هرچقدر در احیای برجام تعلل شود، نقش عوامل منفی‌ساز بیشتر می‌شود/ مردم در حال تاوان دادن برای تحریم‌ها هستند نه مسئولان

رویداد۲۴ زینب غبیشاوی: برجام همچنان روی هواست. دوره انتقال قدرت در ایران اگرچه به پایان رسیده است اما هنوز خبری از برگزاری دور هفتم مذاکرات احیای برجام به گوش نمی‌رسد، البته این ایران است که موجب تعلیق و به تعویق افتادن مذاکرات شده است. تعلیقی که هر ساعت از آن هزینه هنگفتی را روی دوش کشور می‌گذارد. در حالی که انتظار می‌رفت در نیویورک اتفاق جدیدی بیفتد و مقدمات برگزاری دور هفتم فراهم شود اما مجمع سران سازمان ملل نیز امسال سوت و کور بود و فقط چند جمله درباره ضرورت از سر گیری مذاکرات میان مقامات هیئت ایرانی و غربی رد و بدل شد.

امیرعبداللهیان وزیر خارجه ایران گفته که به زودی به مذاکرات برجام بازخواهیم گشت. امیرعبدالهیان در حالی که همچنان بر لزوم برداشته شدن تحریم‌ها از سوی غرب سخن می‌گفت در گفتگو با ان بی سی گفت که دولت جدید ایران در حال ارزیابی مذاکراتی است که دولت پیشین انجام داده است. وی در ادامه همچنین از بازگشت ایران به مذاکرات به زودی خبر داد.

این سخنان امیرعبداللهیان اما با واکنش وزارت خارجه آمریکا مواجه شد و ند پرایس در این باره با بیان اینکه آمریکا اطلاعات دقیقی در مورد زمان از سرگیری گفتگو‌ها در وین از ایران دریافت نکرده است تاکید کرد: در جریان اظهارات «حسین امیرعبداللهیان» وزیر خارجه ایران در خصوص بازگشت به میز مذاکره قرار داریم. شما باید از آن‌ها در مورد معنی مفاهیم «به زودی» و «خیلی زود» جویا شوید، این پیامی است که ما در تمام هفته می‌شنویم. اما تا به حال هیچ شفافیتی در مورد این که دقیقاً به چه معناست نداریم.

فلاحت پیشه نماینده سابق مجلس در گفتگو با رویداد۲۴ اما از تلاش ایران برای بالا بردن قدرت چانه زنی خود خبر داد و گفت که دولت ابراهیم رئیسی تلاش می‌کند بنیاد غیربرجامی برای فشار بر غرب ایجاد کند.

بیشتربخوانید: چرا ابراهیم رئیسی برای حضور در مجمع عمومی سازمان ملل به نیویورک نمی‌رود؟

حشمت الله فلاحت پیشه نماینده سابق مجلس در این باره به رویداد‌۲۴ گفت: اولین سازوکار‌های سیاست خارجی دولت رئیسی در نیویورک رونمایی شد. دولت جدید تاکنون راهبرد‌های منطقه گرایانه در پیش گرفته بود و سعی می‌کرد در مسائل منطقه‌ای سیاست‌های کشور را پیش ببرد. این قابل دفاع است اما یک واقعیتی که وجود دارد این است که سه عرصه سیاست خارجی منطقه گرایانه، مناسبات دوجانبه و مناسبات جهانی باهمدیگر در ارتباط هستند. به ویژه اینکه اگر کشور در عرصه جهانی مانع و تنش‌هایش را تعدیل نکند، در سایر عرصه‌ها نیز به اهداف دلخواه خود نمی‌رسد.

فضای احیای برجام وجود دارد

وی ادامه داد: اکنون به طور مشخص بحث برجام مطرح می‌شود، زیرا مسائل عمده در حوزه برجام شکل گرفته است و شاید بیش از ۱۵۰۰ تحریم فعال علیه ایران وجود دارد که مرتبط با موضوع برجام است، حداقل از لحاظ ذهنی، این فضا برای احیای برجام وجود دارد. دولت کنونی با دولت گذشته در خصوص برجام تفاوت نظر جدی دارند و همین باعث شد در مرحله انتقال دولت، احیای برجام صورت نگیرد. من بار‌ها اعلام کردم که کاش در همان زمان انتقال برجام رخ می‌داد.

وی با اشاره به وجود سردرگمی در میان طرف‌های برجام درباره آغاز دور جدید مذاکرات، گفت: زمان محوری مهمترین محور مسئله برجام برای ایران است، معتقدم هرچقدر که در احیای برجام تعلل صورت بگیرد، نقش عوامل منفی بیشتر می‌شود. این عوامل بازیگرانی مانند رژیم صهیونیستی هستند که حتی در آن زمان هم که امکان توافق بود، سعی کردند با حمله به سایت‌های هسته‌ای ایران، مانع از دستیابی به این توافق شوند. این بازیگران در تلاش هستند تا هزینه مذاکره را برای ایران افزایش دهند و کاری کنند کشور‌هایی مانند هند و چین هم برخلاف تعهداتی که داشتند، تعهدات خودشان را در رابطه با ایران انجام ندهند.

سیاست خارجی ایران باید از هزینه‌سازی به مرحله ثروت‌سازی برسد

فلاحت پیشه ادامه داد: این هزینه سازی‌ها بر دوش ملت صورت می‌گیرد. ما شاهد این هستیم که پول ملی ایران ارزش خود را از دست داده و دو حوزه عمران و توسعه کشور که ارتباط زیادی با درآمد‌های خارجی دارند، عملا به حالت تعلیق درآمده‌اند. در همین نیویورک همه کشور‌ها سعی می‌کنند از این سفر در جهت افزایش سرمایه ملی استفاده کنند، سیاست خارجی ما هم باید از هزینه‌سازی به مرحله ثروت‌سازی برسد. به هرحال ایران در دنیای امروز در برخی از حوزه‌ها هزینه‌های زیادی انجام می‌دهد که باید از آن‌ها در جهت افزایش سرمایه ملی استفاده کنند.

دولت ابراهیم رئیسی برنامه‌ای برای احیای برجام ندارد

این کارشناس مسائل سیاست خارجی می‌گوید یکی از مصداق‌هایی که نشان می‌دهد دولت ابراهیم رئیسی برای احیای برجام برنامه‌ای ندارد، این است که تاکنون تیم مذاکره کننده انتخاب نشده‌اند و حتی نهاد مذاکره کننده نیز نامشخص است. این در شرایطی است که کشور و مردم درحال تاوان دادن برای تحریم‌ها هستند. در دنیای امروز هیچ کشوری مانند ایران برای مبادلات پولی و مالی هزینه‌های گزاف نداده است، در دنیای امروز هیچ کشوری مانند ایران مجبور نیست با دلال‌ها و کاسبان تحریم در داخل و خارج از کشور کار کند. هیچ کشوری مانند ایران فرصت‌های توسعه‌ای و جذب سرمایه‌ای را از دست نداده است، هیچ کشوی مانند ایران نیست که به خاطر تحریم‌ها نتواند منابع طبیعی خود را به قیمت واقعی فروش برساند، این‌ها واقعیت‌های تحریم است و فشار آن را مردم تحمل می‌کنند نه کسانی که در مناصب خود حضور دارند و هم حقوق و هم حق ماموریت می‌گیرند. از همین رو معتقدم اگر این وقت گذرانی بیش از حد باشد، در نهایت دولت متضرر و ناکام در تحقق وعده‌های خود می‌شود.

دولت رئیسی به دنبال تشکیل بنیاد غیربرجامی برای فشار بر غرب است

فلاحت پیشه می‌گوید: دولت رئیسی تاکنون از طریق برخی از مسئولین در سخنرانی‌ها تا حدودی مواضع برجامی را اعلام کردند. مهمترین دلیلی که تاکنون دور هفتم مذاکرات برجام و حتی نشست های مقدماتی آن برگزار نشده، این است که در ایران آرایش جدید شکل نگرفته است. البته همه هئیت‌ها دچار نوعی سردرگمی هستند. دیپلمات‌ها حتی زمانی که دستور کاری برای مذاکره‌ای نداشته باشند نیز به اسم مذاکره می‌توانند در کنار هم قرار بگیرند تا این دیپلماسی حتی اگر به مو رسیده باشد پاره نشود.

نماینده سابق مجلس می‌گوید: موضع کلی سیاست خارجی دولت جدید این است که در حوزه‌هایی مانند منطقه، مبادلات با هند، چین، روسیه و دیگر کشورها، در شرایطی که بسیاری معتقدند موضع آمریکا با شکست در افغانستان به شدت تضعیف شده است، توسعه پیدا کند. دولت سعی می‌کند یک بنیاد غیربرجامی شکل دهد و این بنیاد را به بخشی از توان چانه زنی خود تبدیل کند و پس از آن وارد چانه‌زنی‌های برجامی شود. اما این مواضع و روند‌ها باید به صورت همزمان صورت بگیرد. دنیا منتظر نمی‌ماند که یک کشور بر اساس زمانی که خودش دارد روابطش را شکل دهد، خصوصا برجام که عوامل آشوب ساز در آن وجود دارند و برخی از تداوم تحریم‌ها منفعت دارند.