خاورمیانه در غبار/ چرا ایران به نشست صلح سوچی دعوت نشد؟
رویداد۲۴ در جریان سفر ۱ روزه رجب طیب اردوغان رییس جمهوری ترکیه به شهر بندری «سوچی» روسیه و دیدار ۳ ساعته او با ولادیمیر پوتین رئیس دولت روسیه توافقی ۱۰ ماده‌ای درباره عملیات نظامی ترکیه در شمال سوریه، حاصل شد. نکته مهم این نشست عدم حضور ایران در این نشست بود؛ چه آنکه در نشست‌های منطقه‌ای معمولا نماینده‌ای از ایران در سطح وزیر و رییس جمهور حضور داشت اما در این نشست هیچ نماینده‌ای از ایران حضور نداشت.
چند روز پیش از برگزاری این نشست، اردوغان موضع ایران درباره حمله ترکیه به شمال سوریه را ناامید کننده خواند. اردوغان گفته «از ایران صداهای ناهنجاری به گوش می‌رسد. این صداها از جانب (حسن) روحانی نیست، اما او باید از ابتدا این صداها را ساکت می‌کرد. این صداها، من و همکارانم را ناراحت می‌کند.» برخی کارشناسان گفته‌اند دلیل عدم دعوت ایران درخواست اردوغان بوده است. این در حالی است که برخی دیگر گفته‌اند این نشست به ابتکار ایران بوده اما خودش در آن حضور نداشته است.
ترکیه بر این عقیده بود ایران او را در این حمله همراهی و حمایت می‌کند، اما ایران موضعی کاملا مخالف اتخاذ کرد از همین رو هم در نشستی که برای رسیدن به توافقی درباره حمله ترکیه به شمال روسیه بود، دعوت نشد. برخی از کارشناسان معتقدند که عدم حضور ایران در این نشست پیامدهایی را برای ایران به همراه دارد اما برخی دیگر می‌گویند که ایران به دلیل قدرت و نفوذی که دارد، قطعا این عدم حضور هیچ تاثیر عمیقی به همراه ندارد.
بیشتر بخوانید: چرا ترکیه به کُرد‌های سوریه حمله می‌کند؟
محسن جلیلوند کارشناس مسائل بین الملل در گفتگو با رویداد۲۴ با اشاره به برگزاری نشست صلح با حضور اردوغان و پوتین که در بندر سوچی و بدون حضور ایران برگزار شد، می‌گوید: درست است که ایران و روسیه باهمدیگر همکار هستند، اما هریک اهداف جداگانه‌ای را دنبال می‌کنند، هدفی که ایران در سوریه دارد با هدفی که روسیه دارد بسیار متفاوت است.
او ادامه داد: معامله‌ای که روس‌ها با ترکیه انجام دادند، ایران خیلی درگیر کرد زیرا ایران هدفی دیگر داشت؛ آن هم به دو دلیل، ابتدا اینکه روسیه کُرد ندارد، بنابراین در ایران نسبت کردها تعلق وجود دارد. دوم اینکه نگاه ما به دولت بشار اسد با نگاه روسیه کاملا متفاوت است. به طور مثال ما رابطه‌ای کاملا استراتژیک داریم، اما روسیه صرفا فقط بندری در سوریه را دنبال می‌کند.
او می‌گوید: این نکته را باید تاکید کنم که روسیه این نشست را بدون هماهنگی با ایران انجام نداده و اگر چنین چیزی نبود ایران حتما نسبت به نشست و جزئیات مطرح شده در آن اعتراض می‌کرد و از آنجایی که ایران هیچ گونه مخالفتی نداشته است به نظر می‌رسد با هماهنگی ایران بوده است.
جزئیات توافق درباره سوریه با ایران هماهنگ شده بود
جلیلیوند با بیان اینکه ایران کاملا در منطقه تاثیر گذار است و نمی‌توانند ایران را حذف کنند، تصریح کرد: عدم حضور ایران در این نشست به معنای حذف از معادلات نیست. اصلا قوام دولت بشار اسد به خاطر حمایت و پشتیبانی ایران بوده است و همین روسیه تا چندسال اصلا وارد سوریه نشدند و زمانی که ایران وارد شد و توانست اقتدار خود را نشان دهد روسیه نیز وارد سوریه شد؛ بنابراین به هیچ عنوان نمی‌توانند ایران را نادیده بگیرند.
این کارشناس مسایل بین المللی ادامه داد: این نشست که بدون حضور ایران برگزار شد هیچ تاثیر و پیامد و پیامی برای ایران ندارد. ایران هم بدش نمی‌آید پناهندگان سوری که در ترکیه هستند بتوانند جایگاهی برای خودشان داشته باشند. نکته بعدی که وجود دارد این است که کُرد‌ها با موافقت ایران، بخش‌هایی که داشتند را به ارتش سوریه دادند و ایران از این موضوع حمایت کرده و خواستار جایگزینی ارتش و دولت سوریه در این مناطق است که این اتفاق هم رخ داده است و در کل ایران به دنبال ایجاد یک تعادل و بالانس در ترکیه و سوریه است. البته اردوغان فردی است که امروز حرفی را می‌زند و فردا حرف دیگری و نباید حرف‌های او را جدی بگیریم.
ایران به اردوغان حد و مرزهایش را نشان داد
جلیلوند با اشاره به اینکه استراتژی ایران حمایت از بشار اسد که این کار را هم انجام می‌دهد، گفت: ایران با واکنشی که نسبت به اقدام ترکیه داشت، حد و مرز ترکیه و اردوغان را مشخص کردند و یقینا ایران اجازه نمی‌دهد اردوغان پایش را جلوتر بگذارد. ایران تمرکز خود را بر روی آن کریدوری که از تهران تا بیروت دارد گذاشته است و اینکه ترکیه بخواهد ۳۰ کیلومتر از شمال سوریه را برای خودشان داشته باشند موضوع چندان پر اهمیتی برای ایران نیست و صرفا توجه و تمرکز خود را بر روی این کریدور قرار داده است.
