رضایت ایران و ۱+۴ از برگزاری نشست کمیسیون مشترک برجام / تضمین‌های فنی به جای تضمین‌های سیاسی و حقوقی ارائه شد
رویداد۲۴ «ما معتقدیم توافق (هسته‌ای) ممکن و در دسترس است.» حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران.
به گزارش روزنامه اعتماد، روز گذشته درست در ساعاتی که علی باقری، معاون سیاسی وزیر خارجه در راس هیات مذاکره‌کننده ایران برای آغاز نخستین دور مذاکرات میان ایران و ۱+۴ در قالب کمیسیون مشترک در دولت جدید وارد هتل کوبرگ می‌شد، حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران با انتشار یادداشتی برای چندمین بار در سه ماه اخیر مواضع تهران در مذاکرات برای احیای برجام را تکرار کرد. امیرعبداللهیان در این یادداشت مجددا یادآوری کرد که برای بازگشت به برجام، ایران باید بتواند به‌طور کامل از لغو تمامی تحریم‌ها منتفع شود و آمادگی دارد تا در صورت ارایه تضمین، بررسی خسارات و لغو موثر و قابل راستی‌آزمایی تحریم‌ها، اقدامات جبرانی خود را متوقف کند. برخی عبارات همیشگی نیز در یادداشت وزیر خارجه ایران دوباره تکرار شد: «جمهوری اسلامی ایران با «اراده واقعی» و «حسن‌نیت» در دور جدید مذاکرات وین تلاش خواهد کرد به «توافق خوب»، پایدار و قابل راستی‌آزمایی موثر در حوزه لغو تحریم‌ها دست یابد.»
عصر روز گذشته سه معاون وزیر خارجه ایران در امور سیاسی، حقوقی و اقتصادی در حالی مقابل مدیران سیاسی اتحادیه اروپا، تروییکای اروپایی و سفرای روسیه و چین نزد سازمان‌های بین‌المللی در وین در سالن مذاکرات هتل کوبرگ نشستند که هیات ایرانی دستورکار لغو تحریم‌ها را به عنوان محور اصلی رایزنی‌ها اعلام کرده، اما تروییکای اروپایی و ایالات متحده بر لزوم بازگشت ایران به تعهدات هسته‌ای‌اش طبق برجام تاکید دارند و البته از اجرای کامل برجام توسط تمام اعضای اولیه سخن می‌گویند. روسیه و چین نیز در این میان با ادبیات محافظه‌کارانه‌تری سخن می‌گویند و هر چند به صراحت بر لزوم لغو تحریم‌ها علیه ایران تاکید دارند، اما در چینش کلمات، بازگشت همزمان یا با فاصله بسیار اندک دو طرف به اجرای تعهدات برجامی را راهکار مفید در مسیر بازگشت همه به اجرای برجام می‌دانند.
هرچند که هیات مذاکره‌کننده ایران برای نخستین‌بار از زمان تغییر دولت در ایران، در جلسه کمیسیون مشترک برجام شرکت کرد، اما روند برگزاری جلسات مقدماتی، اصل نشست و رایزنی‌های پس از آن مانند دوره‌های پیشین و در دولت دوازدهم بود. علی باقری که روز شنبه به وین رسیده بود از ۴۸ ساعت باقیمانده تا برگزاری نشست کمیسیون مشترک برای انجام رایزنی‌های دو و چندجانبه با اعضای باقیمانده در توافق استفاده و ملاقات‌های دوجانبه و سه‌جانبه‌ای را در سطوح کارشناسی و سطح روسای هیات‌های چین و روسیه و همچنین با «انریکه مورا» هماهنگ‌کننده اتحادیه اروپا برگزار کرد.
«انریکه مورا»، معاون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگ‌کننده کمیسیون مشترک برجام نیز در توییت اعلام کرد: «به وین برای دور هفتم مذاکرات به منظور بازگرداندن برجام به مسیر اصلی بازگشتیم. تلاش‌های مقدماتی فشرده در جریان است.»
انریکه مورا تا پیش از نشست کمیسیون مشترک برجام با علی باقری و «وانگ کان» (نماینده چین در مذاکرات وین) و «میخاییل اولیانوف» (نماینده روسیه در مذاکرات وین) و همچنین همکارانش از تروییکای اروپایی و امریکا دیدار کرد.
بیشتر بخوانید: جمع‌بندی ۶ دور مذاکرات قبلی یک پیش‌نویس است نه یک توافق/ مباحث ادوار قبلی مذاکرات هم قابل مذاکره هستند
درحالی‌که دولت اتریش به عنوان میزبان این گفتگو‌ها با انتقال مذاکرات به هتل کوبرگ تلاش کرده امنیت هیات ایرانی در مقابل اعتراض‌های مخالفان نظام در این شهر را تامین کند و همزمان با استقرار چادر بزرگی مقابل هتل کوبرگ جایگاهی را هم به خبرنگاران، عکاسان و تصویربرداران اختصاص داده است به نظر نمی‌رسد که این دور از رایزنی‌ها چندان به درازا بینجامد. در حقیقت نخستین نشست کمیسیون مشترک برجام به فرصتی برای نخستین مذاکرات چندجانبه ۱+۴ با ایران و همچنین نخستین رایزنی‌های ولو غیرمستقیم مذاکره‌کنندگان جدید ایران با هیات امریکایی تبدیل شده و به نظر می‌رسد که در این مرحله دوطرف ترجیح بدهند مواضع مذاکراتی خود را بیش از پیش تبیین کنند. البته در این مرحله هر دو طرف با خواسته‌های حداکثری پای میز مذاکره حاضر شدند، اما تجربه این قبیل مذاکرات نشان داده که خواسته حداکثری الزاما خواسته نهایی نیست. از سوی دیگر تیم ایران ترجیح می‌دهد در این مرحله چندان مشت خود را باز نکند و شفاف‌سازی بیشتر مواضع مذاکراتی را به دور بعدی شاید در آینده‌ای نه چندان دور موکول کند. در چنین شرایطی به نظر می‌رسد که نتیجه نخستین دور رایزنی‌های هیات جدید مذاکره‌کننده ایران با طرف مقابل نه توافق باشد و نه بتوان از آن با عنوان شکست در احیای برجام یاد کرد.
تلاش تل‌آویو برای تخریب روند مذاکرات
آغاز مذاکره برای احیای برجام در دولت جدید ایران پس از وقفه‌ای ۵ ماهه همزمان که سبب امیدواری‌هایی برای نجات توافق هسته‌ای شده، تلاش مخالفان این توافق مانند رژیم اسراییل برای تخریب روند آغاز شده را هم کلید زده است. همزمان با مذاکرات وین، «نفتالی بنت» نخست‌وزیر رژیم اسراییل از قدرت‌های جهانی خواست تسلیم آنچه «باج‌خواهی هسته‌ای ایران» خواند، نشوند. به گزارش «آسوشیتدپرس»، بنت در بیانیه‌ای ویدیویی خطاب به نمایندگان کشور‌هایی که مذاکرات را با ایران آغاز کرده‌اند، گفت که تهران «به دنبال پایان دادن به تحریم‌ها در ازای تقریبا هیچ چیز و دست‌نخورده نگه داشتن برنامه هسته‌ای خود در عین دریافت صد‌ها میلیارد دلار پس از رفع تحریم‌هاست.»
«یاییر لاپید»، وزیر امور خارجه رژیم اسراییل نیز روز گذشته با «لیز تراس»، وزیر خارجه بریتانیا علیه ازسرگیری مذاکرات «وین» درباره احیای برجام دیدار و گفتگو کرد. لاپید و تراس که روز گذشته به‌طور مشترک یادداشتی را علیه برنامه هسته‌ای ایران در روزنامه انگلیسی «دیلی‌تلگراف» منتشر کرده بودند، در کنفرانس خبری مشترک در لندن نیز ادعا‌های ضدایرانی را تکرار کردند. لاپید در این کنفرانس خبری با جوسازی علیه مذاکرات وین گفت: «ایرانی‌ها برای تنها یک هدف به این گفتگو‌ها آمده‌اند و آن برداشته شدن تحریم‌هاست. آن‌ها به پول نیاز دارند. برای حزب‌الله، برای سپاه قدس، برای شبکه تروریستی جهانی خود و برای تداوم رقابت به سوی سلاح هسته‌ای.»
لاپید در ادامه لفاظی‌های خود علیه ایران مدعی شد: «آن‌ها با زمان بازی می‌کنند و میلیارد‌ها دلار از رفع تحریم‌ها به دست می‌آورند و همچنان به فریب جهان ادامه می‌دهند و به‌طور مخفیانه برنامه هسته‌ای خود را پیش می‌برند، این چیزی است که آن‌ها در گذشته هم انجام داده‌اند و این‌بار نیز انجام می‌دهند.»
ابراز رضایت ایران، روسیه و اتحادیه اروپا
نخستین نشست کمیسیون مشترک برجام با حضور هیات جدید مذاکره کننده ایران و هفتمین دور رایزنی‌ها برای احیای برجام از ابتدای سال جاری تاکنون پس از قریب به دو ساعت و ۱۵ دقیقه به پایان رسید. میخاییل اولیانوف، نماینده روسیه مانند همیشه نخستین فردی بود که روایت خود از این نشست را منتشر کرد. اولیانوف نوشت: «دور هفتم مذاکرات وین بسیار موفقیت‌آمیز آغاز شد. شرکت‌کنندگان در این نشست بر سر برداشتن گام‌های فوری بیشتر توافق کردند.»
انریکه مورا، معاون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا دومین فردی بود که روایت خود از نخستین نشست چندجانبه ۱+۴ با ایران را در جمع خبرنگاران مطرح کرده و گفت: خوشحالیم که به وین بازگشتیم. در این دور از مذاکرات، تمرکز فقط بر تحریم‌ها نیست. کارگروه رفع تحریم (که در دور‌های پیشین مذاکراتی تعریف شده بود) از روز سه‌شنبه (امروز) و کارگروه مسائل هسته‌ای از روز چهارشنبه، کار خود را آغاز خواهند کرد. در چندماه اخیر برنامه هسته‌ای ایران توسعه و تحریم علیه ایران ادامه یافته لذا ضرورت فوری برای بازگشت به برجام احساس می‌شود. ایران پذیرفته است که بر اساس شش دور اول مذاکرات، کار جلو برود، اما می‌خواهد «حساسیت‌های سیاسی» دولت جدید تهران در مذاکرات گنجانده شود.
مورا در پاسخ به پرسشی درباره احتمال برگزاری نشست وزرای کشور‌های عضو برجام اعلام کرد که فکر نمی‌کند این نشست در آینده بسیار نزدیک برگزار شود. او همچنین در پاسخ به پرسشی درباره دلایل طولانی شدن نشست کمیسیون مشترک برجام گفت که رییس هیات مذاکره‌کننده ایران جدید بود و مایل بود نقطه نظرات خود را شرح دهد.
علی باقری، معاون سیاسی وزیر خارجه نیز در این نشست ضمن تشریح مواضع جمهوری اسلامی ایران، بر لزوم لغو تمامی تحریم‌های غیرانسانی و قهرآمیز امریکا علیه ملت ایران تاکید و تصریح کرد ضروری است مساله رفع تحریم‌ها در اولویت نخست گفتگو‌ها قرار بگیرد.
رییس هیات ایرانی در این مذاکرات با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران در عمل پایبندی خود را به تعهداتش در برجام نشان داده، بر عزم و اراده ایران برای رسیدن به تفاهمی عادلانه که تامین‌کننده منافع مشروع ایران باشد، تاکید کرد.
باقری با اشاره به ادعای برخی طرف‌های غربی برای احیای برجام افزود: تا زمانی که کارزار فشار حداکثری امریکا نفس می‌کشد، احیای برجام سخن گزافی بیش نیست. مذاکره‌کننده ارشد ایران در این نشست همچنین با یادآوری سالگرد شهادت شهیدان شهریاری و فخری‌زاده، یاد و خاطره تمام شهدای هسته‌ای ایران را گرامی داشت.
