دانشجویان تئاتری که کافه‌چی شده‌اند
به گزارش حبرگزاری خبرآنلاین، شامگاه شنبه، 17 شهریور پنجاه‌و‌دومین قسمت برنامه «نقد تئاتر» به تهیه‌کنندگی مجید گیاهچی و با اجرای دکتر عطاءاله کوپال از مجموعه برنامه‌های «نقد چهار» روی آنتن رفت.
مهمانان این برنامه با موضوع «بررسی نقش و وضعیت تماشاخانه‌های خصوصی تئاتر» اصغر همت مدیرعامل خانه تئاتر، رحمت‌اله امینی رئیس شورای نظارت و ارزشیابی اداره کل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، علی‌اصغر دشتی نویسنده و کارگردان و خیام وقار‌کاشانی از مدیران تماشاخانه خصوصی باران بودند. فارس باقری از اعضای هئیت مدیره تماشاخانه خصوصی کنش معاصر و رضا ثروتی نویسنده، طراح و کارگردان نیز از طریق ارتباط تلفنی در این گفتوگو شرکت کردند.
خیام وقار کاشانی از مدیران تماشاخانه خصوصی باران در ابتدای برنامه با اشاره به تشکیل مجمع عمومی انجمن صنفی تماشاخانه‌های ایران گفت: «در حال حاضر سه تماشاخانه خصوصی در شهرهای کرمان، ساری و قم و 21 تماشاخانه در تهران مشغول به فعالیت‌اند. ایجاد تماشاخانه‌های خصوصی جریانی نوپاست و احتیاج به مراقبت دارد.»
اصغر همت مدیر عامل خانه تئاتر، در ادامه صحبت‌های وقار کاشانی درباره نظر خانه تئاتر در زمینه تاسیس تماشاخانه‌های خصوصی اظهار کرد: «خانه تئاتر در دوره جدید مصمم است درباره وضعیت تئاتر خصوصی در ایران و آسیب‌شناسی آن بیانیه‌هایی صادر کند و امیدواریم این مباحث در کتابچه‌ای گردآوری شود.»
اصغر دشتی هم که نزدیک به دو سال است با گروهی دانشجویی به تحقیقاتی در این زمینه می‌پردازد، گفت: «در حال حاضر 1941 صندلی به تئاتر خصوصی اضافه شده که معادل 14 سالن دولتی است، در حالی که در این آمار تئاتر شهر و تالار وحدت را حذف کرده‌ام. این اتفاق در سه، چهار سال اخیر رخ داده است؛ واقعیتی که جدا از خوب یا بد بودنش و به جای تحسین کردن یا یورش بردن به آن باید جزئیاتش را مورد بررسی قرار دهیم تا بتوانیم به سالن‌دارها و این جریان نوظهور کمک کنیم.»
رحمت امینی نیز با اشاره به سالهای تدریس‌اش در دانشگاه‌ها گفت: «در این سال‌ها دانشجویان متوجه شدند که تئاتر شهر کفاف خیل عظیم فارغ‌التحصیلان این رشته را نمی‌دهد. بسیاری از آن‌ها حتی به کافه‌داری روی آوردند تا از نظر مالی تأمین شوند و بتوانند به تئاتر بپردازند. از سوی دیگر، دولت بحث خصوصی‌سازی تئاتر را مطرح کرده و ایجاد تماشاخانه‌های خصوصی اتفاقی مثبت در این زمینه است ولی امکانات و شرایط لازم باید برای آن فراهم شود.»
در ادامه رحمت امینی در پاسخ به سوال عطا‌اله کوپال درباره انتظار او در مقام حقوقی‌اش از مرکز هنرهای نمایشی برای ساماندهی وضعیت تماشاخانه‌های خصوصی گفت: «حدود 60 تا 70 درصد از وقت کاری رئیس مرکز هنرهای نمایشی و من برای رتق و فتق امور تماشاخانه‌های خصوصی می‌گذرد، اما روی این نکته هم تاکید داریم که به هر حال پدیده تماشاخانه‌های خصوصی باید روی پای خودش بایستد. رئیس مرکز هنرهای نمایشی به فعالان این حوزه تاکید دارد که کارتان را از نظر قانونی محکم و استوار کنید.»
در ادامه اصغر همت با اشاره به مهم بودن مساله کمیت و کیفیت در تئاتر خصوصی گفت: «دوستان اشاره کردند که 1941 صندلی به تئاتر اضافه شده است، امیدوارم که 1941 تماشاگر هم به تئاتر اضافه شود.»
سپس علی‌اصغر دشتی در مورد اشکالات تماشاخانه‌های خصوصی که ناشی از تقلید آن‌ها از رویکرد سالن‌های دولتی است، گفت: «نخستین اشکال این است که سالن‌های خصوصی ما مثل سالن‌های دولتی‌مان فقدان هویت دارند. سالن‌های خصوصی افزایش پیدا کرده‌اند، اما تنوع ندارند، در حالی که وقتی دچار تکثر می‌شویم باید تنوع هم وجود داشته باشد. اشکال دوم فقدان پراکندگی جغرافیایی است. آمار می‌گوید تعداد صندلی‌های سالن‌های دولتی و خصوصی در محدوده چهارراه ولیعصر 4631 است. آیا در این موقعیت جغرافیایی به این تعداد صندلی نیازمندیم؟»
او افزود: «مساله بعدی فقدان کیفیت سخت‌افزاری است. کدام قانون بر قیمتگذاری بلیت برای تماشاگر و قیمتگذاری سالن برای گروه‌ها نظارت می‌کند؟ نکته آخر فقدان کیفیت هنری آثار است. سالن‌داران خصوصی ناچارند برای تامین هزینه‌های سالن خود به هر نمایشی با هر کیفیتی نوبت اجرا دهند. چاره این کار این است که دولت برای یک سال فعالیت فرهنگی تماشاخانه‌های خصوصی بودجه‌ای در نظر بگیرد که این تماشاخانه‌ها مجبور نباشند نمایش‌هایی بی‌کیفیت را به سالن خود راه دهند.»
در پایان مجید گیاهچی، تهیه‌کننده برنامه «نقد چهار» ضمن ارائه آماری از مهمانان این برنامه 52 قسمتی، از شروع برنامه دیگری در شبکه چهار با همین مضمون، اما با تیم دیگری در هفته‌های آتی خبر داد.
