آیا روابط تهران-ریاض در زمینه‌ی انرژی می‌تواند به درگیری عربستان با ایران پایان دهد؟
روابط دو قدرت بزرگ در خاورمیانه یعنی عربستان سعودی و ایران طی چند هفته گذشته نسبت به دشمنی محض آنان که قبلاً غالب بود، به طرز چشمگیری تفاوت پیدا کرده است.
رویداد۲۴ اویل پرایس نوشت: روابط دو قدرت بزرگ در خاورمیانه یعنی عربستان سعودی و ایران طی چند هفته گذشته نسبت به دشمنی محض آنان که قبلاً غالب بود، به طرز چشمگیری تفاوت پیدا کرده است. از طرف سعودی، ولیعهد محمد بن سلمان اخیراً اظهار داشت که او به دنبال یک رابطه خوب و ویژه با ایران است. وی گفت: ما نمی‌خواهیم وضعیت ایران دشوار باشد، برعکس می‌خواهیم ایران رشد کند. همچنین خواستار این هستیم که منطقه و جهان را به سمت سعادت پیش ببریم. از طرف ایران نیز اقداماتی برای نزدیکی به ریاض انجام شده است. به طوری که بلافاصله پس از این اظهارات، با حضور و همکاری مصطفی الکاظمی، نخست وزیر عراق یک هیئت عالی رتبه‌ی ایرانی با همتایان سعودی خود جلسات طولانی‌ای را برگزار کرد.
بیشتر بخوانید: احتمالا آمریکا رئیس جمهور جدید ایران را از لیست تحریم‌های خود حذف کند
در ادامه این مطلب آمده است: عراق نیز از این رویکرد همکاری جویانه در خاورمیانه عقب نمانده است. به طوری که اخیراً خبر‌هایی مبنی بر تصمیم عربستان و امارات متحده عربی برای سرمایه گذاری تقریباً ۶ میلیارد دلاری در این کشور منتشر شد. همچنین به سرعت این خبر درز کرد که یک شرکت نفتی عربستان سعودی با پشتیبانی اطلاعاتی و لجستیکی قابل توجه ایالات متحده در حال مذاکره برای توسعه میدان گازی بسیار استراتژیک Akkas در عراق در کنار کمپانی شلومبرژه، غول خدمات نفتی ایالات متحده است. این که آیا این سری اعلامیه‌ها به این معنی است که عربستان سعودی تصمیم دارد قاطعانه به حوزه نفوذ ایران-چین-روسیه وارد شود یا اینکه عراق می‌خواهد به جبهه‌ی عربستان سعودی-آمریکا بپیوندند، هنوز نامشخص است. اما عراق اعلام کرد که در چند روز گذشته روابط بسیار چشمگیری با عربستان سعودی برقرار کرده است.
طبق اظهارات احسان اسماعیل، وزیر نفت عراق هفته گذشته بحث‌های طولانی بین وی و شاهزاده عبدالعزیز بن سلمان، همتای سعودی اش در مورد چگونگی مشارکت بسیار بیشتر شرکت‌های سعودی در بخش گاز، پتروشیمی و انرژی پاک عراق صورت گرفت. این مذاکرات شامل سرمایه گذاری قابل توجه شرکت‌های سعودی در بخش‌های مختلف انرژی عراق نیز می‌شد.
به گفته یک منبع ارشد که از نزدیک با وزارت نفت عراق همکاری می‌کند و هفته گذشته به طور انحصاری اویل پرایس با او صحبت کرد، این بحث‌ها با تکرار علاقه عربستان در توسعه میدان گازی بسیار استراتژیک Akkas عراق آغاز شد. گفتنی است، روسیه نیز از قبل به این منطقه‌ی حساس توجه داشت. Akkas نه تنها در منطقه‌ای تحت کنترل اقلیت سنی عراق واقع شده است، بلکه یکی از مولفه‌های اساسی اقدام عراق برای بهینه سازی بهتر منابع گازی خود به منظور کاهش وابستگی به ایران برای تأمین گاز و برق است. علاوه بر این، مقامات عربستان سعودی اظهار داشته اند که به عنوان بخشی از یک طرح گسترده‌تر برای استفاده از حجم عظیم گاز همراه عراق، علاقه زیادی به توسعه میدان گازی راتاوی دارد.
استفاده از این گاز همراه از طریق استفاده از آن برای صادرات و افزایش بودجه‌ی مورد نیاز برای دولت عراق، یا استفاده از آن برای تولید برق و کاهش وابستگی عراق به ایران مدت هاست که مورد توجه آمریکا قرار گرفته است. این تحولات نه تنها به این معنی است که ایالات متحده می‌تواند از کمک‌های مالی خود به عراق کم کند بلکه به طور قابل توجهی یکی از اهرم‌های اصلی نفوذ تهران بر بغداد را کاهش می‌دهد. در حال حاضر، عراق پس از روسیه همچنان به عنوان یکی از بدترین متخلفان اخراج گاز همراه در جهان شناخته می‌شود. این عملکرد عراق باعث شده است که میلیارد‌ها دلار هزینه بر اقتصاد این کشور تحمیل شود و به قطع مکرر برق در عراق به ویژه در ماه‌های تابستان منجر شده است. همچنین این موضوع با سیاست‌های سازمان ملل در مورد شعله ور کردن گاز همراه مغایرت دارد. گفتنی است، بر اساس برنامه ریزی سازمان ملل قرار است این نوع شعله ور کردن گاز همراه تا سال ۲۰۳۰ کاملاً در جهان کنار گذاشته شود. مهم اینکه، عراق در سال ۲۰۱۷ به این برنامه‌ی سازمان ملل پیوست.
عربستان سعودی همچنین در شرایط ایده آل قرار دارد تا به استفاده از گاز همراه عراق به عنوان بخشی از حجم عظیم گازی این کشور بپردازد و بخش‌هایی از پتروشیمی عراق را که راکد است، فعال کند. پروژه کلیدی در اینجا همیشه مجتمع پتروشیمی نبراس است، طرح اصلی‌ای که در سال ۲۰۱۲ بین شرکت نفتی شل و وزارت نفت عراق برای پروژه‌ای تعریف شد که حداقل تولید سالانه ۱.۸ میلیون تن انواع محصولات پتروشیمی را در بر می‌گیرد. به این ترتیب، اولین پروژه بزرگ پتروشیمی عراق از اوایل دهه ۱۹۹۰ تا کنون شکل گرفته است.
آنطور که عربستان هفته گذشته اعلام کرد، مهمترین مزیتی که ریاض در پیشبرد پروژه نبراس خواهد داشت، این است که در اولین برنامه‌های طراحی آن از الگو‌های مورد استفاده شرکت‌های روسی در توسعه طرح‌های گاز و پتروشیمی عربستان سعودی استفاده می‌شود. به ویژه این طرح‌های روسی در ایجاد شهر صنعتی جوبیل در عربستان مورد استفاده قرار گرفته است. رئیس پروژه‌های پتروشیمی یک شرکت بزرگ نفتی بین المللی که در عراق فعالیت می‌کند در گفتگوی اختصاصی با اویل پرایس گفت: ریاض از اتان به عنوان اولین ماده تأسیسات عراق به همان روشی که در توسعه سیستم اصلی گاز عربستان سعودی استفاده شد، بهره خواهد برد. گفتنی است، در طرحی که برای تأسیسات اولیه‌ی عربستان سعودی در نظر گرفته شد، گاز همراه جمع آوری و سپس به عنوان خوراک اصلی به شهر صنعتی جوبیل عرضه شد. گفتنی است، بیشترین غلظت اتان که بالاتر از ۱۰ درصد است، معمولاً در جریان‌های گازی همراه وجود دارد که عراق مقدار زیادی از آن را در اختیار دارد. فرآوری اتان باعث تولید اتیلن با محصولات جانبی می‌شود که عمدتا شامل گاز سوختی است. با توجه به این شرایط، سرمایه مورد نیاز برای ساخت و ساز در صنعت پتروشیمی عراق کاهش می‌یابد و پیچیدگی‌های لجستیک و توزیع مورد نیاز را که از عوامل مهم در ساخت صنعت پتروشیمی عراق است، به حداقل می‌رساند. اما با رشد صنعت و زیرساخت‌های مربوطه، جریان‌های خوراک سنگین‌تر از جمله پروپان، بوتان و نفتا می‌توانند مورد استفاده قرار بگیرند، همانطور که در جوبیل اتفاق افتاد.
تاسیسات اتیلن در سطح جهانی، یکی از پرمصرف‌ترین محصولات پتروشیمی در جهان، در اختیار چین قرار دارد که سالانه حدود ۱.۰ تا ۱.۵ میلیون تن اتیلن تولید می‌کند. گفتنی است، برای تولید ۱.۰ میلیون تن اتیلن در سال نیاز به تأمین تقریبا ۱.۳ میلیون تن اتان است. علاوه بر این، نیاز به یک منبع پایدار و قابل اطمینان برای تولید اتان، حداقل برای ۲۰ تا ۲۵ سال است. مهم اینکه، برای ساخت بخش‌های لازم به منظور فعال کردن یک بخش در کلاس جهانی در عراق برای تولید اتیلن، حدود ۴۰ تا ۵۰ میلیارد دلار آمریکا مورد نیاز است.
بیشتر بخوانید: احتمالا آمریکا رئیس جمهور جدید ایران را از لیست تحریم‌های خود حذف کند
در ادامه این مطلب آمده است: عراق نیز از این رویکرد همکاری جویانه در خاورمیانه عقب نمانده است. به طوری که اخیراً خبر‌هایی مبنی بر تصمیم عربستان و امارات متحده عربی برای سرمایه گذاری تقریباً ۶ میلیارد دلاری در این کشور منتشر شد. همچنین به سرعت این خبر درز کرد که یک شرکت نفتی عربستان سعودی با پشتیبانی اطلاعاتی و لجستیکی قابل توجه ایالات متحده در حال مذاکره برای توسعه میدان گازی بسیار استراتژیک Akkas در عراق در کنار کمپانی شلومبرژه، غول خدمات نفتی ایالات متحده است. این که آیا این سری اعلامیه‌ها به این معنی است که عربستان سعودی تصمیم دارد قاطعانه به حوزه نفوذ ایران-چین-روسیه وارد شود یا اینکه عراق می‌خواهد به جبهه‌ی عربستان سعودی-آمریکا بپیوندند، هنوز نامشخص است. اما عراق اعلام کرد که در چند روز گذشته روابط بسیار چشمگیری با عربستان سعودی برقرار کرده است.
طبق اظهارات احسان اسماعیل، وزیر نفت عراق هفته گذشته بحث‌های طولانی بین وی و شاهزاده عبدالعزیز بن سلمان، همتای سعودی اش در مورد چگونگی مشارکت بسیار بیشتر شرکت‌های سعودی در بخش گاز، پتروشیمی و انرژی پاک عراق صورت گرفت. این مذاکرات شامل سرمایه گذاری قابل توجه شرکت‌های سعودی در بخش‌های مختلف انرژی عراق نیز می‌شد.
به گفته یک منبع ارشد که از نزدیک با وزارت نفت عراق همکاری می‌کند و هفته گذشته به طور انحصاری اویل پرایس با او صحبت کرد، این بحث‌ها با تکرار علاقه عربستان در توسعه میدان گازی بسیار استراتژیک Akkas عراق آغاز شد. گفتنی است، روسیه نیز از قبل به این منطقه‌ی حساس توجه داشت. Akkas نه تنها در منطقه‌ای تحت کنترل اقلیت سنی عراق واقع شده است، بلکه یکی از مولفه‌های اساسی اقدام عراق برای بهینه سازی بهتر منابع گازی خود به منظور کاهش وابستگی به ایران برای تأمین گاز و برق است. علاوه بر این، مقامات عربستان سعودی اظهار داشته اند که به عنوان بخشی از یک طرح گسترده‌تر برای استفاده از حجم عظیم گاز همراه عراق، علاقه زیادی به توسعه میدان گازی راتاوی دارد.
استفاده از این گاز همراه از طریق استفاده از آن برای صادرات و افزایش بودجه‌ی مورد نیاز برای دولت عراق، یا استفاده از آن برای تولید برق و کاهش وابستگی عراق به ایران مدت هاست که مورد توجه آمریکا قرار گرفته است. این تحولات نه تنها به این معنی است که ایالات متحده می‌تواند از کمک‌های مالی خود به عراق کم کند بلکه به طور قابل توجهی یکی از اهرم‌های اصلی نفوذ تهران بر بغداد را کاهش می‌دهد. در حال حاضر، عراق پس از روسیه همچنان به عنوان یکی از بدترین متخلفان اخراج گاز همراه در جهان شناخته می‌شود. این عملکرد عراق باعث شده است که میلیارد‌ها دلار هزینه بر اقتصاد این کشور تحمیل شود و به قطع مکرر برق در عراق به ویژه در ماه‌های تابستان منجر شده است. همچنین این موضوع با سیاست‌های سازمان ملل در مورد شعله ور کردن گاز همراه مغایرت دارد. گفتنی است، بر اساس برنامه ریزی سازمان ملل قرار است این نوع شعله ور کردن گاز همراه تا سال ۲۰۳۰ کاملاً در جهان کنار گذاشته شود. مهم اینکه، عراق در سال ۲۰۱۷ به این برنامه‌ی سازمان ملل پیوست.
عربستان سعودی همچنین در شرایط ایده آل قرار دارد تا به استفاده از گاز همراه عراق به عنوان بخشی از حجم عظیم گازی این کشور بپردازد و بخش‌هایی از پتروشیمی عراق را که راکد است، فعال کند. پروژه کلیدی در اینجا همیشه مجتمع پتروشیمی نبراس است، طرح اصلی‌ای که در سال ۲۰۱۲ بین شرکت نفتی شل و وزارت نفت عراق برای پروژه‌ای تعریف شد که حداقل تولید سالانه ۱.۸ میلیون تن انواع محصولات پتروشیمی را در بر می‌گیرد. به این ترتیب، اولین پروژه بزرگ پتروشیمی عراق از اوایل دهه ۱۹۹۰ تا کنون شکل گرفته است.
آنطور که عربستان هفته گذشته اعلام کرد، مهمترین مزیتی که ریاض در پیشبرد پروژه نبراس خواهد داشت، این است که در اولین برنامه‌های طراحی آن از الگو‌های مورد استفاده شرکت‌های روسی در توسعه طرح‌های گاز و پتروشیمی عربستان سعودی استفاده می‌شود. به ویژه این طرح‌های روسی در ایجاد شهر صنعتی جوبیل در عربستان مورد استفاده قرار گرفته است. رئیس پروژه‌های پتروشیمی یک شرکت بزرگ نفتی بین المللی که در عراق فعالیت می‌کند در گفتگوی اختصاصی با اویل پرایس گفت: ریاض از اتان به عنوان اولین ماده تأسیسات عراق به همان روشی که در توسعه سیستم اصلی گاز عربستان سعودی استفاده شد، بهره خواهد برد. گفتنی است، در طرحی که برای تأسیسات اولیه‌ی عربستان سعودی در نظر گرفته شد، گاز همراه جمع آوری و سپس به عنوان خوراک اصلی به شهر صنعتی جوبیل عرضه شد. گفتنی است، بیشترین غلظت اتان که بالاتر از ۱۰ درصد است، معمولاً در جریان‌های گازی همراه وجود دارد که عراق مقدار زیادی از آن را در اختیار دارد. فرآوری اتان باعث تولید اتیلن با محصولات جانبی می‌شود که عمدتا شامل گاز سوختی است. با توجه به این شرایط، سرمایه مورد نیاز برای ساخت و ساز در صنعت پتروشیمی عراق کاهش می‌یابد و پیچیدگی‌های لجستیک و توزیع مورد نیاز را که از عوامل مهم در ساخت صنعت پتروشیمی عراق است، به حداقل می‌رساند. اما با رشد صنعت و زیرساخت‌های مربوطه، جریان‌های خوراک سنگین‌تر از جمله پروپان، بوتان و نفتا می‌توانند مورد استفاده قرار بگیرند، همانطور که در جوبیل اتفاق افتاد.
تاسیسات اتیلن در سطح جهانی، یکی از پرمصرف‌ترین محصولات پتروشیمی در جهان، در اختیار چین قرار دارد که سالانه حدود ۱.۰ تا ۱.۵ میلیون تن اتیلن تولید می‌کند. گفتنی است، برای تولید ۱.۰ میلیون تن اتیلن در سال نیاز به تأمین تقریبا ۱.۳ میلیون تن اتان است. علاوه بر این، نیاز به یک منبع پایدار و قابل اطمینان برای تولید اتان، حداقل برای ۲۰ تا ۲۵ سال است. مهم اینکه، برای ساخت بخش‌های لازم به منظور فعال کردن یک بخش در کلاس جهانی در عراق برای تولید اتیلن، حدود ۴۰ تا ۵۰ میلیارد دلار آمریکا مورد نیاز است.
منبع: انتخاب
