فاصله زمانی اعتراضات مردمی کم شده است/ حاکمیت نگران است در صورت برخورد نرم، اعتراضات گسترده‌تر شود

رویداد۲۴ صبح شنبه پس از سه روز انکار، ستاد کل نیروهای مسلح در بیانیه‌ای اعلام کرد که دلیل سقوط هواپیمای مسافربری اوکراینی نقص فنی نبوده و به دلیل اشتباه گرفتن آن با یک موشک کروز، مورد اصابت موشک نیروهای مسلح قرار گرفته است. در پی این اتفاق مردم در برخی نقاط کشور نسبت به پنهانکاری مسئولان اعتراضاتی شکل دادند که مهمترین آن اعتراضات مقابل دانشگاه امیر کبیر بود.

با اعلام این خبر خشم و اندوه مردم از کشته شدن ۱۴۰ هموطن خود بیش از پیش شد و با عصر همان روز با حضور در خیابان‌ها سعی کردند تا اعتراضات خود را نشان دهند.

با چنین شرایطی مهمترین سوال برای حاکمیت این است که اجازه بدهد اعتراضات مردمی انجام شود یا آنکه بهتر است با سرکوب این اعتراضات اجازه گسترده شدن آن را ندهد. صادق زیباکلام استاد دانشگاه و فعال سیاسی در گفت‌وگوی خود با رویداد۲۴ این مسئله را بررسی و سناریوهای موجود را تحلیل کرده است.

مردم هر زمان که فرصت و بهانه‌ای داشته باشند اعتراض خود را به حکومت نشان می‌دهند

صادق زیباکلام به رویداد۲۴ می‌گوید: یکی از نکاتی که بسیاری به آن اشاره داشتند این بود که بعد از اعتراضات سال ۸۸، حدو د ۸ سال طول کشید تا به اعتراضات ۹۶ رسیدیم و بعد از آن دو سال طول کشید تا به اعتراضات آبان ماه ۹۸ برسیم. به نظر می‌آمد که فاصله میان اعتراضات کمتر و کمتر شود و همانطور که دیدیم دوماه طول کشید تا به اعتراضات فعلی برسیم. پیش از هرچیزی موج جدید اعتراضات نشان می‌دهد که فاصله میان اعتراضات کم شده و تقریبا هر موقع که مردم فرصت و بهانه‌ای پیدا کنند، مخالفت و اعتراض خود را به حکومت نشان می‌دهند.

او ادامه داد: تبعات سرکوبی که حکومت در آبان ماه با معترضین انجام داد، هنوز تمام نشده است؛ حتی انتقاداتی از درون حکومت ایجاد شد که اصلا آیا این میزان از خشونت و سرکوب لازم بود یا نه!

زیباکلام می‌گوید: باید توجه کنیم که با گذشت دوماه از این اعتراضات، حکومت هیچ آمار رسمی از تعداد کشته‌ها و بازداشت شده‌ها اعلام نکرده است؛ بنابراین اگر حکومت می‌خواست برخورد سنگین‌تری با معترضین سقوط هواپیمای اوکراینی داشته باشد، اکنون به نظر می‌رسد که متوجه شده نمی‌توان سنگین‌تر از آبان ماه برخورد کرد، زیرا اگر قرار بود که با آن حجم از سرکوب مردم سکوت کنند، اکنون نباید بار دیگر نسبت به شرایط معترض شوند.

حکومت تخلف مخالفین را ندارد 

این استاد دانشگاه با بیان اینکه ممکن است برخی از حکومتی‌ها متوجه شده باشند که باید ضریب تحمل خود را نسبت به اعتراضات مردمی بالا ببرند، تصریح کرد: اگرچه که حکومت ایران به تحمل مخالفین عادت ندارد، ولی تا حدودی متوجه شده‌اند که سرکوب مخالفین و معترضین مسئله‌ای را حل نمی‌کند.

حکومت فکر کرد تجلیل مردم از سردار سلیمانی به معنای تایید رفتارهای حکومت است

زیباکلام در ادامه یادآور شد: از روز شنبه که اعتراضات شروع شد، حکومت سعی کرد مقدار زیادی دست به عصا حرکت کند و نهایتا با گاز اشک آور و تیراندازی هوایی و احیانا بازداشت معترضینی که فعال‌تر هستند، با این موضوع مدارا کند. باید دید این اعتراضات ظرف چند روز آینده فروکش می‌کند یا اینکه حکومت مجبور به برخورد تندتری با معترضین می‌شود. البته حکومت فکر نمی‌کرد با آن موجی که در تشییع شهاد سردار سلیمانی ایجاد شد، دو روز بعد دچار چنین وضعیتی شود. حاکمیت این تصور را داشت تجلیل مردم از سردار سلیمانی به معنای موافقت و تایید جامعه با اقداماتشان است که اصلا اینگونه نبود.

اعتراضات مردم به سیاست‌های حکومت همچنان ادامه دارد 

این فعال سیاسی با بیان اینکه حکومت امیدوار است که اعتراضات به مرور منتفی شود، تصریح کرد: حتی اگر اعتراض مردم به سرنگونی هواپیمایی اوکراین فروکش کند، بازهم در آینده اگر اتفاق دیگری رخ دهد، بازهم شاهد اعتراضات مردمی خواهیم بود. البته این نگرانی برای حکومت هم وجود دارد که اگر من سرکوب نکنم، ممکن است اعتراضات گسترده‌تر شود. برخورد سخت حکومت با معترضین مانند ابان ماه نشان داد که این سرکوب‌ها به هیچ عنوان موثر نخواهد بود، زیرا مردم اکنون بازهم به نشانه اعتراض به خیابان‌ها آمدند.

او می‌گوید: حکومت باید بپذیرد بسیاری از رفتار‌ها و باورهایش در عرصه داخلی و خارجی مورد موافقت جمعیت قابل توجهی از مردم نیست. حکومت باید بپذیرد که ۱۰ الی ۱۵ درصد از مردم با سیاست‌هایش موافق است و جمع کثیری از مردم خصوصا اقشار و لایه‌های متوسط و بالاتر جامعه و خصوصا قشر تحصیلکرده، اساسا برخی سیاست‌ها و تفکرات حکومت را قبول ندارند.

حاکمیت برخورد سنگین با مردم را ترجیح می‌دهد 

زیباکلام ادامه داد: تجربه نشان می‌دهد حکومت‌هایی که از محبوبیت برخوردار نیستند، هرچقدر که بخواهند در قبال مردم و معترضین عقب نشینی کنند، مردم جلوتر می‌آیند، بنابراین حکومت ایران نگران است که اگر بخواهد برخورد نرمی با مردم داشته باشد، مردم جلوتر می‌آیند. آن‌ها به خیال خودشان می‌خواهند قرص و محکم در مقابل مردم بایستند و فعلا تا به اینجا برخورد نرمی را با مردم و معترضین نداشته است.