برجام نمرده است/ بایدن خواهان بازگشت به برجام است

رویداد۲۴  «جاناتان اسنو»، استادیار روابط بین‌الملل و مطالعات خاورمیانه کالج روانوک دانشکده مطالعات خاورمیانه در پاسخ به این سوال که چرا علی رغم آنکه بازگشت به برجام از وعده‌های انتخاباتی «جو بایدن» بود، وی برای تحقق این وعده تعلل می‌کند، گفت: دیپلماسی همیشه ترکیبی از فشار و انگیزه است که در برخی از مواقع برای تحقق اهداف سیاست استفاده می‌شود. در زمان دولت ترامپ، استراتژی ایالات متحده این بود که به شدت به نقاط فشار تکیه کند، در حالی که انگیزه‌های محدودی را به ایرانیان و همچنین سایر بازیگران برای اجرای توافق ارائه می‌دهد. جو بایدن پس از سال‌ها از این استراتژی روی کار آمده و اقدامات آمریکایی‌ها و ایرانی‌ها و همچنین طرف‌های دیگر مذاکره را به طرق مختلف، برخی آشکار و برخی کاملا ظریف تغییر داده است البته که همه انتظار داشتند یک بازنگری اساسی انجام دهد و به شرایط قبل از ترامپ برگردد. در حالی که بایدن و تیمش خواهان تعامل جدی هستند و معتقدند که معامله‌ای که به نفع همه طرف‌ها باشد امکان پذیر است، قبل از اینکه هر چیزی به صورت عمومی دیده شود. این واقعیت که بایدن افراد زیادی را که در مذاکره در مورد برجام مشارکت داشتند را در سمت‌های حیاتی منصوب کرده است نشانه روشنی است که وی می‌خواهد وارد برجام شود و اگر ایرانیان نیز تمایل نشان دهند، قادر به انجام این کار است.

وی در ادامه افزود: همانطور که گفته شد، از زمان مذاکره و امضای برجام، شرایط تغییر چشمگیری کرده است. همه طرف‌های این توافق نامه، نه فقط آمریکایی‌ها یا ایرانی‌ها، باید تمایل خود را برای انجام گفتگو‌های جدید با حسن نیت نشان دهند. ایرانیان به حق احساس خشم دارند، زیرا معتقدند آمریکایی‌ها کسانی بودند که از معامله خارج شدند ایرانی‌ها امروز فکر می‌کنند که تقصیر کامل در صورت عدم موفقیت توافق بر عهده آمریکایی‌ها است در حالی که آمریکایی‌ها معتقدند که ایران نیز مسئول این شکست‌ها است. اگر هر دو طرف منتظر بمانند تا طرف دیگر به آن‌ها چشمک بزند، هیچ چیزی تغییر نمی‌کند؛ بنابراین به نفع هر طرفی است که به دنبال دیپلماسی است که فکر کند که با چه حرکتی می‌تواند این فضای لازم برای دیپلماسی را گسترش دهد.

وی در ادامه در مورد لغو تحریم‌ها گفت: این حرکتی است که ممکن است به بایدن این فرصت را بدهد تا بتواند حسن نیت نشان دهد؛ در حالی که از تحریم‌هایی که بعداً برای شرکت در مذاکرات به آن‌ها نیاز دارد، صرف نظر نمی‌کند. من می‌توانم ببینم که دولت با لغو برخی موافقت می‌کند اگر آن‌ها بدانند که ایران پس از آن با حرکتی متقابل پاسخ می‌دهد و اجازه خواهد داد تا مذاکرات با سرعت انجام شود. من انتظار ندارم که همه تحریم‌ها به یک باره برداشته شود، اما لغو برخی از آن‌ها به دلیل همه‌گیری کرونا ممکن است.

---

بیشتر بخوانید:

پامپئو: برجام پلی برای توافق گسترده‌تر با ایران نخواهد شد/ فرضیه برجام یا جنگ نادرست است

---

این استاد دانشگاه در مورد احتمال جنگ و یا دیپلماسی میان ایران و آمریکا گفت: هر دو ممکن است، اما جنگ مستقیم در کوتاه مدت بعید است. ما سال‌ها شاهد اقدامات پنهانی و نیابتی زیادی بوده ایم و احتمالاً کاهش نخواهد یافت مگر اینکه یک تغییر کلی استراتژیک در تفکر دو طرف ایجاد شود. در مورد دیپلماسی نیز مجددا باید به اهداف دو طرف برگردیم. در حال حاضر تیم بایدن بر روی بازسازی روابط در سراسر جهان متمرکز شده است و برجام بخشی از آن است؛ این بدان معناست که فرصتی برای مذاکره کنندگان ایرانی وجود دارد که بتوانند از این روند گسترده استفاده کنند.

وی در پایان در مورد آینده برجام خاطرنشان کرد: برجام نمرده است، اما برای تبدیل آن به معامله‌ای معنادار که به شکلی عمل کند که همه مشارکت کنندگان را خشنود سازد، از همه طرف کار زیادی لازم است. بایدن جدیت و تمایل خود را برای مشارکت نه تنها از طریق سخنرانی‌های خود بلکه در انتخاب افرادی که برای اجرای سیاست‌های خود انتخاب کرده است، نشان داده است. اگر ایرانیان از فرصت پیش آمده استفاده کنند؛ ما می‌توانیم در چند سال آینده شاهد توافق جدیدی باشیم. با این حال رسیدن به آن نقطه دشوار خواهد بود و اطمینان کامل از به دست آوردن آن حتی در صورت تمایل همه طرف‌ها به دور از واقعیت است.