استفاده از ظرفیت جوامع محلی برای حفاظت از یوزپلنگ در دستور کار سازمان محیط‌زیست
رویداد۲۴ شهاب الدین منتظمی در جلسه شورای راهبری پروژه بین‌المللی حفاظت از یوزپلنگ آسیایی که به صورت ویدیو کنفرانس برگزار شد، ضمن بیان درس آموخته‌ها و دستاورد‌های پروژه افزود: بطور قطع استفاده از پتانسیل سایر دستگاه‌ها و مجامع بین اللملی کمک شایانی در حفاظت از زیست بوم‌ها و گونه‌های جانوری را در پی خواهد داشت.
همچنین مازن قرض الدین معاون نماینده مقیم دفتر توسعه سازمان ملل متحد در ایران در اظهارات خود ضمن موفقیت‌آمیز بودن فعالیت پروژه طی دو دهه، استفاده از دانش و تجربیات پروژه در سایر مناطق کشور و بسیاری از کشور‌های دنیا را تاکید کرد.
جلسه شورای راهبری پروژه بین‌المللی حفاظت از یوزپلنگ‌آسیایی با حضور مسئولین و نمایندگان وزارت امورخارجه و دفتر برنامه توسعه ملل متحد در ایران، مدیران و نمایندگان دفاتر امور بین‌الملل، روابط عمومی و دفتر حیات‌وحش سازمان، مدیران کل ۷ استان یوزخیز، مشاورین و کارشناسان حوزه معاونت محیط طبیعی، تیم کارشناسی پروژه به منظور ارائه گزارش فعالیت‌های پروژه در فاز سوم در سال‌های ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ و همچنین سند مفهومی‌حفاظت از گربه سانان هم‌بوم با یوز در زیستگاه‌ها و کریدور های برون زیستگاهی در ۷ استان یوزخیز تشکیل شد.
در این نشست مقرر شد گزارش سالانه پروژه ارائه و سند مفهومی حفاظت از گربه سانان هم‌بوم یوز تصویب شود، همچنین نیازهای مالی پروژه از سوی سازمان محیط‌زیست و UNDP تامین و تداوم همکاری‌ها کماکان ادامه داشته باشد.
پروژه بین‌المللی حفاظت از یوزپلنگ آسیایی
ایران کشوری پهناور با تنوع زیستی غنی است، اما در دهه های اخیر تعدادی از گونه های زیستی آن دچار انقراض شده اند. به دنبال انقراض شیر ایرانی و ببر خزر، یوزپلنگ آسیایی گربه سان بزرگ بعدی است که با انقراض روبرو شده است. یوزپلنگ آسیایی که به عنوان یوزپلنگ ایرانی نیز شناخته می شود، زمانی از شبه قاره هند تا افغانستان، ترکمنستان و ایران تا شبه جزیره عربستان و سوریه پراکنده بود.
آخرین گزارش مستند از یوزپلنگ در هندوستان به سال ۱۹۴۷ برمی گردد. از آن زمان به بعد یوزپلنگ به سرعت از سرتاسر قلمروی خود ناپدید شد. امروزه این گونه در تمام گستره آسیایی خود به جز یک جمعیت کوچک و به شدت در خطر انقراض در ایران، از بین رفته است.
مشاهدات یوزپلنگ در زیستگاه های شرقی و مرکزی ایران در دهه‌های ۶۰ و ۷۰ شمسی، نظر متخصصان و کارشناسان را به خود جلب کرد و سرانجام با حمایت سازمان حفاظت محیط زیست و برنامه عمران ملل متحد (UNDP)، حفاظت از این گربه سان که به استناد فهرست سرخ اتحادیه جهانی حفاظت طبیعت (IUCN) به عنوان گونه ای به شدت در معرض خطر معرفی شده از سال ۱۳۸۰ تحت عنوان پروژه حفاظت از یوزپلنگ آسیایی (CACP) آغاز شد. هدف این پروژه، حفاظت از یک جمعیت پایدار از یوزپلنگ آسیایی در ایران است.
برای دستیابی به این هدف، پروژه فعالیت های خود را در چهار محور حفاظت، پایش، تحقیقات، آموزش و تنویر افکار عمومی و مشارکت در حفاظت با جوامع محلی متمرکز کرده است.
این پروژه بین المللی نوع و میزان تهدیدات را در زیستگاه های اصلی این گونه در کشور مشخص کرده و در جهت کاهش تهدید‌ها گام برمی دارد. تهدیدات اصلی شناخته شده برای یوزپلنگ آسیایی در آخرین زیستگاهش شامل از بین رفتن زیستگاه، کاهش طعمه‌ها در اثر شکار بی رویه و تصادفات جاده‌ای این گونه است.
