تیک تاک ساعت برای بایدن در مورد ایران
رویداد۲۴ ولی نصر استاد دانشکده جان هاپکینز و مشاور سابق اوباما در «نیویورک تایمز» نوشت: از ابتدای آوریل یعنی ماه جاری میلادی مقامات ایرانی در وین با همتایان انگلیسی، فرانسوی، آلمانی، روسی و چینی خود که اعضای باقی مانده در توافق هسته‌ای هستند دیدار کرده است. لازم به ذکر است آمریکایی‌ها که در سال ۲۰۱۸ از این توافق خارج شدند نیز به طور غیر مستقیم در این نشست‌ها شرکت می‌کنند و دیپلمات‌های اروپایی نیز بین هیات ایرانی و هیات آمریکایی به ریاست رابرت مالی که نماینده ویژه رئیس جمهور جو بایدن است، در حال آمد و شد هستند.
در ادامه این مطلب آمده است: پنج شنبه‌ای که گذشت با وجود عدم اطمینان از تداوم نشست‌ها به دلیل خرابکاری در تاسیسات هسته‌ای نطنز که ایران مقصر آن را اسرائیل دانسته است، گفتگو‌ها از سر گرفته شد. اسرائیل به طور علنی عاملیت در حمله را انکار کرد، اما مقامات اطلاعاتی آمریکا و اسرائیل آن را یک عملیات محرمانه اسرائیلی توصیف کرده‌اند و تهران با افزایش سه برابری سطح غنی سازی به آن پاسخ داده است.
مذاکره کنندگان در مورد تشکیل دو کارگروه توافق کرده‌اند؛ یکی متعهد به تصمیم گیری درخصوص اقداماتی است که ایران برای بازگشت به پایبندی کامل انجام می‌دهد و دیگری برای تهیه لیستی از تحریم‌هایی که آمریکا باید لغو کند. در دور اول گفت‌وگوها، توافقی درباره فهرست کار‌هایی که ایران انجام می‌دهد، وجود داشت، اما هیچ پیشرفتی در زمینه تحریم‌هایی که آمریکا باید از میان بردارد، نبود.
این روند دیپلماتیک برای جلوگیری از تشدید درگیری‌ها در خاورمیانه و اجازه به جو بایدن برای تمرکز بر رقابت با چین بسیار حائز اهمیت است، اما تا زمانی که دولت بایدن سرعت عمل نداشته باشد، متزلزل خواهد شد. مذاکره کنندگان آمریکایی باید تحریم‌هایی را که آمریکا آمادگی دارد در ازای پایبندی کامل ایران حذف کند، فهرست کنند. اگر دیپلماسی شکست بخورد، واشنگتن به یک بحران خطرناک دیگر در خاورمیانه می‌رسد.
بیشتر بخوانید: کاخ سفید در برابر چالش دشوار شکستن دیوار تحریم‌ها
ایران نشان داده است که مایل به تعامل با دولت بایدن خواهد بود و قول داده است که اگر آمریکا نیز کاملا متعهد به توافق هسته‌ای باشد، به طور کامل به توافق عمل کند. با این وجود، اختلافات پس از روی کار آمدن رئیس جمهور بایدن شدت گرفت. اعضای کنگره و همچنین دولت‌های اسرائیل، عربستان سعودی و امارات متحده عربی کاخ سفید را تحت فشار قرار داده‌اند و بر محدود کردن استراتژی‌های سیاسی نظامی و منطقه‌ای ایران در یک توافق جدید با ایران اصرار ورزیده‌اند.
ایران نشان داده است که آنطور که واشنگتن تصور می‌کرد، در شرایط بدی نیست. این کشور اعلام کرده که فقط در مورد توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ صحبت خواهد کرد و تا زمان احیای مجدد آن مستقیماً با واشنگتن مذاکره نخواهد کرد. بعلاوه، تهران گفته از آنجا که آمریکا این توافق را ترک کرده است، دولت بایدن باید اولین گام را با برداشتن تحریم‌های اعمال شده توسط دونالد ترامپ، رئیس جمهور سابق بردارد؛ و تا زمانی که این امر محقق نگردد و تحریم‌ها لغو نشود ایران غنی سازی اورانیوم را با یک جهش سریع ادامه می‌دهد.
از سوی دیگر، تهران حملات را در عراق انجام داده و با چین به مشارکتی استراتژیک رسیده است. ایران به مسیر خود در طول بن بست فعلی ادامه می‌دهد، اتفاقی که به اسرائیل و متحدان عربش این فرصت را می‌دهد که دیپلماسی را در واشنگتن و منطقه به تحلیل ببرند.
مجموعه‌ای از این فاکتور‌ها واشنگتن را متقاعد کرده است که مسیر رسیدن به توافقی بلندتر و قدرتمندتر از احیا برجام می‌گذرد.
امریکا و ایران بر سر اینکه کدام تحریم‌ها باید لغو شوند اختلاف دارند. ایران می‌خواهد شرایط به شرایط قبل از ریاست جمهوری ترامپ برگردد. امریکا، اما حاضر نیست متعهد به لغو تمام تحریم‌های دوره ترامپ شود. بخشی از این مسئله به آن بر می‌گردد که دولت ترامپ عامدانه برخی از تحریم‌ها را به مبارزه با تروریسم گره زده است، اتفاقی که باعث می‌شود لغو آن‌ها دشوار شود.
با این حال، از زمان آغاز رایزنی‌ها در وین، مذاکره کنندگان آمریکایی هنوز هیچ فهرستی از تحریم‌هایی که دولت بایدن می‌بایست لغو کند، ارائه نداده‌اند. مذاکره کنندگان ایرانی نیز گفته‌اند که فهرست خودشان را ارائه می‌کنند که می‌تواند دور بعدی مذاکرات را تضمین کند یا برهم بزند.
اگر هیچ پیشرفتی در وین حاصل نشود و تهران به این نتیجه برسد که آمریکا تحریم‌ها را لغو نخواهد کرد، مسئله هسته‌ای می‌تواند چرخشی خطرناک داشته باشد و به طور بالقوه واشنگتن را به جنگ دیگری در منطقه خاورمیانه بکشاند.
اکنون دولت بایدن باید با لغو تحریم‌های دوران ترامپ و ارائه یک نقشه راه معتبر برای احیای توافق هسته‌ای که آمریکا و ایران می‌توانند بر سر آن توافق کنند، قاطعانه عمل کند.
