آیا وزیرخارجه رقیب انتخاباتی اصولگرایان می‌شود؟/پشت‌پرده یک شایعه تکراری درباره ظریف
زیباکلام گفت: "این تلاش‌های تبلیغاتی برای این است که اصولگرایان به دنیا و جامعه ایران نشان دهند که انتخابات آزاد است و همه در آن شرکت می‌کنند. "
رویداد۲۴ محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه اخیرا در اظهار نظری تاکید کرده که در انتخابات ریاست جمهوری نامزد نخواهد شد. اوگفته است که "خیالتان راحت باشد، کاندیدای ریاست جمهوری نمی‌شوم. بگذارید کارم را انجام دهم! " مخاطب این سخنان اصولگرایانند که در ماه‌هایی اخیر بار‌ها از احتمال نامزدی ظریف در انتخابات ریاست جمهوری سخن گفته‌اند.
ظریف گفته است: «اگر میگویم در انتخابات سال آینده شرکت نمی‌کنم به دلیل فرار از مشکلات نامزدی و امثالهم نیست بلکه بنده نه تجربه‌ای و نه تخصصی در عرصه مدیریت سیاست‌گذاری‌های کلان یک دولت ندارم.»
بیشتر بخوانید: پاسخ صریح عارف درباره کاندیداتوری در انتخابات ۱۴۰۰
ظریف از فضاسازی‌ها و تخریب‌ها علیه خود و عملکردش در وزارت خارجه انتقاد کرده و گفته که «قدرت مدیریت وزارت خارجه را داشتم، اما در حوزه ریاست جمهوری چنین قدرتی را ندارم؛ من این کار را بلد بودم. درسش را خواندم، ولی برخی از محافل اجازه ندادند همین کار را هم درست انجام دهم. "
ظریف غیر از رد کاندیداتوری در انتخابات ۱۴۰۰ گفته که برای اجماع ملی در انتخابات تلاش می‌کند. وزیر امور خارجه افزود: "وظیفه من این است که در برابر عظمت این ملت از خودم بگذرم تا از ایران عبور نکنم. " او توضیح بیشتری در این رابطه نداده است.
نام ظریف به عنوان یک گزینه برای انتخابات ابتدا چند سال پیش از سوی رسانه‌های اصلاح‌طلب مطرح شد، اما او قویا این موضوع را رد کرد. هرچند که محافل اصلاح‌طلب کمتر در این باره سخن می‌گویند، اما برخی اظهارات از سوی فعالان سیاسی این جناح نشان می‌دهد که آن‌ها ظریف را به عنوان گزینه بالقوه مد نظر دارند.
با این حال وضعیت جریان اصلاح‌طلب برای شرکت در انتخابات بسیار مبهم است. هنوز تصمیم قطعی در این باره اتخاذ نشده و میان فعالان این جریان اختلاف نظر وجود دارد. در نتیجه اصلاح‌طلبان تاکنون وارد بررسی مصادیق نشدند.
با این حال موضع گیری‌ها وزیر خارجه نشان می‌دهد حتی اگر اصلاح طلبان تصمیم قطعی به حضور در انتخابات بگیرند و او را گزینه مطلوب خود بدانند، بعید است ظریف وارد بازی انتخاباتی و سیاسی شود. او چهره‌ای محبوب در سپهر سیاسی ایران احتمال زیادی وجود دارد که برای شرکت در انتخابات تحت فشار طیفی از اصلاح‌طلبان قرار گیرد. همچنین ظریف شخصیتی فراجناحی دارد و احتمالا مشکلی از جهت تائید صلاحیت در شورای نگهبان ندارد.
در سوی دیگر ماجرا اصولگرایان هم تمایل زیادی دارند ظریف را به عنوان یک گزینه جدی مطرح کنند. حتی چندی پیش رسانه‌های این جریان غیبت ظریف در نشست‌های دولت را در این راستا ارزیابی کردند. سایت جهان نیوز نزدیک به علیرضا زاکانی رییس مرکز پژوهش‌های مجلس در این رابطه نوشت: "به نظر می‌رسد غیبت محمدجواد ظریف در جلسات دولت و مجلس پیوند‌هایی با مسئله انتخابات ریاست جمهوری در سال ۱۴۰۰ دارد. "
حالا امروز جهان نیوز در ادامه فضاسازی برای ظریف و در توضیح انصراف او برای حضور در انتخابات نوشته است: "انصراف محمد جواد ظریف از نامزدی ریاست جمهوری می‌تواند بخشی از ایده معرفی رییس‌جمهور - معاون اول اصلاح‌طلبان باشد. "
جهان نیوز در ادامه این ادعا توضیح داده که طیفی اصلاح طلبان به دنبال نامزدی لاریجانی برای ریاست جمهوری و معاون اول ظریف هستند. "محور لاریجانی-ظریف همان محور متبوع اصلاح‌طلبان و طیف راست‌میانه با همراهی و شارژ جناح موسوم به اعتدال‌گرایان، باشد که می‌تواند چسب وحدت آن‌ها را فراهم کند. "
اصولگرایان معتقدند شانس اصلاح‌طلبان برای پیروزی در انتخابات با ظریف بالا می‌رود، عباس سلیمی نمین در این باره گفته است: "در بین جریان اصولگرایی هم فعالان سیاسی ظریف را گزینه سرسخت تری برای رقابت با نامزد‌های احتمالی خود می‌دانند؛ در بین آقایان محسن هاشمی، اسحاق جهانگیری، علی لاریجانی و محمدجواد ظریف، به نظرم آقای ظریف بیشترین شانس را دارد که از طرف اصلاح‌طلبان در انتخابات ۱۴۰۰ حمایت شود؛ چون حوزه کاری‌اش سیاست خارجی بوده و عملکرد دولت در حوزه داخلی، تأثیر منفی زیادی بر دیدگاه عمومی از او بر جای نگذاشت. "
برخی ناظران معتقدند همین مسئله هراس اصولگرایان را در پی داشته و آن‌ها نگرانند ناگهان اصلاح‌طلبان با برگ برنده‌ای همچون ظریف وارد عرصه انتخابات شوند.
محمد مهاجری روزنامه‌نگار روز گذشته با اشاره به سخنان اخیر ظریف در این باره در توئیتی نوشت: "هرچه ظریف می‌گوید در انتخابات۱۴۰۰ نخواهم بود دلواپسان وحشت شان کم نمی‌شود. دلیلش روشن است. نظرسنجی‌های خود دلواپسان نشان می‌دهد حتی در یک مشارکت متوسط هم ظریف خطر بزرگی است برای مااصولگراها. "
اما صادق زیباکلام استاد دانشگاه و تحلیلگر مسائل سیاسی معتقد است تلاش‌ها برای القای این مطلب که ظریف یک گزینه انتخاباتی است انگیزه‌های مختلفی دارد. او در این باره به فرارو گفت: «اصولگرایان یقین دارند اصلاح‌طلبان نمی‌خواهند در انتخابات شرکت کنند. در نتیجه می‌خواهند این موضوع را لاپوشانی کنند و به افکار عمومی القا کنند که اتفاقا اصلاح‌طلبان در انتخابات شرکت می‌کنند نامزدشان هم آقای ظریف و یا آقای عارف است و با این کار تنور را کمی داغ نگه دارند.»
او افزود: «این در حالی است که مطلعین اصولگرا می‌دانند که اکثریت اصلاح طلبان در این انتخابات شرکت نخواهند کرد حتی اگر برخی از رهبران قدیمی اصلاح‌طلب هم بگویند در انتخابات شرکت کنید، همچنان که آقای موسوی خوئینی‌ها این درخواست را دارد، اصولگرایان می‌دانند بدنه اجتماعی اصلاح طلبان، در انتخابات شرکت نمی‌کنند. "
زیباکلام معتقد است «درک این موضوع نیازی به نظرسنجی و بررسی جامعه‌شناسانه ندارد فقط کافی است به میزان مشارکت در انتخابات مجلس یازدهم رجوع کرد. در آن انتخابات حضور اصلاح طلبان بسیار کم رنگ بود و بر آمار مشارکت نیز تاثیر بسیارمحسوسی گذاشت. با این حال اصولگرایان می‌خواهند نشان دهند که بدنه اجتماعی اصلاح‌طلب به انتخابات پشت نکرده و انتخابات با حضور همه برگزار می‌شود، همه طیف‌ها هستند و اصلاح طلبان هم هستند. در همین راستا تلاش دارند پای آقای ظریف و دیگران را وسط بکشند و بگویند اصلاح‌طلبان در انتخابات حضور فعال دارند. در حقیقت می‌خواهند با سیلی صورت خود را سرخ نگه دارند. "
او درباره تلاش بعضی از اصلاح‌طلبان برای حضور ظریف در انتخابات گفت: «در جریان اصلاح طلب نیز عده‌ای همچنان معتقدند که باید در انتخابات شرکت کرد. از جمله کارگزاران سازندگی، مجمع روحانیون مبارز و افرادی همچون محمد رضا عارف و... ممکن است این دسته از اصلاح طلبان نیز روی آقای ظریف فشار وارد کنند تا وارد صحنه شود، اما واقع مطلب این است که بدنه اصلاح طلب تمایل چندانی به مشارکت در انتخابات ندارد.»
زیباکلام گفت: "این تلاش‌های تبلیغاتی برای این است که اصولگرایان به دنیا و جامعه ایران نشان دهند همه در آن شرکت می‌کنند. "
ظریف گفته است: «اگر میگویم در انتخابات سال آینده شرکت نمی‌کنم به دلیل فرار از مشکلات نامزدی و امثالهم نیست بلکه بنده نه تجربه‌ای و نه تخصصی در عرصه مدیریت سیاست‌گذاری‌های کلان یک دولت ندارم.»
بیشتر بخوانید: پاسخ صریح عارف درباره کاندیداتوری در انتخابات ۱۴۰۰
ظریف از فضاسازی‌ها و تخریب‌ها علیه خود و عملکردش در وزارت خارجه انتقاد کرده و گفته که «قدرت مدیریت وزارت خارجه را داشتم، اما در حوزه ریاست جمهوری چنین قدرتی را ندارم؛ من این کار را بلد بودم. درسش را خواندم، ولی برخی از محافل اجازه ندادند همین کار را هم درست انجام دهم. "
ظریف غیر از رد کاندیداتوری در انتخابات ۱۴۰۰ گفته که برای اجماع ملی در انتخابات تلاش می‌کند. وزیر امور خارجه افزود: "وظیفه من این است که در برابر عظمت این ملت از خودم بگذرم تا از ایران عبور نکنم. " او توضیح بیشتری در این رابطه نداده است.
نام ظریف به عنوان یک گزینه برای انتخابات ابتدا چند سال پیش از سوی رسانه‌های اصلاح‌طلب مطرح شد، اما او قویا این موضوع را رد کرد. هرچند که محافل اصلاح‌طلب کمتر در این باره سخن می‌گویند، اما برخی اظهارات از سوی فعالان سیاسی این جناح نشان می‌دهد که آن‌ها ظریف را به عنوان گزینه بالقوه مد نظر دارند.
با این حال وضعیت جریان اصلاح‌طلب برای شرکت در انتخابات بسیار مبهم است. هنوز تصمیم قطعی در این باره اتخاذ نشده و میان فعالان این جریان اختلاف نظر وجود دارد. در نتیجه اصلاح‌طلبان تاکنون وارد بررسی مصادیق نشدند.
با این حال موضع گیری‌ها وزیر خارجه نشان می‌دهد حتی اگر اصلاح طلبان تصمیم قطعی به حضور در انتخابات بگیرند و او را گزینه مطلوب خود بدانند، بعید است ظریف وارد بازی انتخاباتی و سیاسی شود. او چهره‌ای محبوب در سپهر سیاسی ایران احتمال زیادی وجود دارد که برای شرکت در انتخابات تحت فشار طیفی از اصلاح‌طلبان قرار گیرد. همچنین ظریف شخصیتی فراجناحی دارد و احتمالا مشکلی از جهت تائید صلاحیت در شورای نگهبان ندارد.
در سوی دیگر ماجرا اصولگرایان هم تمایل زیادی دارند ظریف را به عنوان یک گزینه جدی مطرح کنند. حتی چندی پیش رسانه‌های این جریان غیبت ظریف در نشست‌های دولت را در این راستا ارزیابی کردند. سایت جهان نیوز نزدیک به علیرضا زاکانی رییس مرکز پژوهش‌های مجلس در این رابطه نوشت: "به نظر می‌رسد غیبت محمدجواد ظریف در جلسات دولت و مجلس پیوند‌هایی با مسئله انتخابات ریاست جمهوری در سال ۱۴۰۰ دارد. "
حالا امروز جهان نیوز در ادامه فضاسازی برای ظریف و در توضیح انصراف او برای حضور در انتخابات نوشته است: "انصراف محمد جواد ظریف از نامزدی ریاست جمهوری می‌تواند بخشی از ایده معرفی رییس‌جمهور - معاون اول اصلاح‌طلبان باشد. "
جهان نیوز در ادامه این ادعا توضیح داده که طیفی اصلاح طلبان به دنبال نامزدی لاریجانی برای ریاست جمهوری و معاون اول ظریف هستند. "محور لاریجانی-ظریف همان محور متبوع اصلاح‌طلبان و طیف راست‌میانه با همراهی و شارژ جناح موسوم به اعتدال‌گرایان، باشد که می‌تواند چسب وحدت آن‌ها را فراهم کند. "
اصولگرایان معتقدند شانس اصلاح‌طلبان برای پیروزی در انتخابات با ظریف بالا می‌رود، عباس سلیمی نمین در این باره گفته است: "در بین جریان اصولگرایی هم فعالان سیاسی ظریف را گزینه سرسخت تری برای رقابت با نامزد‌های احتمالی خود می‌دانند؛ در بین آقایان محسن هاشمی، اسحاق جهانگیری، علی لاریجانی و محمدجواد ظریف، به نظرم آقای ظریف بیشترین شانس را دارد که از طرف اصلاح‌طلبان در انتخابات ۱۴۰۰ حمایت شود؛ چون حوزه کاری‌اش سیاست خارجی بوده و عملکرد دولت در حوزه داخلی، تأثیر منفی زیادی بر دیدگاه عمومی از او بر جای نگذاشت. "
برخی ناظران معتقدند همین مسئله هراس اصولگرایان را در پی داشته و آن‌ها نگرانند ناگهان اصلاح‌طلبان با برگ برنده‌ای همچون ظریف وارد عرصه انتخابات شوند.
محمد مهاجری روزنامه‌نگار روز گذشته با اشاره به سخنان اخیر ظریف در این باره در توئیتی نوشت: "هرچه ظریف می‌گوید در انتخابات۱۴۰۰ نخواهم بود دلواپسان وحشت شان کم نمی‌شود. دلیلش روشن است. نظرسنجی‌های خود دلواپسان نشان می‌دهد حتی در یک مشارکت متوسط هم ظریف خطر بزرگی است برای مااصولگراها. "
اما صادق زیباکلام استاد دانشگاه و تحلیلگر مسائل سیاسی معتقد است تلاش‌ها برای القای این مطلب که ظریف یک گزینه انتخاباتی است انگیزه‌های مختلفی دارد. او در این باره به فرارو گفت: «اصولگرایان یقین دارند اصلاح‌طلبان نمی‌خواهند در انتخابات شرکت کنند. در نتیجه می‌خواهند این موضوع را لاپوشانی کنند و به افکار عمومی القا کنند که اتفاقا اصلاح‌طلبان در انتخابات شرکت می‌کنند نامزدشان هم آقای ظریف و یا آقای عارف است و با این کار تنور را کمی داغ نگه دارند.»
او افزود: «این در حالی است که مطلعین اصولگرا می‌دانند که اکثریت اصلاح طلبان در این انتخابات شرکت نخواهند کرد حتی اگر برخی از رهبران قدیمی اصلاح‌طلب هم بگویند در انتخابات شرکت کنید، همچنان که آقای موسوی خوئینی‌ها این درخواست را دارد، اصولگرایان می‌دانند بدنه اجتماعی اصلاح طلبان، در انتخابات شرکت نمی‌کنند. "
زیباکلام معتقد است «درک این موضوع نیازی به نظرسنجی و بررسی جامعه‌شناسانه ندارد فقط کافی است به میزان مشارکت در انتخابات مجلس یازدهم رجوع کرد. در آن انتخابات حضور اصلاح طلبان بسیار کم رنگ بود و بر آمار مشارکت نیز تاثیر بسیارمحسوسی گذاشت. با این حال اصولگرایان می‌خواهند نشان دهند که بدنه اجتماعی اصلاح‌طلب به انتخابات پشت نکرده و انتخابات با حضور همه برگزار می‌شود، همه طیف‌ها هستند و اصلاح طلبان هم هستند. در همین راستا تلاش دارند پای آقای ظریف و دیگران را وسط بکشند و بگویند اصلاح‌طلبان در انتخابات حضور فعال دارند. در حقیقت می‌خواهند با سیلی صورت خود را سرخ نگه دارند. "
او درباره تلاش بعضی از اصلاح‌طلبان برای حضور ظریف در انتخابات گفت: «در جریان اصلاح طلب نیز عده‌ای همچنان معتقدند که باید در انتخابات شرکت کرد. از جمله کارگزاران سازندگی، مجمع روحانیون مبارز و افرادی همچون محمد رضا عارف و... ممکن است این دسته از اصلاح طلبان نیز روی آقای ظریف فشار وارد کنند تا وارد صحنه شود، اما واقع مطلب این است که بدنه اصلاح طلب تمایل چندانی به مشارکت در انتخابات ندارد.»
زیباکلام گفت: "این تلاش‌های تبلیغاتی برای این است که اصولگرایان به دنیا و جامعه ایران نشان دهند همه در آن شرکت می‌کنند. "
منبع: فرارو
