سالمندان درخطرند!
هنوز هم زندگی می‌کنند و به قولی برکت زندگی جوان‌ترها هستند. همین یک‌بار در سال اگرچه کافی نیست اما باعث می‌شود همه مسئولان خدمات اجتماعی از بهزیستی تا شهرداری و مجلس گزاره‌های خود را برای حمایت از پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها رونمایی کنند.
پیرمرد موسفید حتی نمی‌داند این روزها سالمندان خبرساز شده‌اند و نگاه رسانه‌ها به سمت آن‌هاست؛ اما هنوز هم وقتی می‌خواهد از خیابان عبور کند عصایش را یک متر جلوتر از خودش بلند می‌کند تا شاید مانعی باشد برای ماشین‌هایی که رنگ قرمز چراغ راهنمایی و رانندگی را نمی‌بینند.
موهایش یکدست سفید است و لکه‌های قهوه‌ای روی پوست صورتش از ردپای آفتاب داغی خبر می‌دهد که سال‌ها بر صورتش تابیده. می‌گوید؛ هفته پیش رفیقم را همین‌جا زیر گرفتند. چراغ عابر هم سبز بود اما راننده اعتنایی نکرده بود. حالا یک هفته است که پیرمرد بیچاره کنج خانه‌مانده و نمی‌تواند به پارک بیاید.
به حوض میانی پارک که نزدیک می شوی اطراف حوض پیرزن‌ها و پیرمردها دورهم نشسته‌اند. چانه‌شان را بر عصای چوبی‌شان تکیه داده‌اند و از خاطرات جوانی باهم می‌گویند.
پیرزن تقریباً 70 سال دارد. می‌گوید اینجا شده است پاتوق خوش‌گذرانی‌های زندگی‌شان. کنار هم چای می‌نوشند و خدا را شکر می‌کنند که همین پارک و یک سقف بالای سرشان و یک آب‌باریکه از حقوق بازنشستگی رادارند تا مجبور نشوند تنهایی و کهولت را در کنج خانه سالمندان تحمل کنند.
وضعیت سالمندان تابعی از وضعیت کلی جامعه
دکتر باقری روان‌شناس بالینی درباره موقعیت سالمندان در جامعه امروز به رویداد۲۴ می‌گوید: وضعیت سالمندان تابع وضعیت کلی جامعه هستند و بر همین اساس باید بررسی شوند. در دوران سالمندی هم مثل دیگر دوران زندگی یک سری نیازهای روانی در افراد برجسته می‌شود که نیازمند اهمیت بیشتری هستند. در مقابل این نیازهای روحی هم یکسری تکالیف تحولی به وجود می‌آید.
به گفته باقری دوران سالمندی نیازمند امنیت بیشتری است. سالمندان به دلیل آسیب‌پذیرتر بودن نیازمند امنیت و حمایت بیشتری هستند. البته به این موضوع باید توجه کرد که سالمندان نیازمند امنیت در تمامی وجوه آن ازجمله روحی و روانی، اقتصادی، عاطفی و اجتماعی هستند.
وی درباره حمایت‌های روحی و اجتماعی از سالمندان با تأکید بر این موضوع که در سال‌های گذشته جامعه با هشیاری و موفقیت به‌طورکلی قدم‌های روبه‌جلو برداشته است، می‌گوید: متأسفانه اما هنوز هم در بخش‌هایی از امور اجتماعی نیازمند بررسی و تحلیل‌های ریشه‌ای هستیم.
سرعت توجه به مسائل سالمندان پایین است
به گفته این روان‌شناس بالینی، یکی از موضوعاتی که در آن بسیار درجا زده‌ایم و نیازمند برنامه‌ریزی برای بهبود اوضاع هستیم، مسئله سرعت مواجه با مسائل است. اساساً در جامعه ما سرعت مواجه و دیدن مسائل نسبت به جوامع توسعه‌یافته بسیار پایین است.
وی با شاره به تجربیات خود در آلمان معتقد است؛ توجه سریع به مسائل اجتماعی مخصوصاً در حوزه سالمندان از تکرار آسیب در جامعه می‌کاهد و همین موضوع باعث می‌شود جامعه سالم و پویا به کار خود ادامه دهد. این در حالی است که بی‌توجهی به آمار و ارقام و تحلیل روانشناسان و جامعه شناسان در کشور ما بسیار تکرار می‌شود و همین موضوع آسیب‌های مربوط به سالمندان را به‌طور ادواری و به همان شرایط قبل تکرار می‌کند و ما با آن دستوپنجه نرم می‌کنیم.
کلاه‌برداری از سالمندان زخمی بر سلامت روان آن‌هاست
وی معتقد است سالمندان به لحاظ امنیت مالی و اقتصادی به‌شدت درخطر هستند و شاهد این موضوع آمار کلاه‌برداری‌های مالی از آن‌هاست. سالمندان به‌طور عمومی به دلیل ناآگاهی و عدم‌حمایت بیش از دیگر اقشار جامعه درگیر کلاه‌برداری‌ها می‌شوند.
این در حالی است که باقری با اشاره به آسیب‌های روحی و روانی که کلاه‌برداری‌ها بر سالمندان وارد می‌کند، می‌گوید: سالمندان علاوه بر آسیب‌های مالی که متحمل می‌شوند بعد از چنین مسائلی از منظر روحی بسیار شکننده می‌شوند و بیشتر نیازمند حمایت‌های روحی هستند.
توجه به سالمندان در رسانه‌ها و در نظر گرفتن برنامه‌های ویژه آموزشی و تفریحی برای این گروه به اعتقاد باقری باید در چارچوب برنامه‌ریزی‌های رسانه‌ها قرار گیرد. این در حالی است که متأسفانه نه‌تنها در صدا‌‌و‌سیما بلکه در رسانه‌های دیگر هم برنامه‌ریزی‌های گسترده برای سالمندان مشاهده نمی‌شود.
از سویی دیگر اگر رسانه‌ها خوراک آموزشی مناسبی برای سالمندان تأمین کنند، بسیاری از مشکلات و آسیب‌ها کاهش پیدا می‌کند. نشاط و سلامت عمومی در بین سالمندان افزایش پیدا می‌کند در پی آن به دلیل آگاهی یافتن سالمندان از مسائل روز و نحوه برخورد با آن‌ها کمتر شاهد آسیب‌های مالی و کلاه‌برداری‌ها می‌شویم.
