شکاف در روابط کشور‌های عربی منطقه با امریکا به خاطر کرونا به سود ایران خواهد بود؟

رویداد۲۴ به گزارش سایت روزنو؛ اندیشکده اسرائیلی "بگین سادات" در گزارشی تحلیلی با اشاره به این که احتمالا شیوع ویروس کرونا تبعاتی برای روابط دولت‌های عربی منطقه با یکدیگر و با امریکا خواهد داشت می‌نویسد:"به نظر می‌رسد ویروس کرونا در بلند مدت به جای آن که سبب پر شدن شکاف ها، ایجاد پل میان کشور‌ها و تقویت اعتماد میان دولت‌ها شود باعث تعمیق شکاف‌ها و اختلافات ژئوپولیتیک، فرقه‌ای و قومیتی خواهد شد.

کشور‌های عربی خلیج فارس نیز از این قاعده مستثنی نیستند و همزمان برای پیشگیری از شیوع کرونا و جلوگیری از فروپاشی اقتصادی تلاش می‌کنند. ویروس کرونا و بحران ایجاد شده به دنبال آن در حال تغییر چشم انداز سیاسی خاورمیانه است و گروه‌های غیر دولتی و عموما شبه نظامی در عراق، سوریه و لبنان در حال پر کردن شکافی هستند که دولت‌ها در زمینه رفع آن به خصوص در حوزه کمک رسانی بهداشتی، درمانی و اجتماعی ناکام بوده اند.

این گروه‌های غیر دولتی گاهی بدون هماهنگی دولت‌ها می‌توانند اقداماتی را انجام دهند که تهدیدی برای امنیت منطقه خواهند بود. فعالیت این گروه‌ها بیش از همه به ضرر دولت‌های عربستان سعودی و امارات متحده عربی خواهد بود. در نتیجه، امارات از این فرصت استفاده کرده تا به ایران به شکلی محدود شده نزدیک شده و تنش زدایی کند تا قدری از احتمال تبدیل شدن منطقه به زمین بازی منازعه میان ایران و امریکا بکاهد.

زمانی که امریکا مانع از پذیرش درخواست وام ۵ میلیارد دلاری ایران از صندوق بین المللی پول شد امارات جزو نخستین کشور‌های کمک کننده به ایران در زمینه ارسال تجهیزات بهداشتی و درمانی بود. هم چنین، تماس تلفنی کم سابقه‌ای میان وزرای امور خارجه دو کشور در تاریخ ۱۵ مارس صورت گرفت.

امارات از مدتی پیش از آن از سال گذشته هیئتی را به ایران اعزام کرد تا درباره امنیت دریایی در منطقه همزمان با حملات صورت گرفته به نفت کش‌ها در خلیج فارس مذاکره و رایزنی کند. زمانی که در اکتبر گذشته، امارات ۷۰۰ میلیون دلار مسدود شده از دارایی‌های ایران را آزاد کرد ترامپ در این باره سکوت کرده بود.

این در حالی است که اقدام امارات در این باره در تضاد با تلاش امریکا برای تحت فشار قرار دادن اقتصاد ایران زیر بار تحریم‌های سخت وضع شده از سوی واشنگتن بود. اقدام امارات، اما با هدف پایین آوردن درجه حرارت و کاستن از شدت تنش رخ داده در منطقه بود.

مقام‌های اماراتی اعلام کرده اند که مصالحه کامل با ایران ناممکن خواهد بود. "محمد بن زاید" ولیعهد امارات این موضع را زمانی آشکار ساخت که تماسی تلفنی با "بشار اسد" رییس جمهوری سوریه داشت اقدامی که در راستای ایجاد شکاف میان سوریه و ایران و پیچیده‌تر کردن وضعیت مداخله نظامی ترکیه در سوریه و لیبی انجام شده بود.

در این میان، عربستان سعودی برخلاف امارات کماکان موضعی تند و سرسختانه را در قبال ایران حفظ کرده و علاقه‌ای به استفاده از فرصت پیش آمده برای مثال از طریق ارسال کمک درمانی به ایران برای بهبود روابط با تهران نداشت.

در عوض، عربستان سعودی ایران را مقصر شیوع ویروس کرونا در منطقه معرفی کرده و رسانه‌های نزدیک به عربستان سعودی، ایران و متحدان اش یعنی ترکیه و قطر را متهم به سوء مدیریت در کنترل بحران کرونا کرده اند.

عربستان سعودی که حامی تحریم امریکا علیه ایران است مانع از موضع گیری جنبش عدم تعهد در محکوم کردن تحریم‌های ترامپ علیه ایران در میانه نبرد تهران با ویروس کرونا شد. با این حال، کاهش قیمت نفت مانعی برای عربستان سعودی به منظور تحت فشار قرار دادن ایران است و سبب تضعیف اهرم مالی آن کشور خواهد شد.

هم چنین، با قرنطینه و بستن در‌های اماکن مقدس مسلمانان در مکه و مدینه موقعیت و جایگاه عربستان سعودی به عنوان حافظ حرمین شریفین نیز تضعیف شده است تصمیمی که ریاض برای مقابله با شیوع کرونا مجبور به اتخاذ آن شد. هم چنین، عربستان سعودی با ادامه جنگ بر سر قیمت نفت با روسیه روابط خود با امریکا را به خطر انداخته چرا که این نزاع به افت بیش‌تر بازار‌های نفتی منجر خواهد شد و به ضرر صنعت نفت امریکا خواهد بود و در نتیجه آن ده میلیون شغل در امریکا از دست خواهد رفت".

---

بیشتر بخوانید: آمریکا در نهایت مجبور به خروج از منطقه می‌شود، تا مستقیما مشکلاتش را با تهران حل کنند

---

این اندیشکده در ادامه می‌افزاید:"از سوی دیگر، نزدیکی امارات به دولت سوریه و ایران در تقابل با سیاست دولت ترامپ علیه تهران است. این سیاست متناقض نشئت گرفته از تلاش کشور‌های عربی حوزه خلیج فارس برای تضمین این موضوع است که چرخه منازعه در منطقه از کنترل خارج نخواهد شد به خصوص آن که آنان همزمان در‌گیر وضعیت بد اقتصادی و تلاش برای مقابله با شیوع کرونا هستند. پیام اعراب به ترامپ مشخص است:"اجازه ندهید اوضاع از کنترل خارج شود. شما مایل‌ها دورتر از ایران هستید، اما ما همسایه آن کشور هستیم و این ما هستیم که هزینه درگیری شما با ایران را باید بپردازیم. در نتیجه، نباید کاری کنید که باعث خدشه دار شدن امنیت و حوزه دفاعی مان شود".

به گزارش روزنو؛ "جیمز استاوریدیس" فرمانده ارشد سابق ناتو در مقاله‌ای در سایت شبکه خبری "بلومبرگ" اشاره می‌کند که توئیت ترامپ درباره صدور فرمان برای نابودی قایق‌های تندروی نزدیک شونده ایران به ناو‌های امریکایی خطر فرو غلتیدن امریکا به جنگی دیگر در منطقه را افزایش می‌دهد و تنها سبب تشدید تنش میان ایران و امریکا خواهد شد.

این دریاسالار بازنشسته باسابقه امریکایی در نقد موضع اخیر ترامپ علیه ایران می‌نویسد:"پیام پرزیدنت ترامپ آشکار بود: هرگونه تهدیدی از سوی نیرو‌های نظامی ایران علیه ناو‌های امریکایی منجر به نابودی نیرو‌های ایرانی خواهد شد.

توئیت او در پاسخ به ویدئوی منتشر شده درباره رفتار بد قابق‌های تندروی ایرانی علیه نیرو‌های دریایی امریکا بود. وزارت دفاع امریکا، اما در واکنش خود صرفا اشاره کرد که فرماندهان ارشد امریکایی از تمامی ابزار‌های لازم برای دادن پاسخ متناسب به تهدیدات متوجه از جانب ایران استفاده خواهند کرد.

در واقع، ترجمه پیام این بود:"سپاسگزاریم آقای رییس جمهور، با این حال، ما می‌توانیم این موضوع را خود پوشش دهیم و مدیریت کنیم". من در این حوزه تجربه دارم. در تابستان سال ۱۹۸۷ میلادی، من افسر نیروی دریایی بودم و در ماموریتی شرکت داشتم که قرار بود سامانه موشکی در خلیج فارس مستقر شود.

در آن زمان، جنگ نفت کش‌ها میان ایران و امریکا روی داد و امنیت تنگه هرمز به خطر افتاد. ما نفت کش‌های کویتی را همراهی می‌کردیم تا بتوانند با امنیت عبور و مرور کنند. اصول و قواعد نظامی ایجاب می‌کرد علیرغم آن که به تسلیحات و موشک‌های بسیار دسترسی داشتیم حق استفاده از سلاح مادامی که حمله‌ای علیه مان صورت نگیرد را نداشته باشیم و مهم‌تر از آن این موضوع مطرح بود که در چه زمانی باید از سلاح استفاده کرد.

کاپیتان ما فرد باهوشی بود و به ما گفته بود باید بخاطر داشته باشید زمانی که فرمان آتش را صادر می‌کنید همه چیز تغییر می‌کند. او اشاره کرده بود که حتی حوادث جزئی و تاکتیکی روی داده هزاران مایل دورتر از واشنگتن می‌توانند تبعات ژئوپولیتیکی عظیمی به همراه داشته باشند.

مبنای منطقی هر تصمیمی برای آتش گشودن علیه دشمن یا نیروی متخاصم برپایه مشاهده اقدام خصمانه از سوی آن طرف یعنی زمانی است که به سمت شما شلیک شود و یا آن که شواهدی از نیت خصمانه و تصمیم طرف مقابل برای تیراندازی به سوی شما مشاهده شود.

در چنین شرایطی پاسخ دادن از طریق آتش گشودن به سمت طرف مقابل احتمالا جنجال آفرین نخواهد شد. با این حال، شما نباید نخستین شلیک کننده به سوی دشمن باشید. اگر نخستین طرف شلیک کننده باشید آن هم تنها بدان خاطر که فکر می‌کنید طرف مقابل ممکن است تیراندازی کند وضعیت پیچیده‌تر خواهد شد. شاخص‌های نیت خصمانه طرف مقابل می‌توانند شامل مواردی، چون فعال شدن رادار تشخیص دشمن، نشانه گیری تسلیحات دشمن به سوی تان، رهگیری رادیویی و یا سایر وسائل ارتباطی باشد که نشان می‌دهند حمله‌ای قریب الوقوع در راه است.

هم چنین، رهگیری و شنیدن صدای اژدر‌های آماده شلیک از زیر آب و یا مشاهده هواپیما‌های حامل تسلیحات نیز می‌توانند خبر از احتمال وقوع حمله دهند. در اواخر دهه ۸۰ میلادی، به ما فرمان داده شده بود که تنها در صورت مشاهده "نیت خصمانه آشکار" دست به اقدام بزنیم.

برای مثال، درصورت مشاهده اقدام یک جنگنده ایرانی. با این حال، در این میان به اشتباه ممکن است شواهدی مشاهده شوند که نیت خصمانه طرف مقابل قلمداد می‌شوند در حالی که اشتباهی در محاسبه و تشخیص رخ داده باشد همانند شلیک موشک توسط ناو امریکایی به سوی یک هواپیمای مسافربری ایرانی که منجر به جانباختن ۲۹۰ سرنشین غیر نظامی آن هواپیما شد که از تهران عازم دبی بود و یکی از غم انگیزترین اشتباهات تاکنون رخ داده از سوی نیروی دریایی امریکا محسوب می‌شود".

او در بخش پایانی مقاله خود می‌نویسد:"من درک می‌کنم که پرزیدنت ترامپ قصد داشته به دولت ایران هشدار دهد. با این حال، ما باید به خاطر داشته باشیم که افسران و ملوانان نسبتا جوان نیروی دریایی امریکا در شرایط کنونی در سطح بالایی از هشدار و احساس خطر به سر می‌برند.

آنان در حال رصد حملات ایران به نفت کش‌ها و میادین نفتی از طریق شلیک موشک و مین گذاری، مصادره نفت کش‌ها و خدمه آن توسط ایران و هم چنین شلیک موشک از سوی ایران علیه پایگاه امریکایی در عراق بوده اند.

هم چنین، آنان مشاهده کرده اند که امریکا ژنرال سلیمانی را از طرق پهپاد ترور کرد. نیرو‌های دریایی آموزش دیده ما تنها باید زمانی که نیت خصمانه طرف مقابل قابل اثبات باشد دست به اقدام بزنند اقدامی که بعدا قابل دفاع و معتبر باشد. ما نمی‌خواهیم در فصای مملو از خطر کنونی دچار هرگونه خطای محاسبه و یا اشتباهی شویم".

 

منبع: روزنو