از مقابله با صعود بیش از حد کوهنوردان به دماوند تا ممانعت از تردد خودرو به دشت شقایق

رویداد۲۴-کوه دماوند از سال 1387 در فهرست آثار ملی قرار گرفت و روز 13 تیرماه به عنوان روز ملی دماوند شناخته شد تا ضرورت حفاظت از این زیستگاه برای همگان روشن شود. دماوند در سال‌های اخیر از تخریب منابع ارزشمند خود رنج می‌برد، تهدید دشت مهم شقایق، استفاده بیش از ظرفیت از کوه دماوند توسط کوهنوردان و تردد خودروها از جمله معضلات این اثر طبیعی ملی محسوب می‌شود.

در این میان اجرای برنامه‌های حفاظتی دماوند از سوی انجمن دوستداران "دماوندکوه" حکایت از بهبود وضعیت این منطقه دارد. تشکیل ستاد ساماندهی صعود به دماوند و ممانعت از تردد خودروها در دشت شقایق و برگزاری آموزش‌های شفاهی گردشگران منطقه و ایجاد محدودیت در صعود کوهنوردان به قله دماوند از مهمترین اقدامات صورت گرفته برای حفاظت از دماوند است.

مسعود مولانا عضو هیئت موسس انجمن دوستداران دماوند و دبیر شبکه سمن‌های محیط زیست و منابع طبیعی استان مازندران به اقدامات حفاظتی دماوند اشاره کرد و در این باره به ایسنا گفت: تلاش‌های بسیاری برای حفاظت "دشت شقایق در منطقه رینه دماوند" صورت گرفته است و امسال برای اولین بار تمامی مسیرهای تردد خودرو به سمت دشت شقایق بسته و با همکاری شهرداری رینه از ورود هر نوع خودور به این منطقه جلوگیری شد. بنابراین امسال به هیچ وجه امکان تردد خودروها در دشت شقایق وجود نداشت.

وی با اشاره به نگهبانی دشت شقایق توسط فعالین حوزه محیط زیست، اظهار کرد: فعالان محیط زیست از شهرهای آمل، بابل، ساری و قائمشهر در روزهای جمعه طی پنج هفته پیاپی از دشت شقایق محافظت کرده و به آموزش چهره به چهره شهروندان و گردشگران پرداختند، این اقدامات تاثیر بسیاری در حفظ دشت شقایق داشت و امسال به ندرت شاهد شکستن یا کندن شاخه‌ای در دشت شقایق بودیم. اگر این روند حفاظتی از دشت شقایق ادامه یابد و طی دو، سه سال آینده مانع ورود خودروها به دشت شقایق شویم، دشت می‌تواند خود را بازسازی کند.

کوهنوردان جواز صعود به قله دماوند می‌گیرند

این عضو انجمن دوستداران دماوند، با اشاره به تشکیل ستاد ساماندهی صعود به قله دماوند با عضویت برجسته‌ترین کوهنوردان کشور، اظهار کرد: این کمیته دو سال گذشته با تکیه بر کنترل تردد خودروها و کوهنوردان در جبهه جنوبی دماوند تشکیل شد که سال گذشته اقدامات جدی‌ و گسترده‌ای در این حوزه داشت. با تشکیل این کمیته سعی کردیم جلوی صعود بیش از حد کوهنوردان را از ضلع جنوبی دماوند بگیریم چون این اقدام باعث از بین رفتن پوشش گیاهی و تخریب منابع طبیعی اطراف دماوند می‌شد.

مولانا با تاکید بر ضرورت کنترل و مدیریت تردد کوهنوردان و صعود آنها به دماوند، افزود: قرار است سامانه‌ای تشکیل شود تا طی آن نام صعود کنندگان ثبت شود و کوهنوردان متقاضی جواز صعود کسب کنند تا محدودیت صعود به دماوند ایجاد شود و اینطور نباشد که یک کوهنورد چندین بار به دماوند صعود کرده باشد.

وی همچنین با اشاره به اینکه در ضلع جنوبی دماوند خودروها حق تردد ندارند، افزود:  صرفا چند خودرو مخصوص باربری مجوز تردد در این جبهه را دارند. طبق پیش‌بینی‌ها تا دو سال آینده هیچ خودرویی از این مسیر حرکت نخواهد کرد و جلوی حرکت تمام خودروها گرفته خواهد شد و بارها با قاطر حمل خواهند شد.

این عضو انجمن دوستداران دماوند کوه در ادامه به تقاضای این انجمن برای پیوستن دماوند به پارک ملی لار اشاره کرد و گفت: طی نامه‌ای به خانم ابتکار رئیس سازمان حفاظت محیط زیست درخواست کرده‌ایم دماوند که در نزدیکی پارک ملی لار قرار دارد جزو این پارک محسوب شده و به این منطقه متصل شود تا سطح حفاظت آن بالا رود.

مولانا همچنین با بیان اینکه ثبت جهانی دماوند در دستور کار انجمن دستداران دماوند کوه قرار دارد، افزود: با سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان مازندران نیز همکاری‌هایی داریم تا بحث گردشگری در این منطقه در قالب اکوتوریسم و بر اساس توسعه پایدار صورت گیرد.

 هر ساله به پاسداشت "روز ملی دماوند" در شهر رینه استان مازندران به عنوان نزدیک‌ترین شهر به دماوند مراسمی تحت عنوان "جشن تیرگان" برگزار می‌شود.

رضا طاهری روابط عمومی انجمن دوستداران دماوندکوه در مورد "دوازدهمین جشن تیرگان که در روز جمعه اول مرداد ماه در دانشگاه پیام رینه برگزار می‌شود، اظهار کرد: این برنامه از ساعت 9 صبح  شروع شده و تا ساعت 17 ادامه خواهد داشت. برنامه‌های صبح جشن تیرگان شامل برگزاری غرفه‌های مختلف محیط زیستی، ارائه غذاهای ارگانیک، اجرای موسیقی میدانی و برگزاری میزگرد علمی با محوریت انتقال آب دریای خزر به استان سمنان با حضور اساتیدی چون اسماعیل کهرم و محمد درویش است.

وی افزود: برنامه بعدازظهر جشن تیرگان که از ساعت دو شروع شده و تا 5 بعدازظهر ادامه خواهد داشت شامل سخنرانی فعالین و مسئولین سازمان حفاظت محیط زیست است، همچنین موسیقی اقوام در سه بخش لرستان و کردستان، خراسان و مازندران برگزار خواهد شد.

به گفته طاهری، معرفی و تقدیر برگزیدگان فعالین حوزه محیط زیست کشور نیز جزو برنامه‌های جشن تیرگان است، این فعالین از گردانندگان کمپین پویش حیات هستند که سال گذشته در جمع‌آوری دیه برای آزادی محیط‌بانان نقش بسیاری داشتند.
کوه دماوند در شمال ایران قرار دارد که  به عنوان بلندترین کوه ایران و بلندترین قله آتشفشانی آسیا و دومین کوه بلندفلات ایران و خاورمیانه مطرح است. دماوند از دیدگاه تقسیمات کشوری، در بخش لاریجان شهرستان آمل در استان مازندران قرار دارد.