قتل کارگران به نام جام جهانی ۲۰۲۲ / پشت پرده آماده سازی قطر برای میزبانی جام جهانی

رویداد۲۴ لیلا فرهادی: در جریان یک گزارش تحقیقی مشخص شده از زمانی که قطر موفق به کسب میزبانی جام جهانی ۲۰۲۲ فوتبال شده، ۶۵۰۰ کارگر مهاجر از هند، پاکستان، نپال، بنگلادش و سریلانکا جانشان را در این کشور از دست داده‌اند. این یافته‌ها با استفاده از برخی منابع دولتی در قطر به دست آمده و نشان می‌دهد به طور میانگین هر هفته ۱۲ کارگر از این کشور‌های شرق آسیا از دسامبر ۲۰۱۰ و زمانی که خیابان‌های دوحه در حال جشن و پایکوبی برای کسب میزبانی جام جهانی فوتبال بود جانشان را از دست داده‌اند.

داده‌ها از هندوستان، بنگلادش، نپال و سریلانکا نشان می‌دهد ۵۹۲۷ تن از کارگران تبعه این کشور‌ها در فاصله زمانی ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۱ جان باخته‌اند. داده‌های سفارت پاکستان در قطر نیز نشان می‌دهد ۸۲۴ کارگر پاکستانی در همین مدت زمان کشته شده‌اند.

تعداد کل کشته شدگان بسیار بالاتر از این آمارهاست چرا که این آمار‌ها شامل کشته‌شدگان کشوراهایی که بیشترین کارگر را به قطر اعزام کرده‌اند، نمی‌شود. فیلیپین و کنیا در زمره کشور‌هایی قرار دارند که بیشترین کارگر را برای آماده‌سازی قطر جهت میزبانی جام جهانی فوتبال روانه این کشور کرده‌اند. از سوی دیگر تعداد کشته شدگان ماه‌های آخر سال ۲۰۲۰ نیز در این آمار نیامده است.

در ده سال گذشته قطر برنامه ساخت و ساز خود را به طور قابل توجهی افزایش داده و خود را برای تورنمنت ۲۰۲۲ جام جهانی فوتبال آماده می‌کند. این کشور ۷ استادیوم جدید، چندین پروژه در دست احداث فرودگاه، جاده، حمل و نقل عمومی، هتل و یک شهرک جدید را در دستور کار قرار داده است.

بیشتر بخوانید: قطر و استادیوم‌های جام جهانی ۲۰۲۲+عکس

به گزارش رویداد‌۲۴ با اینکه مشخص نیست آیا کارگران کشته شده به طور خاص روی پروژه‌های توسعه‌ای مربوط به جام جهانی فعالیت می‌کردند یا نه، اما همین که تعداد کشته‌ها از سال ۲۰۱۱ (یعنی سالی که قطر به عنوان میزبان جام جهانی ۲۰۲۲ انتخاب شد) بیشتر شده نشان دهنده ارتباط میان این دو وضوع است.

در تحقیقات گاردین مشخص شده دست‌کم ۳۷ تن از این کارگران مستقیما در جریان ساخت و ساز استادیوم‌ها جان باخته‌اند. یافته‌های این رسانه بریتانیایی نشان می‌دهد قطر در حمایت از ۲ میلیون کارگر مهاجر با شکست روبرو شده است. پشت این آمار‌ها خانواده‌هایی هستند که نان‌آور اصلی‌شان را از دست داده‌اند.

علت مرگ کارگران در قطر

دلایل مرگ این کارگران را می‌توان در چند دسته تقسیم‌بندی کرد: جراحات متعدد به دلیل پرتاب شدن از بلندی، خفگی و برخی دلایل ناشناخته دیگر. در میان دلایلی که به طور رسمی در آمار‌های کشور قطر ذکر شده یک دلیل بیشترین آمار را داشته است: مرگ طبیعی.

بر اساس داده‌هایی که به دست گاردین رسیده، ۶۹ درصد کشته‌شدگان در میان هندی‌ها، نپالی‌ها و بنگلادشی‌ها بوده و همه این مرگ‌ها تحت عنوان مرگ طبیعی دسته‌بندی شده‌اند. هندی‌ها ۸۰ درصد این آمار را به خود اختصاص داده‌اند.

گاردین پیشتر در گزارشی درباره این نوع دسته‌بندی دلایل مرگ توضیح داده و گفته بود به طور معمول بدون کالبد شکافی نمی‌توان توضیح پزشکی درستی از دلیل مرگ افراد ارائه داد.

در سال ۲۰۱۹ گرمای تابستان قطر به طور قابل توجهی شدت گرفت و احتمالا گرمای هوا فاکتور تاثیرگذاری در تعداد کشته‌ها بوده است. در سال ۲۰۱۴ وکلای دولت قطر درخواست کردند که قانون کارگران مهاجر تغییر کند و اجازه کالبدشکافی برای یافتن دلیل مرگ‌های غیر منتظره یا ناگهانی داده شود. با این حال بر اساس گزارش هیبا ضیاالدین پژوهشگر ناظران حقوق بشر خلیج فارس، قطر با این طرح موافقت نکرده است.

دولت قطر گفته تعداد کشته شده‌ها نسبت مناسبی به تعداد کارگران مهاجر در این کشور دارد و با تعداد کارگران سفیدپوستی که هر سال به مرگ طبیعی در قطر جانشان را از دست می‌دهند نیز متناسب است.

یک مقام قطری به گاردین گفته مهاجران و اتباع کشور‌های دیگر که در قطر زندگی می‌کنند به مراقبت‌های درمانی رایگان درجه یک دسترسی دارند و نرخ مرگ و میر در میان کارگران مهمان (مهاجران) در چند سال اخیر به دلیل اصلاحاتی که در سیستم بهداشتی و بیمه کارگران کشور صورت گرفته کاهش یافته است.

یکی دیگر از دلایل پرتکرار مرگ و میر در میان هندی‌ها، نپالی‌ها و بنگلادشی‌ها تصادف رانندگی، تصادف در محل کار و خودکشی عنوان شده است. تعداد مرگ و میر ناشی از کرونا در قطر پایین بوده و از این رو تاثیر قابل توجهی بر آمار‌های قبلی نگذاشته و تنها ۲۵۰ نفر از خارجی‌ها در اثر کرونا جان باخته‌اند.

گاردین در گزارش خود نوشته این یافته‌ها نشان دهنده فقدان شفافیت در رابطه با مرگ کارگران در قطر است. سفارتخانه کشور‌های دیگر در قطر و دولت‌هایی که اتباعشان برای کارگری به دوحه اعزام شده‌اند مایل به ارائه داده‌ها نیستند و احتمالا دلایل سیاسی پشت این تصمیم آنها است.

زمانی که گاردین از کمیته سازماندهی جام جهانی از قطر درباره کشته‌ها در جریان پروژه ساحت استادیوم‌ها سوال کرده، آن‌ها ابراز تاسف کرده‌اند و گفته‌اند همه موارد را بررسی خواهند کرد.

یکی از سخنگو‌های فیفا در بیانیه‌ای گفته این سازمان متعد است که از حقوق کارگران در پروژه‌های فیفا صیانت کند. با توجه به افزایش اقدامات مربوط به ایمنی و سلامت، تعداد حوادث در پروژه‌های ساخت و ساز جام جهانی فیفا نسبت به سایر پروژه‌های ساخت و ساز در سراسر جهان به طور قابل توجهی کاهش یافته. با این وجود فیفا هیچ سندی برای این ادعای خود ارائه نداده است.