مصائب تحصیل دانش آموزان روستایی و عشایر در شرایط کرونایی

رویداد۲۴ تحصیل و بهره مندی از آموزش پیش از شیوع کرونا نیز قصه غم انگیزی داشت، اما با شیوع کرونا فاصله دسترسی‌های آموزشی بیش از پیش نمایان شد و با معرفی سامانه «شاد» از سوی وزیر آموزش و پرورش به عنوان سامانه آموزش مجازی دانش آموزی و ایجاد ارتباط و تعامل معلمان در برخی جا‌ها بیشتر خود را نشان داد؛ از جمله در مناطق روستایی و عشایری و مناطق محروم

با معرفی سامانه شاد بود که تازه محرومیت دانش آموزان و خانواده آن‌ها مشخص شد چراکه استفاده از این سامانه نیازمند گوشی‌های تلفن همراه با بهره مندی نرم افزار اندروید ۴ به بالا و اینترنت بود. مشکلی که برای خانواده‌ها هزینه‌های زیادی را می‌تراشید و دانش آموزان را با استرس عدم ادامه تحصیل مواجهه می‌کرد.

اما در میان تمامی مشکلات برای ادامه تحصیل، دانش آموزان روستایی و عشایر از همه بیشتر با پیچ و خم بهره مندی از تحصیل دست و پنجه نرم می‌کنند؛ البته همین حالا اگر از مسئولان بپرسید که در روز‌هایی که آموزش‌های مجازی برای ادامه آموزش، جایگزین آموزش‌های حضوری شد و یا در روز‌های اخیر که آموزش‌ها امکان حضوری شدن پیدا کردند، مشکلات سد راه دانش آموزان عشایر و روستایی بوده است، جوابی که می‌شنوید این است که اتفاقاً آن‌ها مشکلات کمتری دارند چرا که بسته‌های یادگیری مهیا شده و یا کرونا کمتر آن‌ها را درگیر کرده و آموزش‌ها حضوری بوده و…، اما میان گزارش‌های کاغذی و مکتوب تا آنچه که در جریان است فاصله عمیق و زیادی جریان دارد.

آموزش را در مناطق روستایی و عشایر باید از زاویه دید دانش آموزان آن مناطق و معلمان نیز روایت کرد آن وقت با دو روایت متفاوت و بخشی از واقعیت‌هایی که کمتر به آن‌ها پرداخته شده است روبه رو خواهیم شد.

آموزش در مناطق محروم به خصوص مناطق روستایی و عشایری دو روی یک سکه است که یک روی آن روایت معلم‌ها و دانش آموزان و عدم برخورداری آن‌ها از اینترنت، گوشی‌های تلفن همراه، تلویزیون و حتی مسافت زیاد مدارس روستایی با محل چادر‌های عشایری و. است و روی دیگر اظهارات مسئولان که به عقیده شان کار‌ها روی روال طی شده، درسنامه‌ها ارسال و هیچیک از دانش آموزان در شرایط کرونایی از تحصیل باز نمانده اند.

بیشتر بخوانید: مدارش عشایری در انتظار توسعه عدالت آموزشی

قصه غم انگیز استفاده از «شاد» برای دانش آموزان عشایر

البته مسئولان دفتر آموزش عشایر وزارت آموزش و پرورش از توزیع درسنامه‌های آموزشی برای بهره مندی تمامی دانش آموزان عشایر و روستایی خبر داده اند تا به این ترتیب هیچ دانش آموزی از تحصیل باز نماند، اما به عقیده معلمان این درسنامه‌ها برای دانش آموزان عشایر هیچ کارکردی ندارد چراکه دانش آموزان به تنهایی نمی‌توانند با استفاده از درسنامه به ادامه تحصیل بپردازند و بیشتر والدین آن‌ها نیز بی سواد هستند.

البته تمام ماجرا به مشکلات استفاده از درسنامه‌ها ختم نمی‌شود بلکه مشکل اصلی دانش آموزان روستایی و عشایر عدم دسترسی به شبکه شاد است؛ کافی است فقط یک بار به یکی از مناطق روستایی و عشایر سفر کنید یا پای درد و دل معلم‌ها و دانش آموزان این مناطق بنشینید تا ببینید که دسترسی به شبکه شاد و یا هر شبکه اجتماعی دیگر برای این مناطق مانند طی کردن هفت خوان رستم است.

وقتی صبحت از آموزش مجازی و آنلاین می‌شود مسئولان یک نسخه واحد را برای تمام دانش آموزان در سراسر کشور می‌پیچند غافل از اینکه دانش آموزانی هستند که حتی نمی‌دانند موبایل چیست و چه کارکردی دارد چه برسد به اینکه بخواهند از آن برای ادامه تحصیل استفاده کنند.

پای درد و دل معلمان روستایی و عشایر

علی اکبر جرجندی، مدیر یکی از مدارس روستایی در شهرستان رودبار جنوب کرمان در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: در حال حاضر کلاس‌های دانش آموزان عشایری با جمعیت ۱۵ تا ۲۰ نفر و کلاس‌های روستایی با جمعیت ۵ تا ۳۰ نفر حضوری برگزار می‌شوند چراکه دسترسی به شبکه شاد برای این دانش آموزان غیرممکن است در حال حاضر ما مناطقی را داریم که به هیچ عنوان اینترنت و حتی گاهاً برق هم ندارند بدیهی است که دسترسی به فضای اینترنتی برای آن‌ها غیر ممکن است.

وی افزود: بسیاری از خانواده‌های روستایی و عشایر با وجود کوچکترین مشکلی با ادامه تحصیل فرزندانشان مخالفت می‌کنند حال شما تصور کنید با قرار گیری مشکلی مانند بهره مندی از اینترنت و گوشی‌های هوشمند بر سر راه دانش آموزان عشایری و مشکلات اقتصادی ۸۰ درصد خانواده‌های آنان؛ شمار زیادی از دانش آموزان از تحصیل باز ماندند.

البته به گفته جرجندی در این منطقه و به خصوص در جنوب کرمان سرباز معلم‌هایی با تحصیلات دیپلم و گاهاً لیسانس اقدام به تدریس دانش آموزان می‌کنند.

جرجندی در آخر گفت: این منطقه یک مدرسه شبانه روزی دارد که در فاصله ۶۰ کیلومتری منطقه قرار دارد و دانش آموزان اگر بخواهند به تحصیل در این مدرسه بپردازند با مشکل طی کردن مسافت رو به رو هستند. از طرفی معلمان نیز برای رسیدن به محل تحصیل دانش آموزان باید از مسیر‌های سخت و پرپیچ و خم روستا که فقط با ماشین‌های مدل بالا و یا موتور‌های بسیار خوب امکان پذیر است عبور کنند؛ همچنین باید محلی را برای اسکان خود در این منطقه فراهم کنند البته تمامی این هزینه‌ها بر عهده خود معلمان است که با حقوق‌های ناچیز آن‌ها امکان پذیر نیست؛ به تازگی بیشتر مدارس روستایی به بخش خصوصی واگذار شده اند تا بخشی از هزینه معلمان تامین شود، اما تاکنون ما شاهد هیچ اتفاق مثبتی نبوده ایم.