حفره پرناشدنی میان دولت و شهرداری/ دود اختلاف روحانی و حناچی چگونه به چشم مردم میرود؟
رویداد۲۴ تا روزهای گذشته هر گاه بحثی درباره اختلاف دولت و شهردار تهران میشد، معمولا با محافظهکاری تکذیب میشد یا همه ماجرا گفته نمیشد. روز گذشته اما محسن هاشمی رفسنجانی رئیس شورای شهر تهران به صورت علنی ماجرا را فاش کرد و از اختلاف حسن روحانی با پیروز حناچی خبر داد.
محسن در توییتی به این اختلاف اشاره کرد و در جلسه شورای شهر نیز برای بار دیگر آن را تکرار کرد و گفت: «در این دوره تلاش خود را افزون میکنم تا رابطه دولت و شهرداری را که کمی خدشهدار شده مجددا برقرار کنم و شاهد باشیم آقای حناچی مجددا در جلسات دولت حضور یابند. از همینجا از آقای روحانی و جهانگیری درخواست میکنم این اجازه را بدهند که رابطه ترمیم شود و کدورتها را کنار بگذاریم.»
اشاره محسن هاشمی به سرد شدن رابطه شورای شهر به اتفاقات چند هفته اخیر و ماجرای خانه مسکونی ریاست جمهوری برمی گردد که گویا بدون مجوزهای شهرداری ساخته شد و با دستور شهرداری تهران آن را تخریب کردند. بعد از اینکه اسنادی درباره تخلف در یک ساختمان وابسته به ریاست جمهوری منتشر شد، رابطه دولت و شهرداری تیره شد و کار تا جایی پیش رفت که دیگر از شهردار تهران برای حضور در جلسات هیات دولت دعوت نمیشود.
ظاهرا بر اساس مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری، منطقه جماران، منطقه واجد ارزش فرهنگی شناخته شده و ساخت و ساز بیش از ۲ طبقه در این منطقه ممنوع است، اما از ۵ سال قبل در باغ عمارتی در منطقه جماران تهران که به نهاد ریاست جمهوری تعلق دارد، ساخت و ساز سنگینی انجام شده و اهالی این منطقه به دادستانی و شورای شهر شکایت کردهاند. اگرچه نهاد ریاستجمهوری تملک این ساختمان برای شخص رئیسجمهور و همچنین مسکونی بودن آن را تکذیب کرده، اما مطابق اسناد موجود، کاربری این ملک، مسکونی است. مطرح شدن این مسائل باعث عصبانیت روحانی و اطرافیان او شده و معتقدند شهرداری تهران، روحانی را تخریب کرده است.
حناچی البته در اینباره موضعگیری صریحی کرده و گفته ادبیات تند و طلبکارانه را نمیپذیرد. او همچنین گفته در حوادثی مثل سقوط هواپیمای اوکراینی، شهرداری بازوی اجرایی دولت بوده و این کمکها دو طرفه است.
بیشتر بخوانید: تخریب ملک جماران رابطه شهرداری و دولت را شکرآب کرد؟
این ماجرا و طرح مسئله «ساختساز غیرقانونی خانه رییس جمهور» برای دولت خیلی گران تمام شد و عاقبت به حذف پیروز حناچی از جلسات هیات دولت انجامید. البته دولت ارتباط این موضوع با ماجرای تخریب خانه ریاست جمهوری را تکذیب کرد و واعظی رئیس دفتر روحانی و در رابطه با اینکه علت غیبت پیروز حناچی، شهردار تهران در جلسات دولت چه ارتباطی با مسئله ساختمان ریاست جمهوری در جماران دارد؟ گفته بود «غیبت وی در جلسات دولت به این موضوع ارتباطی ندارد، زیرا او هیچ وقت عضو دولت نبوده است.»
واعظی البته درست میگوید و شهردار تهران هیچگاه عضو هیات دولت نبوده است اما با آغاز دولت روحانی پس از مدتها که شهردار به جلسه دولت دعوا نمیشد، بالاخره این طلسم شکست و ابتدا نجفی و افشانی و سپس پیروز حناچی به جلسات دعوت شدند تا نشان دهند رابطه همیشه شکرآب دولت و شهرداری تهران پس از سالها مثبت شده است. اما ساختوساز در خانهای که منسوب به رئیس جمهور بود، همه چیز را خراب کرد.
هیات دولت چند عضو افتخاری دارد که مهمترین آن رییس صداوسیما و شهردار تهران هستند. نکته جالب آنکه معمولا وقتی ارتباط دولت و شهرداری تهران خوب بوده، از شهردار برای حضور در هیات دولت دعوت میشده است اما درباره رئیس صدا و سیما هیچگاه این رویه در پیش گرفته نشده و در بدترین اختلافات هم از رییس صداوسیما برای حضور در جلسات دعوت شده است؛ حتی زمانی که تلویزیون تندترین نقدها را علیه دولت پخش میکرد یا حتی زمانی که علی عسگری مستقیما به روحانی میگفت «صداوسیما کشور را اداره میکند»، جلوی حضور رییس صداوسیما گرفته نشد؛ چه آنکه دولت به فعالیت رسانهای رادیو و تلویزیون نیاز دارد. هر بار که برنامهسازان، برنامه تندتری علیه دولت میسازند، روحانی فردایش تاکید میکند که «صداوسیما متعلق به جمهوری اسلامی است و به جریان خاصی تعلق ندارد» و با این استدلال همواره این عضو افتخاری به هیات دولت دعوت میشود، با این حال گویا دولت تنها اعتقاد دارد که «صداوسیما متعلق به جمهوری اسلامی است» و این اعتقاد درباره شهرداری تهران وجود ندارد و در صورت اختلاف شهرداری و دولت، این شهرداری است که از جلسات حذف میشود!
حضور شهردار تهران از زمان ریاستجمهوری آیتالله هاشمی و حضور کرباسچی در شهرداری تهران آغاز شد و به گفته حناچی در واقع بودن شهردار تهران در هیات دولت برای دو طرف (دولت و شهرداری) مفید است و خیلی از کارها، قابل پیگیری و انجام است بهعنوان مثال مسئله اوراق مشارکت از طریق بانک مرکزی، معاون اول ریاست جمهور و وزیر کشور در جلسات دولت پیگیری شد.
اما این دعوت گاهی اهرم فشار دولت به شهرداری هم بوده، نجفی و افشانی البته همیشه در جلسات هیات دولت حضور داشتند و درباره برخی پروژههای روی زمین مانده شهرداری، در همین جلسات تصمیمگیری شد و پیش از این مثلا در دوره قالیباف به خاطر اختلاف شدید شهرداری و دولت، مشکلات زیادی برای شهروندان پیش میآمد؛ مراد فرهادپور نویسنده ایرانی در یکی از سخنرانیهایش به طعنه درباره این موضوع میگفت: «به خاطر اختلاف ابلهانه دو نهاد، مردم ایران هستند که نمیتوانند از امکانات کامل مترو و بیآرتی و ... استفاده کنند؛ فقط به خاطر اینکه روحانی و قالیباف با هم مشکل دارند!»
زمانی قالیباف گلایه داشت و میگفت دولت برای تکمیل خطوط مترو یک ریال به شهرداری کمک نکرده است. در روزهای گذشته مشابه همین گلایه از سوی پیروز حناچی مطرح شد و او گفته بود: «در بحران کرونا دولت یک ریال به ما نکرد!» همین اختلافات و عدم هماهنگیها در ماجرای طرح ترافیک نیز خود را نشان میداد و هر نهادی درباره اجرای این طرح یا لغو آن تصمیمی میگرفت و هر مسئولی صحبتی میکرد؛ در حقیقت مراد فرهادپور حقیقت را میگفت و دود یک اختلاف ابلهانه به چشم مردمی میرفت که به خاطر کم بودن واگنهای مترو مجبور بودند در اوج کرونا، دهان به دهان هم بایستند چون در سالهای گذشته برای تکمیل خطوط مترو هیچ همکاری بین دولت و شهرداری تهران وجود نداشت. مردم تهران مجبور در اتوبوسهای بیآرتی چفت به چفت هم قرار بگیرند، چون فقط به خاطر یک اختلاف مضحک میان نهادهای حکومتی، تخصیص بودجهها به تعویق میافتد یا آن نهاد برای دیگری کارشکنی میکند.
محسن هاشمی که هم سودای شهرداری تهران را دارد و هم سودای ریاست جمهوری، در آخرین ماموریت میخواهد بین شهردار و رئیس جمهور، صلح برقرار کند. معلوم نیست این تلاش نتیجه میدهد یا خیر. آنگونه که از روحیات رییس جمهور بر میآید، اگر با کسی مشکلی پیش آمد، آن مشکل حل نشدنی است، مگر آنکه کار دولت دست آن نهاد گیر بیفتد؛ چه آنکه روحانی هیچگاه قالیباف را به جلسات هسات دولت دعوت نمیکرد و در مناظرههای تلویزیونی او را با عناوینی چون «لوله کردن» و «سردار گازانبری» مینواخت، اما فعلا مجبور است به خاطر نیاز به مجلس کنار قالیباف لبخند هم بزند.