روایت انفجار اسرار آمیز از "سلاح آخرالزمانی" روسیه

رویداد۲۴ به نقل از سی ان ان، این‌ها رد پای چیزی است که به نظر می‌رسد آخرین تلاش شکست خورده روسیه برای آزمایش موشک بوروستنیک یا همان اسکای فال باشد. صاحب این موشک؛ یعنی ولادیمیر پوتین ادعا می‌کند بُرد این موشک نامحدود است و می‌تواند بر فراز تمام سیستم‌های پدآفندی آمریکا مانور دهد. با همه اینها، اما در این ماه یک نقص مهم به کسانی که در کرملین مشتاق هستند بر بازوی نظامی رو به رشد خود تاکید کنند اثبات شد.

به گفته مقامات آمریکایی این نخستین بار نیست که آزمایش موشکی روسیه کاملا موفقیت آمیز نبوده است. اما فایر اسکای چیست؟ در حقیقت، تحلیلگران هم واقعا نمی‌دانند این موشک چیست. اما حدسیات، آن‌ها را به این سمت می‌کشاند که تصور کنند اسکای فال، نوعی موشک کروز است که در یک راکتور اتمی طراحی شده است. افزایش سطح تشعشات در منطقه که توان رسیدن تا نروژ را داشت به این تئوری‌ها اعتبار می‌بخشد.

دیمیتری پسکوف، سخنگوی پوتین از تایید گمانه زنی‌های گسترده بین المللی مبنی بر اینکه این حادثه بر اثر موشک کروز اتمی بوده است سرباز زد، اما گفت: «این ناکامی تلاش‌های روسیه برای توسعه توانایی‌های نظامی پیشرفته را متوقف نمی‌کند.»

پسکوف گفت تنها کارشناسان می‌توانند در مورد چنین موضوعاتی اظهار نظر کنند، اما افزود: «متاسفانه حوادث اتفاق می‌افتند. این‌ها تراژدی هستند. اما در این مورد خاص برای ما مهم است که قهرمانانی که جانشان را در این حادثه از دست دادند به خاطر بسپاریم.»

جان هاوکس، مدیر اجرایی جنگ افزار زمینی در IHS Markit می‌گوید: «این نوع سیستم‌ها می‌توانند به یکی از دو شکل زیر عمل کنند: «یا یک "موتور تنفسی هوا" می‌تواند یک هسته راکتور اتمی کوچک را به کار گیرد تا آن هوای ورودی که برای تولید رانش وارد شده است را گرم کند یا اینکه می‌تواند یک موتور راکت حرارتی اتمی باشد، روشی که از هسته برای گرم کردن سوخت مایعی مثل هیدروژن قبل از خروج آن از نازل به منظور تولید رانش استفاده می‌شود.»

او افزود: «اگر طبق ادعای روس‌ها فرض کنیم این موشک دارای برد نامحدود است، می‌توان فرض کرد این موشک باید چیزی شبیه گزینه اول باشد؛ چراکه دستگاه سوخت هیدروژن محدودیت بُرد دارد.»

مشکل اصلی ۹ M ۳۷۰ (یا آنطور که ناتو نامگذاری کرده اسکای فال SSC-X-۹) اگزوز است. نمی‌توان بدون تعبیه نوعی بمب کثیف* روی بال‌ها از راکتور اتمی برای قدرت دادن به راکت استفاده کرد.

دکتر مارک گالوتی از "موسسه خدمات یکپارچه سلطنتی در مطالعات امنیتی و دفاعی" می‌گوید «این واقعا یک سلاح آخر الزمانی است. این سلاحی نیست که بتوان در جایی به جز یک جنگ اتمی تمام عیار از آن استفاده کرد. در واقع این سلاح نوعی موشک کروز است که در حالی که اثرات رادیو اکتیو می‌پراکند، می‌تواند برای مدت زمان زیادی در آسمان بماند.»

آمریکا هم در دهه ۱۹۶۰ یک برنامه مشابه به نام " پروژه پلوتو" داشت. از آنجایی که در آن زمان آمریکا به این نتیجه رسید که این پروژه بسیار خطرناک است آن را ادامه نداد.

وقتی پوتین در مارس ۲۰۱۸ با تشریفات خاصی این موشک را پرتاب کرد، برد نامحدود آن را ستود: «این موشک می‌تواند بار‌ها کره زمین را دور بزند و سپس خودش را در هدف مورد نظر از یک زاویه غیرقابل پیش بینی منفجر کند؛ شاید حتی روز‌ها بعد از پرتاب».

گالوتی می‌گوید: «آیا پوتین از این نگران است که به نظر برسد موشک تاکنون به خوبی عمل نکرده است؟ واقعا نه!»

او گفت: «اصولا روسیه ولادیمیر پوتین تلاش دارد خودش را بزرگتر از چیزی که هست نشان دهد. روسیه سعی می‌کند خودش را از نظر نظامی نیرومندتر از چیزی که واقعا هست نشان دهد. اگرچه آن‌ها این واقعیت که این پرتاب شکست خورد را دوست ندارند، اما واقعیتی که ما در باره آن صحبت می‌کنیم این است که آخرین تکنولوژی نظامی روسی بدون شک یک مزیت است.»

مقامات آمریکایی به سی ان ان گفتند این موشک چندباری آزمایش شده است، اما این آزمایش‌ها هرگز کاملا موفقیت آمیز نبوده است. اینکه این پروژه تا کجا پیش می‌رود و اینکه شکست آن چقدر عظیم خواهد بود را فقط با حدس و گمان می‌توان بررسی کرد.

یک تابستان بد برای ارتش روسیه

در ماه گذشته کرملین حوادث بدی را پشت سر گذشته است. در اوایل ژوئن AS -۳۱، یا لوشاریک، زیردریایی جاسوسی فوق سری، در ساحل شمالی روسیه به مشکل خورد. رسانه دولتی روسیه گفت ۱۴ ملوان به خاطر استنشاق دود کشته شدند. کرملین اصرار داشت راکتور اتمی این زیر دریایی وقتی به پایگاه برگشته سالم مانده است.

لوشاریک، نامش را به خاطر اجزای جداشدنی که آن را قادر می‌کرد به ته اقیانوس برود از یک شخصیت اسب کارتونی در دوره شوروی سابق گرفته است. این زیر دریایی می‌تواند به اعماقی برود که سایر زیردریایی‌های تهاجمی و اتمی نمی‌توانند. بعد از این اتفاق پوتین دوباره خود را در وضعیتی دید که او را از عملیات پنهان‌سازی با خبر می‌کنند.

چند هفته بعد در آچینسک یک انبار مهمات به مدت ۵ ساعت دچار یک سلسله انفجار شد. برخی از آن‌ها موج‌های شوک آور مخرب ایجاد کردند و آوار در منطقه پخش شد. یک هفته بعد مقامات محلی اعتراف کردند چهل نفر در این حادثه زخمی شده بودند.

این سه حادثه برای ارتش روسیه که بعد از حمله به اکراین و مداخله در سوریه اعتبار داخلی اش افزایش یافته بود تابستان بدی رقم زد.

آیا ممکن است توسعه افسارگسیخته نظامی دلیل این سیل از حوادث باشد؟ آندری کورتوف، مدیر کل شورای امروز بین الملل روسیه می‌گوید: «اگر به بودجه دفاعی جاری روسیه نگاه کنید، متوجه می‌شوید این بودجه در سال ۲۰۱۶ به اوج خود رسیده است، اما از آن زمان تاکنون کاهش یافته است.»

او افزود: «پس اساسا از بخش نظامی و دفاعی خواسته اند با بودجه کمتر کار بیشتری انجام دهند؛ و ممکن است این روند ادامه داشته باشد.»

شاید برخی از این حوادث بخشی از هزینه‌ای است که ارتش روسیه باید به خاطر این بودجه نسبتا متعادل، که بلندپروازی زیادی هم پشت آن وجود دارد، بپردازد.

یک ماه پر تلاطم، پر از انفجار و نشت‌های غیر منتظره این پرسش را ایجاد می‌کند که «رقابت روسیه برای فتح اعماق دریا و فراز آسمان‌ها، همه چیز را به آتش خواهد کشاند؟»

پی‌نوشت
* بمب کثیف نوعی سلاح انفجاری است که در آن از یک انفجار غیرهسته‌ای برای پراکندن مواد پرتوزا و آلوده کردن محیط استفاده می‌شود. اگر چه در بمب کثیف از انفجار هسته‌ای استفاده نمی‌شود، اما به دلیل آلودن محیط به مواد رادیواکتیو، گاه جزو سلاح‌های هسته‌ای به‌شمار می‌رود.