ارشد برلین و پاریس، طی روز‌های آینده گفتگو‌هایی را درباره ائتلاف دریایی خلیج فارس خواهند داشت.

این در حالی است که تا کنون فرانسه و آلمان پیشنهاد آمریکا برای شرکت در ائتلاف نظامی آمریکا را نپذیرفته‌اند.

طرحی که شکست خورد

مصطفی العانی مدیر برنامه امنیتی در مرکز مطالعات «خلیج{فارس}» در گفتگو با شبکه تلویزیونی العربیه در پاسخ به این پرسش که دلیل و معنای پیوستن انگلیس به ائتلاف دریایی آمریکا در برهه زمانی کنونی چیست، گفت: معنای نخست، فروپاشی طرح آمریکا برای تشکیل نیرو‌های چند ملیتی است. در طرح آمریکا پیش بینی شده بود که ۴۰ کشور در ائتلاف دریایی تحت فرمان و مدیریت واشنگتن حضور خواهند یافت. به نظر می‌رسد این طرح در آستانه فروپاشی قرار داد، زیرا آلمان و ژاپن و چندین کشور دیگر این پیشنهاد را رد کرده اند. معنای دیگر، فروپاشی طرح اروپا برای تشکیل ائتلاف دریایی است. در واقع طرح اروپا که در دوران نخست وزیر سابق انگلیس پیشنهاد شد و ترزا می‌آن را اعلام کرد و انتظار می‌رفت انگلیس، آلمان و فرانسه در آن حضور داشته باشند، در آستانه فروپاشی قرار گرفته است چرا که ظاهرا انگلیس تصمیم گفته است از این ائتلاف خارج شود و فرانسه و آلمان نیز به توافقی در این زمینه دست نمی‌یابند.

در شرایط اضطراری کنونی در منطقه خلیج فارس، یک خلأ وجود دارد که باید پر شود و به نظر می‌رسد آمریکا و انگلیس برای پر کردن این خلأ توافق کرده اند و همچنان به انتظار اجرای طرح بزرگتر یعنی ائتلاف چند ملیتی نشسته اند.

وی در ادامه افزود: در واقع آمریکا برای حضور نظامی در خلیج فارس به حضور نظامی انگلیس و سایر کشور‌ها نیاز ندارد و حضور انگلیس بیشتر از آنکه نتایج عملیاتی داشته باشد، سیاسی است. آمریکا در زمینه تشکیل ائتلاف دریایی بیشتر از کمک‌های نظامی به تأیید بین المللی نیاز دارد. در طرح آمریکا برای تشکیل ائتلاف دریایی، این ائتلاف تحت فرماندهی و سیطره کامل واشنگتن قرار دارد و این یعنی، اوامر و چگونگی استفاده از نیرو‌های ائتلاف از سوی فرماندهی آمریکایی صادر می‌شود و بر این اساس، آلمان سیطره بر تصمیم گیری سیاسی در مورد چگونگی به کارگیری نیرو‌های میدانی خود را از دست می‌دهد.

آلمان و فرانسه و دولت پیشین انگلیس حضور در این ائتلاف را رد کردند به دلیل اینکه از سیاست آمریکا و چگونگی استفاده از نیرو‌ها به هنگام بحران‌ها آگاه نیستند.

کارشناس العربیه در مورد تأثیر مخالفت آلمان و ژاپن و سایر کشور‌ها با حضور در ائتلاف دریایی آمریکا بر نحوه عمل آن گفت: به نظرم این مخالفت‌ها تأثیر چندانی ندارد چرا که موازنه قوا به شکل چشمگیری به نفع آمریکاست.

وی در مورد احتمال درگیری نظامی در خلیج فارس گفت: دو سناریو در این خصوص تصور می‌شود. نخست سناریوی درگیری نظامی محدود و دوم سناریوی جنگ فراگیر. اما نگرانی‌ها در آمریکا از این است که درگیری محدود قابل کنترل نیست و به جنگ فراگیر منجر می‌شود و از این رو باید حضور میدانی قادر به تعامل با هر گونه درگیری محدود و گسترده باشد.