ایلان ماسک در اندیشه گرمایش مریخ با کمک آینه‌های خورشیدی

رویداد۲۴ این روز‌ها اظهارنظر‌های توییتری ایلان ماسک پایانی ندارد. چند روز پیش، او پیشنهاد استفاده از انرژی هسته‌ای را برای افزایش سرعت گرمایش در مریخ و کلونی سازی این سیاره مطرح کرده بود. پس از شدت‌گرفتن بحث بر سر امکان پذیری و عواقب احتمالی استفاده از فناوری هسته‌ای، به نظر می‌رسد حالا وی به گزینه ها‌ی نسبتا بهتری نیز می‌اندیشد: ماهواره‌های بازتاب کننده‌ی نورخورشید. ایده‌ی به کارگیری انرژی هسته‌ای در مریخ بسیار جالب‌تر به‌نظر می‌آید؛ ولی باید بدانید پشتوانه‌ی علمی بسیار بهتری برای ایده‌ی استفاده از آینه‌های مدارگرد در مریخ وجود دارد.

اجازه دهید به سال ۲۰۰۶ بازگردیم؛ یعنی زمانی‌که ریگل ویدا، دانشجوی دانشگاه آریزونا، برای نگارش مقاله‌ای با موضوع «استفاده از آینه‌های سبک مدارگرد با دیافراگم وسیع برای سکونت پذیرکردن بخشی از سطح مریخ» برنده‌ی جایزه‌ی ناسا شد. این ایده با هدف کلونی سازی سیاره‌ی سرخ با روشی اقتصادی مطرح شده بود.

ایده‌ی سکونت پذیرکردن مریخ برای انسان همیشه رؤیایی دست نیافتنی بوده که قرن‌ها تنها در دل داستان‌های علمی تخیلی امکان پذیر می‌نمود. محیط مریخ می‌تواند به طرز هولناکی رو به سردی بگذارد؛ بنابراین، ایجاد سکونتگاه‌هایی ایمن و نیز طراحی لباس‌های فضانوردی خاصی که توانایی تحمل چنین دما‌های پایینی را داشته باشد، بسیار هزینه بر خواهد بود. همین امر خود زمینه‌ساز جرقه‌ای در ذهن دانشمندان شد که چطور می‌توانند با صرف هزینه‌ای کم، اندکی محیط سیاره را گرم‌تر کنند.

البته، ماسک در اظهارات اخیرش به طور خاص به پژوهش‌های ویدا اشاره‌ای نکرده؛ ولی پیشنهادش به طور مستقیم با مفهوم صفحات انعکاسی در ارتباط است. در سال ۲۰۰۷، ویدا گزارشی منتشر کرد که نشان می‌داد سیستم پیشنهادی اش چگونه کار می‌کند. ایده‌ی او چنین بود که تعدادی ماهواره را به گونه‌ای در مدار مریخ قرار دهیم تا به شکلی راهبردی گرمای خورشید را به سطح سیاره منتقل کنیم. ماسک نیز در توییت روز سه شنبه‌ی هفته‌ی گذشته‌ی خود می‌گوید:

شاید منطقی‌تر باشد که هزاران ماهواره‌ی بازتاب کننده‌ی نور را برای گرم کردن مریخ به مدار بفرستیم تا اینکه خورشید‌هایی مصنوعی ایجاد کنیم.

با‌این‌حال، وی می‌افزاید انتخاب بهترین گزینه همچنان به بررسی بیشتر نیاز خواهد داشت. ماسک که در گذشته نیز ایده‌ی بمباران هسته‌ای را سریع‌ترین روش برای سکونت‌پذیرکردن مریخ قلمداد کرده بود، به‌تازگی سعی کرده است ایده‌ی قدیمی خود را اندکی بیشتر بشکافد. او توضیح می‌دهد منظور وی ایجاد جریانی ضعیف از باران‌های هسته‌ای درنتیجه‌ی انفجار‌های هم‌جوشی در بالای اتمسفر است تا بدین ترتیب بتوان خورشید‌هایی مصنوعی ایجاد کرد؛ پدید ه‌ای شبیه به آنچه در خورشید روی می‌دهد. در چنین شرایطی، مریخ دیگر آلوده به موارد رادیواکتیو نخواهد شد.

ناگفته نماند ناسا چندان با ایده‌ی هسته ای‌سازی موافق نیست. در اواسط سال ۲۰۱۸، این آژانس فضایی اعلام کرد ترافرم‌کردن مریخ (تبدیل شرایط سیاره به وضعیت محیطی مشابه زمین) با فناوری فعلی امکان پذیر نیست. باوجوداین، ویدا در مقاله‌ی خود این گونه جمع بندی می‌کند که مفهوم استفاده از بازتاب کننده کاملا عملی بوده و الزامات مهندسی موردنیاز برای گرمایش بخشی از مریخ هم اکنون نیز دردسترس است.

ماسک و شرکت فضایی او، اسپیس ایکس (SpaceX) به لطف پروژه‌هایی نظیر سیستم پهنای باند استارلینک (Starlink)، توانسته تجارب خوبی در به کارگیری ماهواره‌ها به دست آورد؛ از‌این‌رو، ممکن است این سرمایه‌گذار بلندپرواز نیز هم‌زمان با نزدیک شدن به زمان پرتاب نسل بعدی فضاپیما‌های خود با نام Starship، بخشی از سرمایه گذاری‌های خود را برای ساخت آینه‌های مدارگرد مریخ اختصاص دهد. او همچنان امیدوار است روزی بتواند مریخ را کلونی سازی کند. شاید ما نیز باید روزی آماده‌ی عزیمت به سیاره‌ی سرخ شویم؛ سیاره‌ای که احتمالا به لطف فناوری نام آشنایی، آب وهوای مطبوع تری از وضعیت کنونی خود خواهد داشت.