رنجی که اصولگرایان از فقدان رهبری می‌برند

اصولگرایان به وضوح تلاش‌های خود برای جلوگیری از شکست محتمل در انتخابات ۹۶ را در حوزه‌های مختلف آغاز کرده‌اند، با این وجود همچنان بسیار سردرگم و فاقد خط مشی واحد به نظر می‌رسند. 

عدم اتخاذ تاکتیک‌های مشخص و البته عدم دستیابی به یک استراتژی واحد برای انتخابات در کنار قحط الرجالی این جریان، همگی حاکی از آن است که اصولگرایان با مشکل بزرگ تری روبرو هستند؛ مشکل رهبری. 

حشمت الله فلاحت پیشه، نماینده مجلس دهم، در گفت‌و‌گو با رویداد۲۴ در مورد مشکلات عدم وجود رهبری در جریان اصولگرایی، گفت: «مرحوم مهدوی کنی زمانی که در روزهای آخر انتخابات ۹۲ سعی کرده بود که کاندیدا‌ها را به یکدیگر نزدیک کند، بعضی از کاندیداهای اصولگرا حتی تماس تلفنی او را پاسخ ندادند.» 

وی در مورد احتمال بازگشت وحدت به اصولگرایان نیز گفت: «اگر قرار باشد که اصولگرایان وحدت پیدا کنند، این وحدت بیشتر متاثر از شرایط میدانی ایجاد می‌شود نه متاثر از شیخوخیت.» 

فلاحت پیشه در مورد سردرگمی آشکار در میان اصولگرایان، گفت: «واقعیت آن است که این سردرگمی در حال حاضر در همه جریان‌های سیاسی وجود دارد چون جریانات سیاسی در کشور قائم به ذات نیستند که برای خود برنامه مدیریتی و انتخاباتی و غیره داشته باشند، بلکه قائم به رویدادهای متحول هستند و بنابراین دارای شرایط متحولی نیز هستند. بنابراین، بعضا مبتنی بر شانس و یا مبتنی بر مقایسه نوع رفتار و عملکرد طرف مقابل شکل می‌گیرد. جریان اصولگرایی نیز جدا از جریانات سیاسی دیگر در کشور نیست. جریان اصولگرا نیز به طور طبیعی همچون جریانات دیگر، پس از شکست، عملگرا می‌شود و در حل حاضر نیز اصولگرایان پس از شکستی که تحمل کردند، عملگرا شده‌اند و نتایج عملی کار برای آن‌ها مهم شده است.» 

وی در مورد رویکرد اصولگرایان به انتخابات گفت: «بنابراین، اصولگرایان منتظر چند موضوع می‌مانند، به عنوان مثال صبر می‌کنند تا رفتار دولت و آثار و نتایج آن در دو حوزه پسابرجام و اقتصاد را رصد کنند و از سوی دیگر منتظر سمت و سوی حرکت دولت روحانی می‌مانند. اعتقاد بنده بر این است که به هر حال رفتارهای طرف مقابل نیز مهم است، به عنوان مثال این امکان وجود دارد که اگر از دل جناح اصلاح طلبان کاندیدایی برای انتخابات ظهور کند که بدنه اصلاح طلبان بواسطه آن دیگر همراه روحانی نباشند، این امکان وجود دارد که روحانی که معمولا در طیف میانی تحولات سیاسی قرار دارد، این بار به سمت بخشی از جریان اصولگرایان حرکت کند.» 

نماینده مجلس دهم افزود: «نباید فراموش کرد که طرفین، در انتخابات سناریوهای احتمالی را به رخ طرف مقابل می‌کشند؛ فردی مثل روحانی این سناریو را به رخ جریان اصلاحات می‌کشد که اگر این جریان مستقل حضور پیدا کند، وی امکان نزدیکی به ائتلاف با جریان اصولگرایی معتدل را رد نخواهد کرد. در طرف مقابل نیز اگر جریان اصولگرایی معتدل به سمت کاندیداتوری اشخاصی حرکت کند، این امکان وجود دارد که روحانی سناریوی همسویی غلیظ‌تر با اصلاح طلبان را مطرح کند.» 

این تحلیلگر علوم سیاسی در مورد یکی از ضعف‌های اصولگرایان در انتخابات، گفت: «یک موضوع در انتخابات مجلس وجود داشت که در انتخابات ریاست جمهوری صدق نمی‌کند. اصولگرایان بر این تصور بودند که رقابت در انتخابات مجلس، بین خود اصولگرایان است، یعنی قرار است با یکدیگر رقابت کنند، ولی چنین چیزی در انتخابات ریاست جمهوری صادق نیست و سلیقه‌های مختلف حتما کاندیدا خواهند داشت؛ بنابراین اصولگرایان نباید فکر کنند که انتخابات ریاست جمهوری، رقابت بین خود آنهاست. از جمله اشتباهات اصولگرایان در انتخابات ریاست جمهوری ۹۲ همین نکته بود که فکر می‌کردند که این انتخابات، رقابت بین اصولگرایان است؛ در ‌‌نهایت دیده شد که همه اصولگرایان به ترتیب رتبه‌های آخر تا دوم را به خود اختصاص دادند و فقط یک کاندیدایی که دل به اصولگرایان نبسته بود، موفق شد که رئیس جمهور شود. به عبارت دیگر، اصولگرایان فکر می‌کردند شرایط موجود در انتخابات مجلس در انتخابات ریاست جمهوری هم حاکم می‌شود، که اینگونه نشد.» 

وی تاکید کرد: «اصولگرایان اگر می‌خواهند که در انتخابات ریاست جمهوری ۹۶ به عنوان یکی از دو کاندیدای اصلی مطرح شوند، در وهله نخست باید یک شاکله حزبی میان خود ایجاد کنند که یک نفر به عنوان ماحصل این شاکله در انتخابات حضور پیدا کند.» 

منتخب مردم اسلام آباد غرب در مجلس دهم در مورد احتمالات انتخابات ریاست جمهوری ۹۶ نیز گف: «فضای سیاسی کشور به شدت پرنوسان است؛ یعنی مبتنی بر تحولات است و نه مبتنی بر ذات رفتار سیاسی جریان‌ها. این نوسان به حدی است که شما می‌توانید احتمال تشکیل دولت ائتلافی با چپ‌ترین افراد تا راست‌ترین افراد را در نظر بگیرید؛ یعنی بر حسب رفتاری که در جریانات مختلف شکل می‌گیرد، رفتارهای ائتلافی آینده در حال نوسان خواهد بود. به عنوان مثال،‌‌ همان رفتاری که باعث شد که دو کاندیدای رقیب دوم خرداد ۷۶ یعنی آقایان خاتمی و ناظق نوری در یک جبهه کنار روحانی قرار بگیرند؛ موردی که شاید در دهه ۸۰ نیز تصورش خارج از ذهن بود. این شرایط ممکن است در آینده به گونه‌ای شکل بگیرد که روحانی به عنوان یک شخصیت سیاسی عملگرا است، وارد ائتلاف‌های جدید شود.» 

فلاحت پیشه در پاسخ به این سوال که پس از فوت مهدوی کنی، اصولگرایان از فقدان رهبری رنج می‌برند، گفت: «اصولگرایان در حوزه داخلی خود چندان هم رهبری پذیر نبودند، در انتخابات‌های مختلف شاهد تعدد کاندیداهای اصولگرایان بودیم که‌ این امر منتهی به شکست آن‌ها شد. مرحوم مهدوی کنی زمانی که در روزهای آخر انتخابات ۹۲ سعی کرده بود که کاندیدا‌ها را به یکدیگر نزدیک کند، بعضی از کاندیداهای اصولگرا حتی تماس تلفنی او را پاسخ ندادند. اینگونه نیست که جریان اصولگرایی در میان خود رهبری پذیر است و حتی بالعکس، نظر بنده این است که اصلاح طلبان بیش از اصولگرایان در انتخابات‌های مختلف رهبری پذیری خود را نشان داده‌اند و همواره در مواردی که امکان ائتلاف وجود داشته، ائتلاف‌هایی در جریان اصلاح طلبی شکل گرفته که نمونه آن تابحال به هیچ وجه در جریان اصولگرایی دید نشده است. نمونه آخر آن نیز ائتلاف عارف و روحانی بود.» 

این چهره اصولگرا در مورد احتمال وحدت در جریان اصولگرایی گفت: «اعتقاد بنده بر این است اگر قرار باشد که اصولگرایان وحدت پیدا کنند، این وحدت بیشتر متاثر از شرایط میدانی ایجاد می‌شود نه متاثر از شیخوخیت. بنابراین، اگر این شرایط می‌دانی فراهم نشود، شیخوخیت نمی‌تواند منجر به اتحاد بین اصولگرایان شود و ریشه این موضوع این است که برخی اختلافات صفر و صدی میان اصولگرایان ایجاد شد و این اختلافات باعث شد که حتی بعضی افراد تا حوزه ارتداد طرف مقابل پیش روند که ریشه این موضوع به زمان دولت احمدی‌نژاد برمی گردد. در شرایط کنونی نیز کماکان موضوع آمدن یا نیامدن احمدی‌نژاد یک سوال است، بنابراین بنده معتقدم که کماکان این اختلاف ممکن است باقی بماند و امکان اتحاد از این نوع در میان این جریانات وجود نداشته باشد.» 

فلاحت پیشه در پایان در مورد رویکرد احتمالی اصولگرایان به انتخابات ۹۶ نیز گفت: «معتقدم که اصولگرایان نگاه عملگرایانه به انتخابات دارند و اگر روحانی در دو حوزه عملی پسابرجام و رهایی از رکود موفق شود، به نظر من در این صورت اصولگرایان به گونهای چالشی وارد فضای انتخابات نخواهند شد ولی اگر عدم توفیق عملی دولت را شاهد باشند، طبیعتا اصولگرایان به سمت شکل دهی به یک ساختار انتخاباتی خواهند رفت.»