مذاکرات وین؛ برجام در دو راهی احیا یا فروپاشی؟
رویداد۲۴ درحالی که خبرنگار روزنامه والاستریت ژورنال خبر داده است که دیپلماتهای ارشد سه کشور اروپایی (انگلیس، فرانسه و آلمان) مدعی شدهاند که پیشنهادهای ایران با برجام مغایر بوده، به طوری که به زعم آنها برخی از پیشنهادات ایران فراتر از مفاد برجام بوده است، رئیس هیات مذاکره کننده ایران در پاسخ به این که برخی دیپلماتهای اروپایی گفته اند که پیشنهادهای ایران غیرقابل قبول و تندروانه است گفت: اینکه طرفهای اروپایی خیلی درباره برخی از پیشنهادهای ما رضایت نداشتند درست است، اما اینها بر اساس مبانی مشترک میان دو طرف تنظیم شده و اعتراضی به اینکه اینها نامربوط هستند، نداشتند و گفتند که با دیدگاههای ما مطابقت ندارد.
علی باقری افزود: من هم گفتم این طبیعی است ما قرار نیست در مذاکرات چیزهایی بگوییم که مطابق دیدگاههای شما باشد، ما مطالبی میگوییم مطابق دیدگاههای خودمان، اما نکته این است که اینها بر اساس یک مبنایی است که مورد قبول طرفهای مقابل هم هست و هیچ یک از طرفهای اروپایی ادعا نمیکرد که پیشنهادات مبانی حقوقی و قانونی که مورد قبول دو طرف باشد، ندارد.
وی افزود: پیشنهادهایی که ایران به طرفهای مقابل در مذاکرات ارائه داده، به گونهای است که نمیتوان رد کرد. این پیشنهادها بر اساس مفاد توافق سال ۲۰۱۵ است و همه تحریمهای آمریکا در حوزه هستهای باید فورا لغو شوند.
اروپاییها چارهای جزء قبول کردن شروط ایران ندارند
حمیدرضا ترقی معاون بین الملل حزب موتلفه در گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه اروپاییها در مذاکرات وین خود را آماده ادامه مباحث دورههای گذشته کرده بودند، گفت: آنها تصور میکردند که با همان پیشنویسهایی که دولت روحانی قبول کرده، میتوانند مذاکرات را ادامه دهند، در حالی که موضع دولت رئیسی بسیار متفاوت با آن چیزی است که در گذشته بر سر آن توافق شده، بنابراین آنها فکر نمیکردند که با مواضع مقتدرانه هیئت ایرانی روبرو شوند.
وی افزود: در دورهای قبلی ابتکار عمل در دست طرف اروپایی بود و آنها با پیشنهادهای خود مذاکرات را هدایت میکردند، اما در دور هفتم با دو پیشنهادی که هیئت ایرانی داد، ابتکار عمل مذاکرات به دست هیئت کشورمان افتاد و اروپاییها چارهای جزء قبول کردن شروط ایران ندارند، زیرا این پیشنهادها در قبال مطابق با برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت است که دارای منطق و در چارچوب برجام است.
ترقی با اشاره به اینکه پیشنهادهای ایران از موضع اقتدار و بسیار عزتمندانه بوده است، اظهار داشت: پیشنهادها برای اروپاییها طبیعتاً بسیار سخت است، این در حالی است که دولت روحانی امتیازات بسیاری را در دورههای قبل به طرف اروپایی داده بود و اصلا به مسئله خروج آمریکا از برجام نیز اشاره نشده بود، اما در دور هفتم ایران اعلام کرد تا شروط کشورمان از طرف مقابل پذیرفته نشود، ایران اجازه حضور آمریکا در مذاکرات و بازگشت به برجام را نخواهد داد.
معاون بینالملل حزب موتلفه ادامه داد: با توجه به این شرایط هیئت اروپایی که از خود اختیاری برای ادامه مذاکرات نداشت، از طرف ایرانی اجازه خواست که در یک مدت زمان کوتاه به پایتختهایشان برگردند تا با مقامات بالاتر از خود مشورت کنند، این در حالی است که آنها مجبور هستند شرایط ایران را بپذیرند، زیرا اگر با پیشنهاد ایران مخالفت کنند، این اقدام به ضرر آنها خواهد بود، زیرا هرچه زمان بگذرد آنها بیشتر از این گذشته از این مسئله متضرر خواهند شد.
با شروط ایران برجام به شکست منجر خواهد شد
علی بیگدلی کارشناس مسائل بینالملل در گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه ایران باید برای رسیدن به توافق سطح انتظارات خود را کاهش دهد، اظهار داشت: با توجه به ترکیب هیئت مذاکره کننده ایرانی که در وین حضور داشت بنده پیشبینی میکردم با استفاده از یک دیپلماسی نرم احتمالا قضیه در همین دوره هفتم فیصله پیدا کند و توافق صورت گیرد، اما با توجه به انتظاراتی که ایران مطرح کرده بود، عملاً مذاکرات با شکست روبرو شد.
وی افزود: اگر ایران از پیشنهاداتی که ارائه کرده عقب نشینی نکند، مذاکرات به نتیجه نخواهد رسید، این در حالی است که اروپا تصور میکرد که ایران چنین پیشنهادهایی را برای گرفتن امتیازات بیشتر نظیر لغو تحریمها مطرح کرده، اما اگر همچنان ایران بر خواستههای خود پافشاری کند، احتمال تشکیل جلسه شورای حکام و صدور قطعنامه علیه پرونده هستهای کشورمان و ارجاع آن از آژانس به شورای امنیت و تکرار اتفاقات ده سال گذشته وجود دارد.
بیگدلی گفت: اگر قرار باشد علیه ایران در شورای امنیت قطعنامه صادر شود، چین و روسیه ممکن است این قطعنامه را وتو کنند، اما با توجه به وجود مکانیزم ماشه در برجام هر یک از اعضای اروپایی میتوانند این مکانیزم را فعال کنند که موضوع میتواند برای ایران عواقب و تبعات بسیار جبرانناپذیری را داشته باشد، از سویی بنده نسبت به حصول توافق در مذاکرات خوشبین بودم، برخی نیز با توجه به چنین موضوعی به من خرده گرفتند، اما با توجه به نتیجه و اتفاقاتی که در وین رخ داده، بنده نسبت به ادامه مذاکرات و حصول توافق بدبین شدهام، به طوریکه اگر قرار باشد که روند فعلی ادامه پیدا کند، فروپاشی برجام میتوانند ناگزیر باشد.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه غربیها با پیشنهاداتی که ایران داده، به طور قطع مخالفت خواهند کرد، ادامه داد: در این رابطه یک سند مربوط به مباحث هستهای ایران است که در آن به نظر میرسد ایران بر حق خود بر غنیسازی ۲۰ و ۶۰ درصدی اورانیوم تاکید کرده و از آن کوتاه نخواهد آمد و در سند دوم نیز که مربوط به رفع تحریمها میشود، در آن نیز ایران خواستار رفع اکثر تحریمها شده است.
وی ادامه داد: اگر قرار بود که ایران چنین خواستههایی را مطرح کند بهتر بود که اصلاً مذاکره صورت نگیرد، زیرا عملاً این درخواستها فراتر از انتظارات اروپا است و اگر چنین درخواستهایی از طرف آنها مورد قبول واقع شود در واقع ایران تمامی امتیازات را دریافت کرده، بدون اینکه تعهدات خود را اجرا کند، بنابراین در چنین شرایطی غرب با این رویکرد ایران کنار نخواهد آمد و مذاکرات با شکست روبرو میشود.
اروپاییها توان قبول واقعیت را ندارند
جعفر قنادباشی کارشناس مسائل بین الملل در گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه اروپاییها به این نتیجه رسیدهاند که تحریمها دیگر در مقابل ایران اثرگذار نیست، اظهار داشت:، اما آنها به دو دلیل پذیرش چنین واقعیتی را به تعویق انداختهاند، زیرا در درجه اول اعلام اینکه آنها باید یک تغییر نظر اساسی انجام داده و شروط ایران در قبال رفع تحریمها را بپذیرند، به نوعی برای آنها دردناک است، از سوی دیگر رژیم صهیونیستی تلاش زیادی به خرج داده تا مانع از انجام گفتگو بر سر برجام و همچنین رفع تحریمها شود.
وی افزود: در این رابطه با توجه به اینکه امانوئل مکرون تا چند ماه آینده باید در انتخابات ریاست جمهوری شرکت کند، او نیاز به حمایت صهیونیستها دارد، انگلیس نیز به عنوان عضو دیگر اروپایی برجام به رسانههای صهیونیست نیازمند است، برای همین نمیخواهد کاری انجام دهد که مخالفت میل این رژیم جعلی باشد، بنابراین آنها مدام پذیرش شکست را به تعویق میاندازند تا از تلخی آن بکاهند.
قنادباشی گفت: آنها نمیخواهند در داخل اروپا و همچنین در بعد بین المللی به این قضیه اعتراف کنند، زیرا این یک تابو برای آنها محسوب میشود، از سوی آنها نگران هستند، در صورت اعلام عقبنشینی ایران اعلام پیروزی کند، بنابراین از ایران تضمین میخواهند که چنین موضوعی را به صورت رسمی علنی نکند، با توجه به چنین مسائلی آنها به آب و آتش میزنند تا از انجام شرایط ایران طفره روند.
وی اضافه کرد: رفع تحریمها و آزادسازی پولهای بلوکه شده ایران در کشورهای مختلف باب میل اروپاییها نیست، از سوی دیگر آنها با توجه به اینکه ابزار تحریم دیگر کارایی و تاثبر ندارد، چارهای جزء اعلام شکست ندارد، همچنین به دلیل وعدههای گوناگونی که اروپاییها دادهاند، افکار عمومی ایران نیز خیلی توجهی به موضوع دیپلماسی ندارد، زیرا در زمان موگرینی آنها از این کارت بسیار استفاده کردند، ولی الان چنین قابلیتی را در اختیار ندارند، بنابراین اروپا و آمریکا اهرم فشار خود علیه ایران را از دست دادهاند و اگر توافقی اعلام شود، آنها نمیخواهند به طور رسمی این موضوع اعلام شود، اگر چنین اتفاقی رخ دهد، این نقطه، شروع شکست دشمن است