رد خون بر سینما/ جدال موافقان و مخالفان توقیف خانه پدری
رویداد۲۴ فیلم خانه پدری یکی از پرحاشیه‌ترین فیلم‌های تاریخ سینمای ایران است. این فیلم ده سال پیش ساخته شد و همان موقع توقیف شد. در این ده سال دو بار از توقیف در آمده است و هر دو بار بعد از چند روز، مجدد توقیف شد تا از نظر تعداد دفعات توقیف، در سینمای ایران رکورد دار شود.
خانه پدری فیلمی است که مضمون و تصاویر آن به اعتقاد بسیاری کارشناسان، برخلاف شئون دینی و اخلاقی نیست و اتفاقا توسط کارگردانی ساخته شده که اجازه فیلمسازی در سیمای ملی را هم دارد.
اصولگرایان درباره توقیف خانه پدری چه نوشتند؟
از زمان اکران این فیلم، گروهی از رسانه‌های تندرو شروع به هجمه علیه آن کردند. مشرق نیوز در مطلبی که ابتدای آن تکریم سینمای کیانوش عیاری بوده است، می‌نویسد «مشکل از اینجا شروع می‌شود که چرا شخصیت‌های بد و جنایتکار یا به تعبیری بدمن‌های این قصه متعلق به خانواده سنتی و مذهبی نمایش داده می‌شوند؟ چرا اساسا تلاش شده ملیت ما و نشانه‌های ایرانی بودنمان تا این اندازه تحقیر شود؟»
رجا نیوز اما صریح‌تر از مشرق از اکران این فیلم انتقاد می‌کند. این رسانه با انتخاب تیتر «توحشی به نام خانه پدری!» می‌نویسد «خانه پدری شمشیرش را برای مقدسات جامعه از رو بسته است، اما سازمان سینمایی و وزارت فرهنگ و ارشاد دولت تدبیر و امید نشان دادند در حوزه فرهنگ و سینما علاقه خاصی به میدان دادن به کارگردانان زاویه‌دار با اخلاق و دین دارند.»
جواد شمقدری معاون سینمایی وزارت ارشاد دولت احمدی نژاد هم در باره این فیلم گفته بود اکران «خانه پدری» یک جنایت فرهنگی است. حسین معززی نیا منتقد فیلم و داماد مرتضی آوینی اینگونه به شمقدری پاسخ داده است: «جواد شمقدری گفته اکران خانه‌ی پدری (جنایت فرهنگی) است. انتخاب کلماتش بد نبوده، فقط جابجا استفاده کرده: خانه پدری درباره‌ی (فرهنگ جنایت) است. قصه یک زیرزمین و چیزهایی که مدفون می‌شود تا بتوانیم به زندگی‌مان ادامه دهیم. اما خون را نمی‌شود شست.»
یکی از اظهار نظر‌های چالش برانگیز درباره این فیلم، توییت احسان رستگار بود که حالا و در دوره مدیریت اصلاح طلبان، سردبیری روزنامه همشهری جوان را بر عهده دارد. رستگار در صفحه توییتر خود، حامیان این فیلم را «شبه روشنفکر موج‌سوار بی ایدئولوژی بی سواد مذبذب» خواند و نوشت: «این فیلم را ضد مردترین و ضد ایرانی‌ترین فیلم اکران شده در تاریخ سینمای ایران است» و از مخاطبان خود خواست از پروپاگاندای متوحش دفاع نکنند.
توییت رستگار البته بدون پاسخ نماند و در شبکه‌های اجتماعی انتقادات شدیدی علیه مدیریت موسسه همشهری و به خصوص هفته نامه همشهری جوان منتشر شد.
برخی کاربران البته دو فیلم ماجرای نیمروز (رد خون) و خانه پدری را مقابل یکدیگر قرار دادند و نوشتند مسلما پول گیشه خانه پدری به جیب فیلم‌های مبتذل نمی‌رود و مردم بلیت فیلم دیگری مثل رد خون را می‌خرند بنابراین این دو موضوع را باید به هم مرتبط دانست.
یکی از کاربران توییتر درباره فیلم خانه پدری نوشت: «آن‌چه خانه پدری طرح می‌کند چیست؟ ما هرگاه چیزی را نپسندیم به جای رودررو شدن با آن، آن را می‌کُشیم، دفنش می‌کنیم، پنهانش می‌سازیم و انکارش می‌کنیم. این درست شبیه کاری است که حالا با نمایش خانه پدری صورت می‌گیرد. حیرت‌انگیز است که مضمون و سرنوشتِ فیلمی تا این اندازه به هم شبیه باشد.»
بیشتر بدانید: جنجالی‌ترین صحنه فیلم خانه پدری در کدام بنای تاریخی رخ می‌دهد؟
به گزارش رویداد۲۴ طیبه سیاوشی نماینده مجلس در یادداشتی نوشت: ️«سیاه‌نمایی کلیدواژه‌ای نیست که بتوان جنایت‌ها و خشونت‌های مندرج در فیلم را با آن کتمان و انکار کرد. چراکه ما، حتی امروز نیز با این خشونت‌ها طرف هستیم. بخشی از جامعه خاورمیانه همچنان متعصب باقی مانده‌اند که این تعصب، در لوای بهره‌گیری واژه‌هایی چون آبرو، ناموس و... بازتولید می‌شود. شاید جامعه شهرنشین امروز، چنین مواردی را استثنائاتی تاریخی بداند، اما همچنان بسیاری از فعالان اجتماعی در نقاط محروم و خارج از مرکز، شاهد این اتفاقات در اکناف و اطراف خود بوده‌اند.»
هوشنگ گلمکانی روزنامه نگار و سردبیر ماهنامه فیلم گفته «دادستانی به این تشخیص رسیده که فیلم باید توقیف شود، بنابراین به وظیفه ذاتی خودش عمل کرده و دستور توقیف فیلم را صادر کرده و حالا نوبت وزیر ارشاد و رئیس سازمان سینمایی است که به وظیفه‌شان عمل کرده و کمی جسارت به خرج داده و پای مجوزی که صادر کرده‌اند بایستند و کوتاه نیایند یا اینکه استعفا دهند. مگر اینکه به هیچ قیمتی نتوانند از این میز لعنتی دل بکنند.»
سرانجام صبح روز دوشنبه خبر توقیف خانه پدری با ابلاغ بازپرس شعبه ۱۶ دادسرای فرهنگ و رسانه تهران منتشر شد. کیانوش عیاری گفته خبری در این مورد به او نرسیده است، اما فعلا سایت‌های فروش بلیط سینما، نام این فیلم را از جدول اکران خود حذف کردند.
رسانه‌های اصولگرا در تایید این اتفاق نوشته‌اند مشکل از خود کیانوش عیاری بوده است. باشگاه خبرنگاران در توضیحی نوشته به نقل از یک منبع آگاه!! نوشته «کارگران خانه پدری تعهد به تغییر با حذف صحنه‌های خشن فیلم داده بود که این کار انجام نشد، در نتیجه دادسرای فرهنگ و رسانه حکم به توقیف فیلم داد.»
سایت سینما تیکت نوشته روابط عمومی سازمان سینمایی خبر از توقف در بلیت فروشی دو فیلم «خانه پدری» و «مطرب» داد. فیلم «خانه پدری» توسط دادسرای فرهنگ و رسانه توقیف شد. خبر توقف بلیت فروشی فیلم «مطرب» ساخته مصطفی کیایی نیز اعلام شد.
مردم در رسانه‌های اجتماعی به شدت به این توقیف اعتراض کرده‌اند. کاربران با انتقاد از تصمیم دادستانی، پوستر‌های فیلم را به اشتراک گذاشته‌اند. حال آنکه رسانه‌های اصولگرا نوشته‌اند این فیلم به دلیل اعتراض‌های متعدد مردمی توقیف شده است اما هیچکدام به این سوال پاسخ ندادند اگر هر کجا مردم مخالف موضوعی باشند، آیا نهادهای ذیربط به همین سرعت ورود خواهند کرد؟
قوانین نانوشته می‌گوید نقد، ضمانت اجرایی ندارد. یعنی نمی‌توان به واسطه نقد یک رسانه اصولگرا یا اصلاح طلب به یک فیلم سینمایی، آن را متوقف یا از اکران حذف کرد. یکی از عجایب سینمایی [و البته موسیقی] در ایران این است که معمولا نقد رسانه‌های اصولگرا نسبت به پدیده‌های فرهنگی، ضمانت اجرایی دارد و به محض انتشار آن، یا جلوی فیلم گرفته می‌شود یا عده‌ای به صورت خودسرانه، وظیفه دولت را به جای او انجام می‌دهند. نمونه این اقدام در فیلم‌هایی همچون آدم برفی و رستاخیز اتفاق افتاد. عجیب‌تر آنکه زمانی به خاطر آدم برفی سینما آتش زده شد اما چند سال بعد همین فیلم از صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش شد.
بیشتر بخوانید: دیوار فیلسمازان همیشه کوتاه است/ تاریخ ۴۰ ساله فیلم‌های توقیفی سینمای ایران
داستان فیلم خانه پدری چیست؟
به گزارش رویداد۲۴ فیلم خانه پدری فیلمی به کارگردانی، نویسندگی و تهیه‌کنندگی کیانوش عیاری محصول سال ۱۳۸۹ ایران است. این فیلم که در دی ۱۳۹۳ اکران آن آغاز شده بود به دلیل وجود یک صحنه خشن با مشکلاتی در اکران روبرو و در روز اول اکران عمومی از پرده پایین کشیده شد. اما پس از پنج سال فیلم خانه پدری با اصلاحاتی جزئی و با رده‌بندی سنی بالای ۱۵ سال در تاریخ ۱ آبان ۱۳۹۸ مجدداً در سینماهای ایران اکران شد.
این فیلم که قصه اتفاق‌های یک خانه قدیمی را از سال ۱۳۰۸ (اوایل حکومت رضا شاه) تا ۱۳۷۹ روایت می‌کند با بازیگرانی همچون متین کتکی، مهدی هاشمی، شهاب حسینی و مهران رجبی، ناصر هاشمی، مینا ساداتی، نازنین فراهانی و… در چند اپیزود ساخته شده و مسائل و مشکلات زنان ایران را در هفتاد سال اخیر به تصویر کشیده‌است.
داستان فیلم روایت یک خانواده است که دختر خانواده به واسطه سوءظن رابطه نامشروع با جوانی از سوی پدر و برادرش در زیرزمین کشته و چال می‌شود و این شروع یک داستان پر پیچ و خم در سه دوره زمانی است.
مخالفان و منتقدین این فیلم ، بر این عقیده هستند که این فیلم تصویری خشن و نادرست از ایران و فرهنگ ایرانی نشان می‌دهد. این درحالی است که بسیاری معتقد هستند که این سنت و فرهنگ تا همین حالا هم در برخی از خانواده‌ها و شهرهای ایران وجود دارد و باعث مرگ دختران کشورمان می‌شود.
