ماجرای هیات ۱۷ نفره اصولگرایان چیست؟ / آیا اصولگرایان زیر چتر جامعه روحانیت به وحدت می‌رسند؟
رویداد۲۴ مسیر انتخابات ۱۴۰۰ بیش از همه برای اصولگرایان هموار است، اما همین همواری مسیر و رقابت بی‌رقیب برای‌شان دردسر شده و آن‌ها را دچار اختلافاتی جدی و اساسی با یکدیگر کرده است. اصولگرایان با وجود آنکه در ماه‌های اخیر تلاشی بسیار کردند به وحدت برسند، اما نوای ساز‌های مخالف نمی‌گذارد میان آن‌ها هم‌نوایی شنیده شود. با این حال آن‌ها با محوریت یکی، دو نهاد بالادستی هنوز به تلاش خود ادامه می‌دهند و سعی می‌کنند مانند دوره‌های گذشته انتخابات ریاست‌جمهوری و مجلس و ... دست‌کم برای ویترین کار هم که شده سازوکار انتخاباتی و اجماع‌سازی داشته باشند و آشفتگی و رقابت درونی تنها تصویری نباشد که از آنان منتشر می‌شود. دیروز هم دبیر کل انجمن‌های اسلامی اصناف و بازار اعلام کرده جلساتی که در مدت اخیر با محوریت جامعتین برای رسیدن به وحدت برگزار شده و خروجی ملموسی نیز داشته که ازجمله هیات ۱۷ نفره اجرایی تشکیل و منشور انتنخاباتی اصولگرایان نیز تدوین شده است.
احمد کریمی‌اصفهانی دیروز به پایگاه خبری- تحلیلی نامه‌نیوز در این باره گفته: «برای انتخابات شورا‌های شهر و روستا نیز هیاتی مشخص شد تا کار‌های این حوزه را دنبال کند. در استان‌ها و شهرستان‌ها نیز کار کلید خورده است، امور بنابر برنامه پیش می‌رود. امیدواریم درنهایت به وحدت حداکثری برسیم. بیش از ۴۰ حزب و گروه دور هم آمده‌اند، تاکنون ۱۲ جلسه درباره انجام هماهنگی‌ها برگزار و تصمیماتی اتخاذ شد، جامعه روحانیت تلاش می‌کند دایره این گروه‌ها وسیع‌تر شود، همه باهم وحدت کنند و از تکروی بپرهیزند.» این چهره سیاسی نزدیک به اصولگرایان سنتی همچنین گفته است: «آیت‌الله موحدی کرمانی در جلسه فرمود که ما باید به وحدت برسیم و این جلسه را برای اتمام‌حجت گذاشتیم. درباره رایزنی با مصادیق کاندیداتوری هنوز به آن مرحله نرسیدیم. پیش‌بینی می‌شود تا حدود یک ماه آینده به مساله مصداق‌ها و ویژگی‌های آن‌ها می‌رسیم. منشور باید‌ها و ناباید‌های انتخاباتی نیز تهیه شد.»
اصولگرایان و ورود به انتخابات
جلسات هماهنگی بین اصولگرایان مدتی است که با محوریت جامعتین برگزار می‌شود. چندی پیش حسین ابراهیمی از اعضای جامعه روحانیت مبارز اعلام کرده بود که برای شکل‌گیری وحدت میان اصولگرایان جلسات منظمی با حضور همه احزاب و چهره‌های موثر این جریان سیاسی برگزار شده و می‌شود. هرچند در ادامه معلوم شد که هنوز سازوکار چگونگی ورود اصولگرایان به انتخابات میان احزاب و چهره‌های شاخص منتسب به این جریان سیاسی تدوین نشده و این فقره همچنان بلاتکلیف است. ابراهیمیان دیروز هم با خبرگزاری تسنیم مصاحبه کرده و گفته که «جامعه روحانیت مبارز هنوز درباره چگونگی ورود به انتخابات ۱۴۰۰ تصمیمی نگرفته است.» این عضو جامعه روحانیت گفته است: «شورای مرکزی جامعه روحانیت مبارز درباره انتخابات ۱۴۰۰ و اینکه جامعه روحانیت مبارز چگونه وارد انتخابات خواهد شد، بحث و بررسی را آغاز خواهد کرد. ما امیدوار هستیم که تمام گروه‌های انقلابی متحد و منسجم بوده و به‌صورت یکپارچه عمل کنند.»
ساز مخالف پایداری‌ها
به نظر می‌رسد که همین شورای ۱۷ نفره که کریمی اصفهانی از آن خبر داده، هم اتفاقی نیست که با استقبال یا حداقل اطلاع همه جریان اصولگرایی به جریان افتاده باشد. چنان که ابوالقاسم رئوفیان، چهره سیاسی نزدیک به اصولگرایان میانه‌رو و دبیر کل حزب ایران‌زمین در این باره به «اعتماد» می‌گوید: «باتوجه به اینکه چند نوبت اخیر در این جلسات، حضور نیافته‌ام از تشکیل این هیات ۱۷ نفره و همچنین بحث تدوین منشور اطلاعی ندارم.» رئوفیان در ادامه توضیح می‌دهد: «برای رسیدن به وحدت باید سازوکاری وجود داشته باشد و براساس آن مکانیزیم و سازوکار به وحدت برسیم. اساسا جامعه روحانیت از احزاب دعوت کرد برای اینکه بتواند با مشورت و رایزنی به نقطه‌نظر مشترک برسند؛ این نیت اصلی بوده، ولی اینکه نتیجه چه شده از آن بی‌اطلاعم.»
بیشتر بخوانید: آخرین وضعیت جناح‌های سیاسی برای انتخابات ۱۴۰۰/ از بلاتکلیفی اصلاح‌طلبان تا اختلاف‌نظر اصولگرایان
با این وجود، اما این کنشگر سیاسی اصولگرا درباره اینکه همفکرانش چه میزان ممکن است بتوانند با کاندیدایی واحد به کارزار انتخابات ریاست‌جمهوری سیزدهم در واپسین جمعه بهار ۱۴۰۰ وارد شوند، گفته است: «درنهایت به نظرم چند کاندیدا معرفی می‌شود. به دلایلی نمی‌توانند روی شاخصی‌هایی معین توافق کنند. درنتیجه طیف‌هایی از جریان اصولگرایی، آقای الف را مناسب‌تر می‌بینند و طیف‌هایی دیگر هم آقای ب یا فردی دیگر را مناسب می‌بینند؛ در نتیجه قطعا یک گزینه واحد برای انتخابات نخواهیم داشت.»
این تفاوت دیدگاه طیف‌های گوناگون اصولگرا البته تا زمان پیش از ورود به بحث «جبهه پایداری» است و معادله چندمجهولی کاندیدای نهایی اصولگرایان در انتخابات ۱۴۰۰ وقتی به واقع پیچیده و به آن میزان که واقعیت دارد، غامض می‌شود که کمیت موثر پایداری‌ها هم به این معادله اضافه شود. رئوفیان درباره اینکه آیا می‌توان متصور بود که پایداری‌ها بدون کاندیدای اختصاصی و مستقل از دیگر کاندیدا‌های اصولگرا وارد میدان شوند، گفته است: «در گذشته هم به همین شکل بوده و این رفتار آنان اتفاق جدیدی نیست؛ ما به این رفتار آنان عادت کرده‌ایم.»
خیزش انتخاباتی مخالفان
پیش از این هم چهره‌های مختلفی از دورن جریان اصولگرایی اعلام کرده بودند که پایداری‌ها از حالا تصمیم گرفته‌اند مسیری متفاوت را طی کنند. آنان حتی در این باره حاضر به گفتگو هم نیستند. حسین ابراهیمی پیش از این گفته بود که در جلسات جامعه روحانیت همه تشکل‌های اصولگرا به‌جز پایداری‌ها شرکت می‌کنند. البته پایداری‌ها خودشان هم رسما اعلام کرده‌اند که می‌خواهند مستقل باشند. فاطمه آلیا از چهره‌های نزدیک به این طیف از اصولگرایان نیز تلویحا به حرکت مستقل پایداری‌ها در ۱۴۰۰ اشاره کرده و گفته بود: «احزاب باید معیارها، گفتمان و برنامه‌های خود را مطرح کنند و وقتی که نزدیک انتخابات می‌شود براساس آن، باهم ائتلاف کنند. درنهایت ممکن است جبهه پایداری باتوجه به معیار‌های خودش مستقل بیاید.»
این حرکت مستقل پایداری‌ها از دیگر اصولگرایان، اما در حالی رقم خورده و می‌خورد که آنان به تازگی تغییری مهم را هم در تشکیلات سیاسی خود ایجاد کرده و صادق محصولی که به «پدر خوانده» این تشکیلات اصولگرا معروف است را از پشت صحنه به جلوی صحنه منتقل کرده‌اند تا از این پس در مقام دبیر کل جبهه پایداری و نه قائم‌مقام دبیرکل، به جای مرتضی آقاتهرانی بنشیند و آقاتهرانی را که حالا چندماهی است دوباره به پارلمان راه یافته نیز در سمت ریاست شورای مرکزی فعال کرده‌اند؛ تحولی قابل‌تامل در جبهه پایداری که به باور بسیاری از ناظران، اقدام پایداری‌هاست برای عملیاتی‌تر ساختن تشکیلات‌شان در انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰.
هرچند خودشان این نظر را رد می‌کنند. مجید متفی‌فر سخنگوی جبهه پایداری در این باره به خبرگزاری اصولگرای تسنیم گفته: «این تغییرات باتوجه به اساسنامه جدید و منطبق بر قانون جدید احزاب اتفاق افتاده و فقط عناوین تغییر کرده است. جناب آقای مهندس محصولی پیش از این نفر دوم جبهه و قائم‌مقام دبیر کل بودند و اکنون نیز به عنوان نفر دوم جبهه و در جایگاه دبیر کلی ایفای نقش می‌کنند. جناب حجت‌السلام آقاتهرانی هم به عنوان رییس شورای مرکزی همچون گذشته در جایگاه نخست هستند.
جبهه پایداری همانند قبل، بر مشی انقلابی و آرمانخواهی خود اصرار دارد و پرنشاط‌تر و مصمم‌تر از گذشته مسیر انقلابی خود را ادامه خواهد داد.» سخنگوی جبهه پایداری که ازقضا برخلاف دبیر کل و قائم‌مقام دبیر کل این تشکل، بر سمت خود ابقا شده است، می‌گوید: «آقای محصولی براساس اساسنامه جبهه پایداری قائم مقام رییس شورای پایداری یعنی قائم‌مقام آقای آقاتهرانی خواهند بود؛ لذا تفاوتی در وضعیت پایداری پیش‌بینی نمی‌کنم. شاید در ادبیات و گفتمان جبهه پایداری تغییراتی ایجاد شود، اما استراتژی آنان تغییری نخواهد داشت. این امر مختص پایداری نیست و در همه احزاب همین‌طور است. به نظر من جریان پایداری با حضور آقای محصولی از نظر گفتمانی قدری تقویت خواهد شد. به هرحال هر تغییری یک پیام دارد. فکر می‌کنم که قدرت گفتمانی آقای محصولی قوی‌تر است و باتوجه به اینکه در آستانه انتخابات مهم ریاست‌جمهوری هستیم، می‌تواند با جدیت و قاطعیت بیشتری از استراتژی تشکل خود دفاع کند و پرقدرت‌تر وارد شد. البته این انتخابات برای همه گروه‌های سیاسی مهم است و همه تلاش می‌کنند که در آن نقش پررنگ‌تر و بیشتری داشته باشند.»
ورای تمامی این جزییات، اما آنچه با قطعیت بیشتر قابل بیان است، این است که اصولگرایان احتمالا در این انتخابات هم تا روز‌های پایانی درگیر تنش‌های درونی باشند. از یک طرف کاندیدا‌های متعدد این جریان سیاسی هرکدام می‌خواهند به‌تن‌هایی خود را به «پاستور» برسانند، از طرف دیگر کمتر کسی میان اصولگرایان پیدا می‌شود که به نفع دیگری کنار بکشد. برخی تشکل‌های اصولگرا مانند پایداری‌ها هم که حرف‌شان یک کلام است و مسیر خود را می‌روند؛ مسیری که باید تا روز سرنوشت و برگزاری انتخابات، به‌دقت دنبال کنیم تا مشخص شود نتیجه چه خواهد بود.
