دو ترفند آمریکا برای جذب نخست وزیر انگلیس

رویداد۲۴ بریتانیا به دلیل چالش خروج از اتحادیه اروپا، به لحاظ تجاری و سیاسی به آمریکا محتاج‌تر شده است. آمریکا با درک این شرایط بریتانیا، تلاش می‌کند از طریق ارائه مشوق‌های تجاری و حمایت‌های سیاسی، بریتانیا را به سمت خود جذب کند.

جان بولتون، مشاور امنیت ملی آمریکا، در سفری دو روزه، به لندن رفت و با مقامات این کشور درباره طیفی از مسائل گفتگو کرد. هدف اصلی این سفر، بهبودی روابط آمریکا و بریتانیا و نیز ایجاد همگرایی و هماهنگی بیشتر میان سیاست خارجی دو کشور در موضوعاتی مانند چین و ایران است.

به تازگی در بریتانیا دولت جدیدی به رهبری بوریس جانسون سرکار آمده که نسبت به دولت قبلی این کشور، دیدگاه‌های نزدیک‌تری به آمریکا دارد. در آستانه نخست‌وزیر شدن جانسون، کاخ سفید علنا از او حمایت کرد و او را یک نخست وزیر «عالی» برای بریتانیا دانست. پس از قدرت‌گیری جانسون، گمانه‌هایی درباره احتمال نزدیکی بیشتر لندن به واشنگتن مطرح شد. چرا که به گفته برخی ناظران پس از خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا، این کشور منزوی خواهد شد و به لحاظ سیاسی و تجاری به آمریکا نیاز بیشتری خواهد داشت.

در همین رابطه، دکتر پیروز ایزدی، استاد دانشگاه و کارشناس مسائل اروپا، اخیرا به فرارو گفت: «با توجه به اینکه خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا، قریب الوقوع است و به هر حال بعد از اینکه این، اتفاق بیافتد، بریتانیا هم به لحاظ تجاری و هم به لحاظ سیاسی به آمریکا بیشتر محتاج خواهد بود. نظر به اینکه بعد از خروج از اتحادیه اروپا، روابط بریتانیا با شرکای اروپایی‌اش تاحدود زیادی تضعیف می‌شود، این کشور احتیاج خواهد داشت که با آمریکا روابط ویژه‌ای داشته باشد.»

قرار است بریتانیا تا ۳۱ اکتبر آینده از اتحادیه اروپا خارج شود و توافقی در این زمینه میان اتحادیه اروپا و بریتانیا تهیه شده است. جانسون می‌گوید این توافق باید تغییر کند، ولی اتحادیه اروپا، با تغییر یا اصلاح مفاد این توافق مخالفت می‌کند. به همین دلیل، احتمال خروج بدون توافق بریتانیا از اتحادیه اروپا قوت گرفته است.

به احتمال زیاد، خروج بدون توافق بریتانیا از اتحادیه اروپا، روابط خارجی این کشور با سایر کشور‌های اروپایی را آشفته خواهد کرد. ظاهرا آمریکایی‌ها می‌خواهند از همین آشفتگی برای جذب بریتانیا به سمت آمریکا استفاده کنند. کاخ سفید تاکنون تلاش کرده است لندن را از دو طریق به سمت خود بکشد: راه اول حمایت از خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا - چه با توافق و چه بدون توافق - و راه دوم، اغوا کردن بریتانیایی‌ها به امضای توافقات تجاری میان لندن و واشنگتن.

بولتون در سفر اخیرش به بریتانیا به جانسون گفته است دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، خواهان خروج موفقیت‌آمیز بریتانیا از اتحادیه اروپا در ۳۱ اکتبر است و واشنگتن برای امضای سریع یک توافق تجارت آزاد میان آمریکا و بریتانیا آماده خواهد بود.

این مقام آمریکایی در پایان روز اول سفر خود به گزارشگران گفت: «اگر این (خروج بدون توافق) تصمیم دولت بریتانیاست، ما مشتاقانه از آن حمایت خواهیم کرد و این همان چیزی است که من سعی می‌کنم آن را (به مقامات بریتانیا) منتقل کنم. ما با شما هستیم، ما با شما هستیم.»

علاوه بر حمایت سیاسی، بولتون گفته آمریکا برای امضای توافقات آزاد تجاری با بریتانیا آماده است. به گفته خبرگزاری رویترز، پیام اصلی سفر بولتون به لندن این بود که آمریکا آماده است خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا را با امضای یک توافق تجارت آزاد تسهیل کند. در حال حاضر، نمایندگان تجاری آمریکا و بریتانیا، رابرت لایت هایزر و لیز تروس، درباره این توافق مذاکره می‌کنند.

هزینه اتکا به آمریکا

خروج از اتحادیه اروپا، بزرگترین تصمیم سیاست خارجی بریتانیا پس از جنگ جهانی دوم است. به نوشته خبرگزاری رویترز، همزمان با آماده شدن بریتانیا برای خروج از اتحادیه اروپا، بسیاری از دیپلمات‌ها انتظار دارند که لندن به طور فزاینده به آمریکا اتکا کند.

اما این نزدیکی، ممکن است برای بریتانیا بدون هزینه نباشد. به هر حال، روابط بین الملل غالبا مبتنی بر بده بستان است. آمریکایی‌ها در ازای حمایت از بریتانیا، انتظار دارند که این کشور در سیاست خارجی، خصوصا در برابر ایران و چین، مواضع مشخصی بگیرد.

برخی گزارش‌ها در رسانه‌های انگلیسی حاکی از آن است که یکی از اهداف سفر بولتون به لندن، ترغیب مقامات بریتانیا به تشدید فشار‌ها علیه ایران و چین است. همزمان با سفر بولتون، یک مقام بلندپایه دولت ترامپ گفته است که بولتون در لندن استدلال خواهد کرد که اگر لندن، مرگ توافق هسته‌ای ایران را اعلام کند، این امر به افزایش فشار‌ها بر ایران کمک خواهد کرد.

با این حال، بولتون فعلا به بریتانیا در مورد ایران فشار نیاورده است. مشاور امنیت ملی آمریکا، گفته است او درک می‌کند که در حال حاضر اولویت بریتانیا، خروج از اتحادیه اروپا در تاریخ ۳۱ اکتبر است. به همین دلیل، او گفتگو‌ها درباره ایران را به بعد موکول کرد. اما بعد از خروج از اتحادیه اروپا، ممکن است فشار‌های آمریکا بر بریتانیا در مورد ایران بیشتر شود. خصوصا اگر روابط تجاری دو طرف پس از برگزیت تقویت شود.

البته از هم اکنون و همزمان با گرم شدن روابط آمریکا و بریتانیا، نشانه‌هایی از سرد شدن مناسبات ایران و بریتانیا دیده می‌شود. مقامات بریتانیا، بر خلاف گذشته، دیگر تاکید زیادی بر مسئله نجات توافق هسته‌ای از طریق تامین منافعه اقتصادی ایران نمی‌کنند. هر چند که در ظاهر هنوز هم از ادامه اجرای این توافق حمایت می‌کنند. علاوه بر این، بریتانیا اخیرا به ائتلاف دریایی آمریکا در خلیج فارس پیوسته و در روز‌های اخیر کشتی جنگی جدیدی به خلیج فارس اعزام کرده است.

دوشنبه گذشته، ترامپ و جانسون، برای چندمین بار در یک ماه اخیر، با یکدیگر درباره طیفی از مسائل تلفنی گفتگو کردند و قرار است دو طرف در اواخر ماه جاری میلادی در جریان نشست گروه هفت در فرانسه دیدار کنند. باید منتظر ماند و دید که توسعه روابط لندن و واشنگتن، چه تاثیری بر آینده برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) و روابط ایران و اروپا می‌گذارد.