کاندیدا‌های اصولگرا در انتخابات ۱۴۰۰ چه وضعیتی دارند؟
رویداد۲۴ اختلافات اصولگرایان جدی است. کاندیدا‌های متعددی هم از این جریان آماده‌اند تا در ۱۴۰۰ برای انتخابات ریاست‌جمهوری نام‌نویسی کنند و از هم‌اکنون نیز رقابت را آغاز کرده‌اند. رقابتی که به نظر می‌رسد خیلی دشوار و البته آن‌طور که مصطفی میرسلیم ازجمله اعضای ارشد حزب موتلفه اسلامی گفته مبتنی است بر رویکردی «تخربی».
جالب آنکه یکی از آخرین و مهم‌ترین نمونه‌های این تقابل‌های درون‌گفتمانی اصولگرایان را یکی از دیگر اعضای همین حزب موتلفه کلید زد. آنجا که حمیدرضا ترقی در یک اظهارنظر مطبوعاتی علیه سعید محمد، فرمانده پیشین قرارگاه خاتم‌الانبیا و یکی از ده‌ها کاندیدای اصولگرای انتخابات پیش‌رو، مدعی شد که علت کناره‌گیری محمد از سمت فرماندهی‌اش در یکی از زیرمجموعه‌های سپاه پاسداران، «تخلفات» او در این جایگاه بوده است؛ ادعایی که با تکذیب محمد مواجه شد و به عقب‌نشینی و پوزش‌خواهی ترقی انجامید.
در این میان درحالی که به نظر می‌رسد میان افزایش تعداد کاندیدا‌ها و تشدید این تنش‌ها و اختلافات درون‌گفتمانی جناح راست نسبتی مستقیم برقرار است و هر چه بر تعدد کاندیدا‌ها افزوده می‌شود، تنش‌ها نیز متعدد و مشدد می‌شود، دیروز موتلفه در اطلاعیه‌ای از همین حمیدرضا ترقی، کنار اسدالله بادامچیان، مصطفی میرسلیم و محمدحسین نیکنام و حسین انواری به عنوان ۵ کاندیدای این تشکل سیاسی منتسب به طیف سنتی اصولگرایان خبر داد.
هر چند به رغم کثرت کاندیدا‌ها و مسیر صعب اجماع اصولگرایان اغلب اصولگرایان معتقدند در صورت کاندیداتوری سیدابراهیم رییسی، راه پیش‌روی‌شان هموار خواهد شد، اما به تازگی صادق محصولی، دبیرکل جبهه پایداری نیز درحالی از مخالفت با کاندیداتوری قالیباف گفته که استدلالش مبتنی بر حضور او راس یکی از دیگر قوای حاکمیتی می‌تواند در مورد رییسی نیز صادق باشد.
در چنین شرایطی محمد مهاجری، روزنامه‌نگار و تحلیلگر سیاسی اصولگرا معتقد است این شرایط احتمالا تا روز سرنوشت نیز ادامه خواهد یافت و انتخابات به صحنه‌ای برای وزن‌کشی سیاسی چهره‌ها و طیف‌های رنگارنگ اصولگرا تبدیل خواهد شد؛ البته به شرط آنکه رقیب اصلاح‌طلب جدی در کار نباشد و مشارکت نیز برخلاف پیش‌بینی‌ها بیش از ۶۰ درصد باشد.
بیشتر بخوانید: خیال اصولگرایان از نبود رقیب راحت شده است؟
درحالی که هر از گاه خبری از اختلافات درونی اصولگرایان به گوش می‌رسد، اخیرا شاهد موضع‌گیری شدیدی علیه سعید محمد بودیم مبنی بر اینکه او به دلیل تخلفاتی که مرتکب شده از فرماندهی قرارگاه خاتم‌الانبیا برکنار شده که البته در ادامه تکذیب شد، اما برخی ناظران معتقدند که محمد نمی‌تواند حمایت اصولگرایان را جلب کند. نظرتان درباره وضعیت او در انتخابات پیش‌رو چیست؟
من هفته پیش او را دیدم. به نظرم بسیار جدی بود و صراحتا می‌گفت که به نفع هیچ‌کس کنار نخواهم رفت، مگر آنکه فردی جوان باشد و بتواند اهدافی که در ذهنش دارد را محقق کند و به مرحله اجرا برساند. برداشتم این است با این ایده‌ای که مطرح کرد به نفع هیچ‌کس کنار نمی‌رود. راجع به موضوع برکناری او چیزی نمی‌دانم و بعید می‌دانم که اتفاق افتاده باشد. اگر موضوع کاندیداتوری ایشان مورد محالفت سپاه قرار می‌گرفت و نمی‌خواستند که او در انتخابات کاندیدا شود، می‌توانستند مانعش شوند و به او بگویند که کاندیدا نشود و اگر سعید محمد هم می‌خواست که در همان چارچوب نظامی و سلسله مراتبی عمل کند قطعا از این تصمیم خود منصرف می‌شد. اما اینگونه نیست؛ چراکه ایشان تنها کاندیدای نظامی نیست و به نظر می‌رسد که مشکلی با کاندیداتوری او ندارند. به هر حال چهره‌های دیگری مانند حسین دهقان و رستم قاسمی نیز هستند. اما فکر می‌کنم که آقای محمد هم میان همقطاران نظامی‌اش و هم میان طیف‌های سیاسی خاص مخالفانی جدی دارد و احتمالا این فضاسازی‌ها هم از سوی آن‌ها صورت می‌گیرد.
چنانچه آقای رییسی در انتخابات ۱۴۰۰ شرکت کند به نظر شما دوباره می‌تواند حداقل روی آن ۱۶ میلیون رای سال ۹۶ حساب کند؟ یا اینکه فکر می‌کنید که آرای کمتری به دست بیاورد؟
سال ۹۶ وقتی آقای رئیسی وارد انتخابات شد و ۱۶ میلیون رای به دست آورد، میان اصولگرایان چهره‌ای بلامنازع بود و، چون قالیباف هم به نفع او کنار رفته بود، رقیبی نداشت. اما درحال حاضر افراد دیگری حضور دارند که خیلی جدی درحال تلاش برای انتخابات هستند. در واقع این افراد مقابل آقای رئیسی و درون جناح اصولگرایان عمل می‌کنند. باید گفت که قطعا کاندیدا‌های با پیشینه نظامی از آرای ایشان در انتخابات ۱۴۰۰ کم می‌کند. اما بالاخره ایشان برگ برنده‌ای دارد که همان «مبارزه با مفاسد اقتصادی» است و صرف‌نظر از میزان موفقیتش، جزو مزیت‌های آقای رئیسی محسوب می‌شود و این‌ها می‌تواند سبد رای او را حتی از سال ۹۶ سنگین‌تر کند. اما به هر حال از طرف دیگر تقسیم آرا به کاندیدا‌های دیگر می‌تواند عامل کاهنده آرا برای ایشان باشد. با این حال تصورم این است که حضور آقای رئیسی می‌تواند اجماعی نسبی میان اصولگرایان ایجاد کند و شانس ایشان را برای پیروزی بالا ببرد.
با این شرایط و توصیفی که از وضعیت اصولگرایان دارید به نظر شما ترکیب نهایی اصولگرایان برای انتخابات ۹۶ چگونه خواهد بود؟
باید زمان بگذرد تا این نکته‌ای که می‌گویم روشن شود. اصولگرایان درحال حاضر همزمان دو کار انجام می‌دهند؛ کار اول وزن‌کشی داخلی است. اگر مطمئن شوند که در انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ رقیب جدی از طرف جریان مقابل ندارند به سمت انتخاباتی چند قطبی با حضور کاندید‌های اصولگرا حرکت می‌کنند. حتی اگر رقیب غیرجدی هم پیدا نکنند، وحدت میان‌شان موضوعیت ندارد. الان چند جریان ازجمله طیف نزدیکان قالیباف، اصولگرایان سنتی، پایداری‌ها و جریان‌هایی که مدافع کاندیدا‌های با پیشینه نظامی هستند، همه وزن‌کشی سیاسی را دنبال می‌کنند. در نتیجه اگر در انتخابات ۱۴۰۰ رقیب قدرتمندی نداشته باشند هیچ دلیلی برای وحدت بین‌شان وجود ندارد؛ بنابراین فرصت بسیار مساعدی است که بتوانند قدرت‌شان را به رخ یکدیگر بکشند و احتمالا این اتفاق رخ می‌دهد.
اما اگر در جریان مقابل، رقیب جدی داشته باشند و مطمئن شوند که میزان مشارکت بالاتر از ۵۵ تا ۶۰ درصد می‌رود و احتمال بدهند که امکان پیروزی رقیب مثل انتخابات ۹۶ یا ۹۲ وجود دارد، ائتلاف می‌کنند.
