آیا آمریکا به دنبال غرق کردن چین و روسیه در باتلاق خاورمیانه است؟

رویداد۲۴ القدس العربی نوشت: بسیاری از تحلیلگران سوالاتی را در مورد شکل خاورمیانه پس از کاهش نفوذ ایالات متحده در آن و نیز در خصوص قدرت قطب‌های بین المللی رقیب واشنگتن در ایفای نقشی فعال، مطرح می‌کنند.

در ادامه این مطلب آمده است: درست است که آمریکا از کاهش نفوذ قدیمی خود در منطقه خوشحال نیست، اما اصراری هم برای ماندن و تحمل خسارت‌های بیشتر ندارد، حتی برخی معتقدند که واشنگتن ممانعتی با ورود روسیه و چین به منطقه ندارد، به این دلیل ساده که دولت آمریکا درگیری‌های نژادی و طایفه‌ای در خاورمیانه را زمینه ساز مناسبی برای به فرسایش رفتن قدرت رقبای بین المللی خود از جمله روسیه و چین می‌داند.

در یک مقاله جالب توجه که در نشنال اینترست به قلم کریستوفر موت، نویسنده آمریکایی متخصص روابط بین المللی به چاپ رسید، می‌بینیم که نویسنده معتقد است منطقه خاورمیانه جایزه‌ای نیست که از گرفته شدن آن از سوی دیگران بترسیم، بلکه این منطقه یک بار گران است که باید مایل باشیم بدترین دشمنان ما آن را تحمل کنند.

تفکری که در اغلب نوشته‌های تحلیلگران غربی وجود دارد مبنی بر آن است که توسعه نفوذ آمریکا در خاورمیانه، دیگری فایده‌ای برای واشنگتن ندارد و قوای جهانی دیگر باید از تجربه شکست خورده آمریکا درس بگیرند یا اینکه این تجربه را تکرار کنند و مسئولیتش را هم بپذیرند. شاید لازم به ذکر باشد که بگوییم نگرانی قدیمی آمریکا آن بود که اتحاد شوروی، به منطقه خاورمیانه که از نفت زیادی برخوردار است، برسد، در حالی که این منطقه یکی از ارکان اصلی سیاست واشنگتن در دوران جنگ سرد بود. همانطور که در دوره ریاست جمهوری کارتر، پس از حمله شوروی به افغانستان، کارتر شوروی را تهدید کرد که مانع از نفوذ آن به منطقه خلیج فارس می‌شود. در آن زمان، نظام ایران به متحد شوروی تبدیل نشد و دخالت شوروی در افغانستان به تضعیف بین المللی مسکو انجامید، یعنی همان چیزی که امروز آمریکایی‌ها به آن امید دارند.

به عقیده کریستوف موت، در درگیری بین افغانستان و روسیه، روسیه موفق به مقابله با باتلاق افغانستان نشد و شکست خورد. وی می‌افزاید: «نباید این مساله را نادیده گرفت که روسیه و چین نمی‌توانند نیرو‌های منطقه‌ای و طایفه‌ای که برای حضور آمریکا در خاورمیانه خطرساز شدند را در نظر نداشته باشند، علاوه بر اینکه دو ارتش روسیه و چین، نسبت به آمریکا از قدرت کمتری برای به راه انداختن جنگ‌هایی برای اشغال برخوردارند، به همین دلیل منطقی است که به دشمنانمان که وارثان نا امنی‌ها و درگیری‌های منطقه هستند، خوشامد بگوییم».

موت معتقد است که روس‌ها و چینی‌ها اگر تجربه دخالت واشنگتن در منطقه در دهه‌های اخیر را در نظر داشته باشند، به سادگی عقب نشینی را انتخاب می‌کنند و به سمت مسیر درست تری برای تمرکز اقتصادی خود حرکت می‌کنند.

این تز‌ها در مورد ضرورت فرار از خاورمیانه بحران زده، جدید یا نادر نیست، بلکه بسیاری از تحلیلگران و سیاستگذاران این مساله را مطرح کرده اند و همین مساله مستلزم آن است که خوانش درست و تفصیلی از درگیری‌هایی داشته باشیم که منطقه را به فرسایش برده است، تا به این شکل از دخالت‌های خارجی و فتنه افکنی‌ها که حتی قبل از به وجود آمدن ایالات متحده و کشف قاره آن هم وجود داشته و منطقه را وارد گردابی مداوم کرده، جلوگیری کنند.

درست است که آمریکا یک دولت بزرگ است، اما قدرت آن در محیط‌های متشنجی به تحلیل می‌رود که در آن‌ها از متحدان منطقه‌ای قوی خبری نیست.