جنگی که هرگز نباید به وقوع بپیوندد

رویداد۲۴ رابرت فارلی در نشنال اینترست نوشت: در هفته‌های اخیر نگرانی‌ها در مورد احتمال بروز درگیری نظامی بین ایران و اسرائیل به فراموشی سپرده شده بود. در عوض، عملیات نظامی ترکیه علیه کرد‌های سوریه و مجادله بین ایران و عربستان سعودی بیشتر مورد توجه قرار گرفته اند.

 با وجود این، نگرانی‌های اسرائیل در مورد افزایش نفوذ تهران در منطقه کاهش نیافته اند. در شرایط پرتنش کنونی هیچ وقت نمیتوانیم احتمال بروز جنگ در منطقه را نادیده بگیریم.

اما جنگ احتمالی بین این دو قدرت منطقه‌ای چگونه شروع خواهد شد؟

دلایل
بر خلاف باور‌های عمومی، جنگ‌ها به ندرت به صورت اتفاقی رخ می‌دهند. ایران و اسرائیل در طول سه سال گذشته بار‌ها منافع یکدیگر در منطقه را هدف قرار داده اند. اما هر دو دولت میدانند که جنگ تمام عیار به نفع هیچ کدام نخواهد بود. به همین خاطر حداقل یکی از آن‌ها باید تغییری در استراتژی خود ایجاد کند. اسرائیلی‌ها شاید تصور کنند که یک جنگ کوتاه مدت بتواند به کاهش مشروعیت جمهوری اسلامی و تشدید بی ثباتی در داخل ایران کمک کند. از نگاه رهبران اسرائیل موجی از حملات موشکی و راکتی می‌تواند برای مردم نگران کننده باشد، اما بقای اسرائیل را به خطر نخواهد انداخت.

مقایسه قابلیت‌های نظامی
نیروی هوایی اسرائیل می‌تواند به اهداف ایران حمله کند. البته در صورتی که جنگ ادامه پیدا کند، ممکن است کشور‌های همسایه اجازه استفاده از حریم هوایی خود را به اسرائیلی‌ها ندهند. اسرائیلی‌ها همچنین کار دشواری برای نابود کردن پایگاه‌های هوایی ایران در مناطق شرقی کشور خواهند داشت.

 

---

ایران در طول سال‌های گذشته تجهیزات نظامی زیادی را در عراق و سوریه مستقر کرده است. کنترل سامانه‌های موشکی و راکتی در اختیار پرسنل ایرانی و همچنین شبه نظامیان شیعه قرار دارد. ایران می‌تواند به اهدافی در نقاط مختلف اسرائیل حمله کند. ایرانی‌ها امیدوارند که بتوانند شبکه سیستم‌های دفاع موشکی اسرائیل را از سر راه بردارند. ایران همچنین می‌تواند از داخل خاک خود اسرائیل را با موشک‌های بالستیک هدف قرار دهد. حملات ماه سپتامبر علیه زیرساخت‌های نفتی عربستان نشان داد که تهران احتمالا چگونه منافع اسرائیل را هدف قرار خواهد داد.

نیرو‌های نیابتی
بدون تردید نیرو‌های نیابتی ایران در سوریه، لبنان، غزه و عراق بیشتر بار حملات اسرائیل را متحمل خواهند شد. گروه حزب الله در لبنان در طول سال‌های گذشته آمادگی‌های خود برای درگیری احتمالی با اسرائیل را تقویت کرده است. نیرو‌های این گروه شبه نظامی در طول جنگ داخلی سوریه مهارت‌های نظامی خود را افزایش دادند. حزب الله همچنین زرادخانه موشکی خود را گسترش داده است. نیروی هوایی اسرائیل در ابتدا بر روی نابود کردن راکت انداز‌های این گروه تمرکز خواهد کرد. حملات مشابهی نیز در غزه انجام خواهد شد. اسرائیل همچنین تلاش خواهد کرد که پایگاه‌های نظامی و محموله‌های سلاح ایران در داخل سوریه را هدف بگیرد. احتمال هدف قرار گرفتن منافع ایران در داخل عراق نیز بالا خواهد بود.

حملات مستقیم
اسرائیل برای حمله به ایران باید از حریم هوایی چندین کشور استفاده کند. عراق در مقابل چنین درخواستی حتما مقاومت خواهد کرد. مشخص نیست که حتی عربستان سعودی نیز با اجرای کمپین نظامی جنگنده‌های اسرائیلی از داخل خاک خود موافقت کند. البته شاید اسرائیل تصمیم بگیرد که از دولت‌های منطقه برای استفاده از قلمرو هوایی آن‌ها اجازه نگیرد.

هزینه جنگ
جنگ برای چه مدتی ادامه خواهد یافت؟ در نهایت زرادخانه موشک‌ها و راکت‌های گروه‌های نیابتی ایران کاهش پیدا خواهد کرد. دو طرف انگیزه‌ای برای ادامه جنگ برای مدتی طولانی نخواهند داشت. البته سیاست آمریکا نیز اهمیت بالایی برای نتیجه جنگ خواهد داشت. دونالد ترامپ تاکنون تمایلی برای اقدام نظامی علیه تهران نشان نداده است. اما ممکن است او چاره‌ای برای دفاع کردن از اسرائیل نداشته باشد. در هر صورت، به نظر می‌رسد که شهروندان ایران و اسرائیل بیشتر هزینه‌ها و تلفات جنگ احتمالی را متحمل خواهند شد.